:: دوره 8، شماره 1 - ( 5-1398 ) ::
جلد 8 شماره 1 صفحات 57-33 برگشت به فهرست نسخه ها
آسیب‌شناسی کارکرد گزاره‌های مرتبط با فعالیت و کار در ادبیات عامیانه با تمرکز بر امثال و حکم، بر بنیادِ دیدگاه آلفرد آدلر
علی تسنیمی ، مهیار علوی مقدم ، علی صادقی منش ، هستی قادری سهی
چکیده:   (3339 مشاهده)
کیفیت و میزانِ فعالیت و کار در توسعه‌ی اجتماعی یک جامعه نقش بسزایی دارد و تمایلِ افرادِ یک جامعه به فعالیت، بستگی به ویژگی‌های روان‌شناختی‌ای دارد که بستر فرهنگی جامعه و خانواده در سبک زندگی آنان گنجانده‌است. فعالیت یکی از مؤلفه‌های بنیادین در دیدگاه روانشناختی آلفرد آدلر است که به همراهِ علاقه‌ی اجتماعی به عنوان معیار سلامت روانی شناخته می‌شود؛ ارزیابی این مؤلفه در ضرب‌المثل‌های فارسی امثال و حکم، می‌تواند بستری مناسبی برای درکِ کارکرد گزاره‌های مرتبط با فعالیت و کار در ادبیات عامیانه باشد‌. ضرب‌المثل‌ها از سویی نمود حالات روانی و تمایلات گویشوارن یک زبان هستند و از دیگر سو می‌توانند تأثیراتی ژرف بر سبک زندگی افراد یک جامعه بگذارند و کیفیت مؤلفه‌ی «فعالیت» را تحت تأثیر خود قرار دهند. با پیش چشم داشتن دیدگاه‌های روان‌شناختی آدلر و آسیب‌شناسی ضرب‌المثل‌های فارسی امثال و حکم دهخدا با روش تحلیل محتوای تلخیصی، می‌توان به درکی ژرف از آسیب‌ها و منافع این بخش از فرهنگ و ادب عامیانه‌ی ایران برای مؤلفه‌ی «فعالیت» اجتماعی دست یافت. نتیجه‌ی این بررسی نشان از آن دارد که بسامد گزاره‌های تأثیرگذارِ مثبت در ضرب‌المثل‌های فارسی بالاتر از ضرب‌المثل‌ها آسیب‌زاست و این بخش از ادب عامیانه به عنوانِ سرمایه‌ای فرهنگی می‌تواند در توسعه‌ی اجتماعی به کار گرفته شود.
 
واژه‌های کلیدی: فعالیت، ادب عامه، امثال و حکم، آلفرد آدلر.
متن کامل [PDF 593 kb]   (481 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1397/8/14 | پذیرش: 1398/5/10 | انتشار: 1398/5/10
فهرست منابع
1. 1. آدلر، آلفرد. (1379). شناخت طبیعت انسان، ترجمۀ طاهره جواهرساز، چاپ اوّل، تهران: رشد.
2. 2. آزاد ارمکی، تقی و دیگران. (1392). «تحلیل کیفی نگرش توسعه‌ای در ادبیات عامیانه: با تأکید بر ضرب‌المثل‌های لری»، مجلۀ جامعه‌شناسی نهاد‌های اجتماعی، سال اوّل، شمارۀ 1:صص 34-9.
3. 3. امانی، احمد. (1385). «ضرب‌المثل درمانی و درمان شناختی ـ رفتاری»، تازه‌های روان‌درمانی، سال یازدهم، شماره‌های پیاپی 41 و 42: صص117-94.
4. 4. باقری، بهادر و امینی، سادینا. (1394). «حکومت و سیاست در آیینۀ ضرب‌المثل‌های فارسی»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، سال ششم، شمارۀ 1: صص46-27.
5. 5. جوانمرد، کمال و نجیب‌زاده، مهناز. (1391). «بررسی مردم‌شناختی ویژگی‌های فرهنگی و اقلیمی در ضرب‌المثل‌های شهر کرمان»، ادبیات و زبان‌های محلّی ایران‌زمین، سال دوم، شمارۀ1: صص60-37.
6. 6. دهخدا، علی‌اکبر. (1390). امثال و حکم، 4جلد، چاپ هجدهم، تهران: امیرکبیر.
7. 7. ذوالفقاری، حسن. (1386). «هویّت ایرانی و دینی در ضرب‌المثل‌های فارسی»، فصلنامۀ مطالعات ملّی، سال هشتم، شمارۀ2: صص52-27.
8. 8. رضوانیان، محمّدحسن. (1356). «سخنی در زمینۀ امثال(طرز طبقه‌بندی ضرب‌المثل‌ها و استفاده از آن در مطالعۀ تطبیقی خصوصیات اخلاقی ملل)»، مجلۀ هنر و مردم، سال پانزدهم، شماره‌های پیاپی 184و185:صص 102-98.
9. 9. سهراب‌زاده، مهران و یزدخواستی، بهجت. (1388). «مطالعۀ ساختارهای اجتماعی و فرهنگی در ضرب‌المثل‌های فارسی». مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال ششم، شمارۀ پیاپی14: صص 90-63.
10. 10. سهراب‌زاده، مهران. (1371). «عناصر فرهنگ سیاسی عامه»، ماهنامۀ فرهنگ سیاسی توسعه، سال اوّل، شمارۀ3: صص63 ـ 60.
11. 11. شارف، ریچارد. (1384). نظریه‌های روان‌درمانی و مشاوره، ترجمۀ مهرداد فیروزبخت، چاپ دوم، تهران: رسا.
12. 12. شولتز، دوان پی. و شولتز، سیدنی الن. (1394). نظریه‌های شخصیّت، ترجمۀ یحیی سیدمحمّدی، چاپ سی و دوم، تهران: ویرایش.
13. 13. عباسیان، علی‌اکبر. (1387). فرهنگ سیاسی در امثال و حکم فارسی(مؤلفه‌های فرهنگ سیاسی مردم ایران در آینۀ امثال و حکم)، چاپ اول، تهران: نشر اختران.
14. 14. فاطمی، جمیله. (1390). «بررسی و تحلیل منطقی لغزش‌های فکری خرد عامه در ضرب‌المثل‌ها فارسی»، کهن‌نامۀ ادب پارسی، سال دوم، شمارۀ اوّل: صص99-87.
15. 15. فدایی‌پور، زهرا. (1382). «حوزۀ ضرب‌المثل‌ها و گفت‌وگوی فرهنگ‌ها»، فرهنگ مردم ایران، سال اوّل، شمارۀ1: 58-54.
16. 16. فیروزبخت، مهرداد. (1384). اریک برن، بنیان‌گذار تحلیل رفتار متقابل، چاپ اول، تهران: دانژه.
17. 17. قاسملو، مجتبی. (1392) . آسیب‌شناسی ضرب‌المثل‌‌های ایرانی، چاپ اوّل، تهران: زوّار.
18. 18. قبادی، علیرضا. (1392). «فولکلور ابزاری برای مطالعات فرهنگی(نمونۀ مورد مطالعه ضرب‌المثل‌های همدانی»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال دهم، شمارۀ پیاپی 30: صص179-155.
19. 19. نورد بی، ورنون و هال، کالوین. (1379). راهنمای زندگی‌نامه و نظریه‌های روان‌شناسان بزرگ، ترجمۀ احمد به‌پژوه و رمضان دولتی، چاپ سوم، تهران: مؤسسۀ فرهنگی منادی تربیت.
20. غفاریفرد، عباسقلی )1392 )تاریخپژوهی در آسیب شناسی اخالقی ایرانیها، چاپ اول، تهران: نشر دات.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 8، شماره 1 - ( 5-1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها