---

هدف اصلی این نوشتار، بررسی وضعیت پایبندی به هویت فرهنگی اعضای شبکه­ی اجتماعی فیس بوک با مطالعه­ی موردی دانشجویان مقطع کارشناسی رشته­های علوم انسانی دانشگاه تهران است.

مقاله­ی حاضر این مسأله را بررسی می‏کند که وضعیت پایبندی دانشجویان عضو شبکه­ی اجتماعی فیس بوک، با توجه به مؤلفه­ها و شاخص­های هویت فرهنگی در فیس بوک چگونه است؟ این مقاله از نوع اکتشافی و حاصل یک پژوهش پیمایشی است. جامعه­ی آماری این پژوهش کلیه­ی دانشجویان مقطع کارشناسی رشته­های علوم انسانی دانشگاه تهران است. تکنیک گردآوری اطلاعات این پژوهش پرسش­نامه و نظریه­های مورد استفاده­ی ساختارگرایی آنتونی گیدنز و بازنمایی استوارت هال است. یافته­های پژوهش بیان کننده­ی آن است که در جامعه­ی مورد بررسی عضویت و مشارکت زنان مجرد در رده­ی سنی20 تا 22 سال در مقایسه با مردان در فیس بوک بیش­تر است. احساس تعلق به خط و زبان فارسی، دوستی بر اساس ارزش­ها و هنجارها، انتخاب شیوه­ی پوشش وآرایش مطابق ارزش­ها و هنجارها، احترام به فرهنگ و ملیت­های مختلف در یادداشت­ها و نظرها در فیس بوک حکایت از پایبندی دانشجویان به هویت فرهنگی در فیس بوک دارد و از سوی دیگر عدم توافق دانشجویان برتعلق شان به هنجارهای دینی- ملی و تمایل کم آن­ها در استفاده از نشانه­ها و احادیث دینی، علاقه­مندی به یادگیری اصطلاحات زبانی رایج در فیس بوک حکایت از عدم پایبندی دانشجویان به هویت فرهنگی دارد که نشان دهنده­ی این است که محتوای هویت فرهنگی دانشجویان در فیس بوک در محک ارزیابی، تغییر، مقایسه و انتخاب واقع می­گردد..

---

---

امروزه صاحب‌نظران علوم ارتباطات با اذعان به توانایی شگرف رسانه‌های جمعی در شکل‌دهی افکار، نگرش‌ها و رفتار افراد، مطالعات مختلفی در زمینه­ی سنجش میزان و نوع تأثیرات رسانه‌ها انجام می‌دهند. آنان بیان می‌دارند که فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی می­توانند با کارکردهای منفی و تخطی از اخلاق رسانه‌ای، سلامت فکری، اخلاقی و فرهنگی آحاد جامعه را تهدید و الگوهای نابهنجار رفتاری را در جامعه تثبیت کنند. به موازات این امر، نتایج پژوهش‌های صورت‌گرفته، حاکی از گستردگی نقض هنجارهای رسمی و سنتی در عرصه‌های فرهنگی و افزایش کجروی فرهنگی در جامعه­ی ایران دارند. بنابراین، هدف اصلی تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر کجروی فرهنگی دانش‌آموزان دبیرستانی شهر فریدونکنار است.

روش پژوهش حاضر، پیمایشی، از نوع مقطعی و برای جمع­آوری اطلاعات از پرسش­نامه­ی محقق‌ساخته استفاده شده است. جامعه­ی آماری این تحقیق دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر فریدونکنار هستند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 300 نفر برآورد شده، و روش نمونه‌گیری، نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که استفاده از ماهواره و اینترنت با کجروی فرهنگی رابطه­ی مثبت و معناداری دارد؛ این در حالی است که رابطه­ی متغیّرهای پیوند با خانواده و پیوند با مذهب با کجروی فرهنگی منفی و معنادار است. نتایج ضرایب استاندارد در معادلات ساختاری نشان می‌دهد که به ترتیب متغیّرهای استفاده از ماهواره 43/0، استفاده از اینترنت 26/0، پیوند با خانواده 26/0-‌ و پیوند با مذهب 23/0- ‌بیش­ترین تأثیر را بر متغیّر کجروی فرهنگی دارند. هم­چنین متغیّرهای مستقل تحقیق حدود 44 درصد از تغییرات کجروی فرهنگی را تبیین می­کنند.

---

هدف پژوهش حاضر که داده­های آن بر اساس مطالعات اسنادی، بررسی­های میدانی باستان­شناختی و مصاحبه گردآوری شده، بررسی ساختار و کارکرد سقانفارها در مازندران است. سقانِفار بنایی است چوبی و دوطبقه که بیش­تر در بخش مرکزی مازندران و به نام حضرت ابوالفضل^(ع) بنا شده است. در این پژوهش، 6 نمونه سقانفار موجود در فریدونکنار بررسی شده­است که تمامی آن­ها به دوران قاجار و بازه­ی زمانی 1311 تا 1326 ه­.ق. تعلق دارد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است. نگارندگان پس از معرفی داده­ها، با روش تحلیل نظری و کمّی به تفسیر داده­ها پرداخته­اند. نتایج پژوهش حاکی از وجود بیانی نمادین در ساختار و تزیین سقانفارهاست. از منظر اجتماعی، کاربران بنا جوانان هستند. برافراشتگی بنا دارای نسبتی نمادین با سن کاربران و صاحب واقعی بنا یعنی حضرت ابوالفضل^(ع) است. نقوش مذهبی و ملی نشانه­ی تأثیر انگیزه­های شیعی و جنبه­های پهلوانی و اسطوره­ای ایرانی در ساخت سقانفار است. نقش­مایه­های بنا، نمادهایی از زندگی اجتماعی، اقتصاد معیشتی، نگرش­های آیینی و هویت ملی مردمان منطقه است. هنرمند با کنار هم قرار دادن ماهرانه­ی این نقوش، قصد انتقال نمادین پیام­های ملی و مذهبی به مخاطبان عام را داشته و این چیدمان، تنیدگی فرهنگ ملی و نگرش­های مذهبی مردمان منطقه را نشان می­دهد. 

---

اعتماد همواره یکی از مهم­ترین موضوعات در تحقیقات سرمایه­ی اجتماعی محسوب می­شود و اهمیت آن به­طور گسترده­ای از سوی نظریه­پردازان سیاسی و اجتماعی مورد تأکید قرار گرفته است. در پژوهش حاضر سعی شده است که به بررسی تأثیر میزان مصرف رسانه­ای، بر میزان اعتماد اجتماعی پرداخته شود. این پژوهش با روش پیمایش انجام شده است. جامعه­ی آماری تحقیق، شامل تمامی دانشجویان شاغل به تحصیل در پردیس دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 91-92 بوده­اند که تعداد 400 نفر بر اساس نمونه­گیری طبقه­ای متناسب انتخاب و پرسش­نامه­های خود اجرا در میان آن­ها توزیع شد. یافته­ های پژوهش حاکی از آن است که گر­چه میان میزان تماشای تلویزیون داخلی با اعتماد اجتماعی رابطه­ی معنا­داری وجود ندارد؛ میزان تماشای تلویزیون ماهواره­ای، رابطه­ی معکوسی با اعتماد اجتماعی داشته است. هم­چنین، متغیّر­های میزان فعالیت در انجمن­های داوطلبانه، هنجار معامله­ ی متقابل، نگرش مثبت نسبت به اجرای قانون و احساس عدالت با اعتماد اجتماعی، رابطه­ی مثبت داشته­اند. به­علاوه، نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می­دهد که متغیّر احساس عدالت قوی­ترین متغیّر پیش­بینی کننده­ی میزان اعتماد اجتماعی است و پس از آن، متغیّر هنجار معامله متقابل در رتبه­ی بعدی قرار گرفته است.

---

این پژوهش به بررسی تأثیر اینترنت بر هویتِ چندفرهنگی در میان دانشجویان می­پردازد.هدف اصلیِ این پژوهش مطالعه‌ی نظری و تجربیِ ارتباط میان اینترنت و هویت چندفرهنگی است. به­منظور دست‌یابی به این هدف، نظریه‌ی ارتباطاتِ رسانه‌ای و هویت چندفرهنگی استوارت هال و نظریه‌ی اینترنت و جامعه‌ی شبکه‌ایِ مانوئل کاستلز، به­عنوان چهارچوب نظری پژوهش، مورد بررسی قرار گرفته‌اند.جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه‌های دولتی و علوم پزشکیِ کاشان در سال تحصیلی 1392-1393است (برابر با 9540 نفر) که از این میان تعداد 380 نفر، با استفاده ازفرمول کوکران، به­عنوان حجم نمونه‌ی آماری انتخاب شده‌اند.نتایج آزمون فرضیات این پژوهش نشان می‌دهند که میان مدت و میزان استفاده از اینترنت، مهارت در بهره‌گیری از اینترنت، استفاده از سایت‌های علمیِ اینترنت،استفاده از سایت‌های هنریِ اینترنت، خرید اینترنتیِ کالاهای فرهنگی، بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعیِ مجازیباهویت چندفرهنگیارتباط معنادار و مستقیم وجود دارد. هم­چنین،نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی تأثیر مستقیمِ متغیرهای شبکه‌های اجتماعیِ مجازی، استفاده از سایت‌های هنریِ اینترنت و مدت و میزان استفاده از اینترنت بر هویت چندفرهنگی را نشان می‌دهد.

---

در این پژوهش سرمایه‌ی اجتماعی نسل جوان و نسل کهن سال بررسی شده است. سؤالات پژوهش عبارتند از: آیا سرمایه‌ی اجتماعی نسل جوان با نسل کهن سال تفاوت دارد؟ در­صورت پایین بودن سرمایه‌ی اجتماعی نسل جوان عوامل مؤثر بر کاهش آن کدامند؟ در این پژوهش ابعاد سرمایه‌ی اجتماعی اعتماد، مشارکت و روابط در­نظر گرفته شده است. جمعیت آماری پژوهش شهروندان نسل جوان (15 تا 25 سال) و نسل کهن سال (50 سال و بالاتر) شهر رشت است. حجم نمونه 400 نفر درنظر گرفته شد که نیمی از پرسش­نامه‌ها در میان شهروندان نسل جوان و نیمی دیگر در میان نسل کهن سال تکمیل شد. برای روایی گویه‌ها از اعتبار صوری و برای پایایی متغیّرها از آلفای کرونباخ استفاده شده است به‌طوری‌که آلفای کرونباخ تمام متغیّرها بیش از 8/0 است. روش گردآوری داده‌ها پیمایش و برای داوری فرضیات از آزمون یومن وایتنی، آزمون t و آزمون پیرسون استفاده شده است. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد که سرمایه‌ی اجتماعی شهروندان نسل جوان از سرمایه‌ی اجتماعی شهروندان نسل کهن سال پایین‌تر است. هم‌چنین میزان استفاده از برنامه‌های ماهواره و تغییر نسل باعث کاهش سرمایه‌ی اجتماعی جوانان شده است.

---

مسأله «ما و دیگری» از مسائلی است که ارزیابان اجتماعی و فرهنگی بوستان‌های شهری باید به آن توجه کنند. مقاله­ی حاضر با رویکرد نظری فضاهای عمومی به بررسی نقش بوستان‌ها در حوزه­ی اجتماعی و فرهنگی پرداخته است، یافته‌های به­دست آمده درباره­ی دو بوستان شریف و رشد در منطقه­ی 22 شهرداری تهران نشان می‌دهد که دیدگاه پاسخ­گویان تقریباً در تضاد با اهداف، کارکردها و پیامدهایی است که برای فضاهای عمومی تعریف شده است.

گله‌مندی و ناخرسندی از حضور دیگرانی با پایگاه اقتصادی و اجتماعی پایین‌تر، از نظر موقعیت مکانی متفاوت‌تر، از نظر سنی جوان‌تر، و از نظر رفتار اجتماعی نابهنجارتر و.... بیان­کننده­ی فرایندهای اجتماعی موجود در این فضاها به­سوی تضاد و تنش در روابط اجتماعی است تا اینکه گرایش به ایجاد هم­بستگی و سرمایه‌های اجتماعی داشته باشد.

مقاله حاضر تکیه بر نتایج دو مطالعه­ی ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی دو بوستان شریف و رشد در منطقه­ی 22 شهرداری تهران داشته و داده‌های آن با روش کیفی مبتنی بر مصاحبه و مشاهده به­ دست آمده است.

تحلیل نظری نتایج بر اساس دیدگاه نظری پیر بوردیو درباره­ی «تمایزیابی» روشن می‌کند که این امر تا حدودی به­عنوان یکی از پدیده‌های گریزناپذیر زندگی اجتماعی امروزین است. اما ارزیاب تأثیر اجتماعی و فرهنگی باید دقت کند که پیامدهای انباشتی ممکن است این تضاد را از حوزه­ی تمایزیابی به حوزه­ی تنش و مقاومت و مقابله ببرد؛ بنابراین باید زمینه­های موجود تضاد در محل شناسایی و نقش بوستان در تقویت آن­ها را بررسی و در راستای کاهش آن­ها راه کارهایی را ارائه کند. 

---

سرمایه­ی اجتماعی یکی از انواع سرمایه­ی فرد در کنار سرمایه­ی اقتصادی و سرمایه­ی فرهنگی محسوب می­شود که فرد از طریق آن به منابع و حمایت­های موجود در گروه­های مختلف و جامعه دسترسی می­یابد. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه­ی سطوح مختلف سرمایه­ی اجتماعی زنان و مردان در تهران است. فرض بر این است که زنان و مردان به دلیل تفاوت­های فرهنگی و اجتماعی و به دلیل نابرابری­های جنسیتی، دارای سرمایه­ی اجتماعی متفاوت هستند. این پژوهش به تحلیل ثانویه­ی داده­های جمع آوری شده در شهر تهران پرداخته که این داده­ها در مرداد و شهریور 1387 از سوی دانشگاه علوم پزشکی ایران، سازمان بهداشت جهانی، شهرداری تهران و جهاد دانشگاهی در سطح کلیه­محلات شهر تهران در قالب پروژه­ی «ابزار ارزیابی و پاسخ گویی عدالت در حوزه­ی سلامت شهری» جمع آوری شده است. تعداد نمونه­ی این پژوهش بالغ بر 20670 نفر از شهروندان بالای 18 سال ساکن شهر تهران است. نتایج پژوهش حاکی از این است که از لحاظ میانگین سرمایه­ی اجتماعی خانواده و خویشاوندان در میان زنان و مردان تفاوت معنی­داری وجود ندارد؛ در حالی که از نظر میانگین سرمایه­ی اجتماعی دوستان، محله و سرمایه­ی اجتماعی کل میان مردان و زنان تفاوت معنی­داری وجود داشت. بدین معنی که مردان از میانگین سرمایه­ی اجتماعی دوستان، محله و کل بیش­تری نسبت به زنان برخوردار بودند.

---

انتخابات به عنوان بارزترین شیوه و تجلی مشارکت، همواره مورد اهتمام نظریه­پردازان علوم اجتماعی و سیاسی و نیز به طریق اولی سیاست­ورزان بوده است. از جمله پرسش­هایی که برای هر دو گروه یاد شده از اهمیت مضاعف برخوردار است، تبیین رفتار انتخاباتی مردم و گروه­های اجتماعی است. در جمهوری اسلامی ایران نیز مطالعه­ی رفتار انتخاباتی، به­ویژه در دهه­ی اخیر، به­طور جدی در دستور کار پژوهشگران حوزه­های ذی­ربط قرار داشته است. در همین خصوص پرسش اصلی مقاله­ی حاضر این است که رفتار انتخاباتی دانشجویان، به عنوان یکی از شاخص­های اصلی توسعه­ی سیاسی، بر اساس چه معیارها و ملاک­هایی صورت می­گیرد و ایفای نقش شبکه­های اجتماعی در تعیین و جهت­دهی به این ملاک­ها چگونه است؟ هدف از نگارش این مقاله بررسی رابطه میان شبکه­های اجتماعی و رفتار انتخاباتی در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان است. روش تحقیق پژوهش در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده­ها، روش پیمایشی است. این مطالعه بر روی 174 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان صورت گرفته است؛ برای جمع­آوری اطلاعات، از پرسش­نامه استفاده شده است که اعتبار آن، به روش صوری، و پایایی آن، به کمک آماره­ی آلفای کرونباخ سنجیده شده است و داده­ها از طریق نرم افزار SPSS تحت محیط ویندوز تجزیه و تحلیل شدند. با تقسیم شبکه­های اجتماعی به سه بعد ساختی، تعاملی و کارکردی، به همراه در نظر گرفتن سه وجه از رفتار انتخاباتی یعنی ابعاد تماشاگرانه، متوسط و فعال مشاهده می­شود که ویژگی­های ساختی شبکه­های اجتماعی بیش­ترین تأثیر و ویژگی­های کارکردی کمترین تأثیر را بر روی رفتار انتخاباتی دانشجویان داشتند.

---

درمطالعه­ی حاضربه مقایسه­ی نظام ترجیحات میان نسلی در استان­های ایران پرداخته شده است. با استفاده از  داده­های پیمایش ارزش­های جهانی، ابتدا ترجیحات در ابعاد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی بطور کلی در میان نسل­ها مقایسه شد و سپس در استان­های توسعه یافته، درحال توسعه و توسعه نیافته، نظام ترجیحات نسل­ها مورد بررسی مقایسه­ای قرار گرفت. روش تحقیق روش پیمایش و تکنیک جمع آوری داده­ها تحلیل ثانویه­ی داده­های خام موج پنجم پیمایش ارزش­های جهانی (2005-2008) است. نتایج به­دست آمده نشان می­دهد به طور کلی بیش­ترین شکاف میان نسل­ها در ترجیحات اجتماعی مشاهده می­شود و کمترین شکاف میان نسل­ها در ترجیحات زیست محیطی دیده می­شود. هم­چنین بیش­ترین شکاف نسلی در بعد اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی در استان­های توسعه یافته مشاهده می­گردد. ولی در بعد سیاسی بیش­ترین شکاف میان نسلی در استان­های نیمه توسعه یافته دیده می­شود. در ترجیحات زیست محیطی شکاف چندانی میان نسل­ها در استان­های توسعه یافته، نیمه توسعه یافته و محروم مشاهده نشده است.

---

مطالعه‌ی حاضر به بررسی عوامل اجتماعی-فرهنگی مؤثر بر عام‌گرایی در شهر دهدشت (از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد) پرداخته است. جامعه‌ی آماری افراد 15 سال و بالاتر، حجم نمونه 382 نفر، روش‌ نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، نوع تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه بوده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان داده است که مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی عام ، تعهد اجتماعی تعمیم-یافته و پایگاه اجتماعی-اقتصادی با متغیّر وابسته رابطه‌ی مستقیم و معنی‌داری دارند. هم‌چنین، احساس آنومی، احساس محرومیت نسبی و اعتماد خاص رابطه‌ی معکوس و معنی‌داری با عام‌گرایی دارند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان داده است که متغیّرهای وارد شده در تحقیق 25 درصد از واریانس متغیّر وابسته را تبیین می‌کند که در این میان مشارکت اجتماعی بیش‌ترین سهم را در تبیین واریانس عام‌گرایی دارد. طبق نتایج حاصل از تحلیل مسیر، پایگاه اجتماعی- اقتصادی ذهنی و اعتماد اجتماعی عام به صورت مستقیم بر عام-گرایی تأثیری ندارند؛ اما به ترتیب از طریق متغیّرهای احساس محرومیت و مشارکت اجتماعی بر عام‌گرایی تأثیرگذار هستند.

---

مقاله‌ی حاضر، پژوهشی کیفی است که با هدف «تحلیل کیفی روند اعتماد نخبگان مهاجر افغانستانی ساکن مشهد» انجام شده است. بی‌اعتمادی مهاجر به جامعه‌ و تبدیل وی به انسان حاشیه‌ای، می‌تواند موجد اختلال در هم‌نوایی، نظم و انسجام اجتماعی باشد. شناخت اعتماد نخبگان مهاجر به‌عنوان اشاعه‌دهندگان فرهنگ اعتماد یا بی‌اعتمادی به جامعه‌ی مهاجر و انتقال‌دهندگان این فرهنگ به جامعه‌ی افغانستان، حائز اهمیت است. روش بحث گروهی متمرکز در۵ گروه ۵-۳ نفره استفاده گردید و جمع‌آوری اطلاعات با کمک ابزار بحث‌نامه، تا مرحله‌ی اشباع ادامه یافت. ۲۲ نفر نمونه با استفاده از نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهد که بی‌اعتمادی، بالا و به‌طور عمده از نوع بی‌اعتمادی نهادی است. ویژگی‌های ساختی ایران و نهادها و سازمان‌ها، مهم‌ترین عامل بی‌اعتمادی و عمده‌ترین دلیل آن، اعمال تحقیر و تبعیض به صورت عنصری ساختاری است که‌در طول اقامت، تجربیات مهاجرین را شکل داده‌اند. بنابر نتایج، بی‌اعتمادی موجود، محصول زوالِ اعتمادِ عمیقِ نسل اول مهاجر به ایران است که در اثر اعتماد به نظام ارزشی و سیاسی پس از انقلاب به‌وجود آمده بود. بنا بر نظریه‌ی زتومکا، ترمیم آن دشوار است.

---

مقدمه: جوانان به عنوان مهم‌ترین سرمایه‌ی انسانی نقشی اساسی در توسعه‌ی هر جامعه ایفا می‌کنند و سرمایه‌ی اجتماعی به عنوان مهم‌تریٱن مقوله در افزایش عملکرد جوانان و تعالی نقش آنان در بهسازی جامعه به شمار می‌رود. کاهش میزان سرمایه‌ی اجتماعی جوانان منجر به کم رنگ شدن نقش آنان در توسعه‌ی جامعه خواهد شد. بر این اساس اطلاع از میزان سرمایه‌ی اجتماعی جوانان می‌تواند برنامه‌ریزان اجتماعی را در رفع کاستی‌ها یاری رساند. مقاله‌ی حاضر برای پاسخ‌دادن به این سؤال محوری تنظیم شده است: میزان انواع سه‌گانه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی جوانان استان ایلام در چه حدّی است؟ مبنای نظری مقاله، تئوری‌هایی است که سرمایه‌ی اجتماعی را در سه بُعد درون گروهی، برون‌گروهی و ارتباطی تبیین کرده‌اند. روش: روش تحقیق از نوع توصیفی کاربردی است و اطلاعات آماری با نمونه‌گیری از جامعه‌ی آماری جوانان استان و با بهره‌گیری از نمونه‌گیری مطبق متناسب با حجم جمع آوری شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش، نشان می‌دهد میانگین سرمایه‌ی اجتماعی جوانان استان ایلام در حدّ متوسط است. میانگین سرمایه‌ی اجتماعی دو جنس نیز تفاوت چندانی با یک‌دیگر ندارد. بیش‌ترین سطح سرمایه‌ی اجتماعی جوانان مربوط به مشارکت سیاسی، وساطت اجتماعی و کم‌ترین آن مربوط به میزان بهره‌گیری از رسانه‌های ارتباط جمعی، مشارکت انجمنی و مداخله مدنی است. رتبه‌بندی انواع سه‌گانه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی به ترتیب میانگین نمرات کسب شده شامل: سرمایه‌ی ارتباطی، درون‌گروهی و برون‌گروهی است. میانگین هر کدام از انواع سرمایه‌ی اجتماعی نزد پاسخ‌گویان در حدّ متوسط است. بحث: میان میزان سرمایه‌ی اجتماعی پاسخ‌گویان زن و مرد تفاوت معنی‌داری مشاهده شده است هر چند که سطح معنی‌داری بیان کننده‌ی وجود تفاوت میان میزان سرمایه‌ی اجتماعی مردان (88/2) و زنان (80/2) و اختلاف میانگین به میزان 85/0 به نفع مردان است. سایر فرضیات تحقیق که داعیه‌دار وجود رابطه میان: محل سکونت (شهر- روستا)، وضعیت تأهّل، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال، در قید حیات بودن والدین، محل سکونت قبلی و سابقه‌ی سکونت در محله و سرمایه‌ی اجتماعی‌اند، مورد تأیید قرار نگرفتند.

---

هدف مقاله‌ی حاضر، بررسی جامعه‌شناختی رضایت از زندگی شهروندان 18 سال و بالاتر شهر اهواز است که برای تبیین مسأله و تعیین چارچوب نظری از دیدگاه‌های جامعه‌شناسی مرتبط استفاده و فرضیات از آن استخراج شد. این تحقیق به‌صورت پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش‌نامه است. جمعیت آماری در این تحقیق، تمام شهروندان بالای 18 سال شهرستان اهواز است که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. از لحاظ زمانی این پژوهش در سال 1392-1393 اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تمامی متغیّرهای مستقل با متغیّر وابسته رابطه‌ی معناداری دارند. نتایج حاصل از رگرسیون نشان می‌دهد که تنها دو متغیّر پایگاه اجتماعی- اقتصادی و احساس آنومی معنادار بوده‌اند که در مجموع 30 درصد از تغییرات مربوط به رضایت از زندگی را این دو متغیّر تبیین می‌کنند.

---

هدف مقاله‌ی‌ حاضر بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی معلمان مدارس شهرستان بوکان در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان است. براساس الگوی نظری کییز، سلامت اجتماعی 234 نفر از معلمان سه مقطع تحصیلی سطح ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان شهربوکان سنجیده‌شده‌است. نتایج نشان می‌دهد که میانگین سلامت اجتماعی در میان نمونه بررسی شده برابر با 17/62 درصد بوده است. نتایج هم‌چنین نشان می‌دهد، مردان معلم بسیار بیش‌تر از زنان از سلامت اجتماعی در ابعاد مختلف آن برخوردارند. نتیجه‌ی آزمون مقایسه‌ی میانگین‌های مستقل نشان می‌دهد که میانگین سلامت اجتماعی و ابعاد آن در میان کسانی که دارای منزل شخصی بوده‌اند بسیار بالاتر از میانگین سلامت اجتماعی افراد مستأجر بوده است. هم‌چنین با ارتقای سطح طبقاتی از میزان سلامت اجتماعی و ابعاد آن به‌شدّت کاسته شده است. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش سطح سرمایه‌ی فرهنگی میزان سلامت اجتماعی نیز در همه‌ی ابعاد، افزایش پیدا می‌کند. نتایج تحقیق حاکی از آن است با افزایش میزان دین‌داری افراد، میزان سلامت اجتماعی آن‌ها نیز افرایش پیدا می‌کند.

---

ارزش‌ها نیرومندترین عنصر تعیین کننده در نظام اجتماعی و فرهنگی جوامع به شمار می‌روند و شیوه‌ی جهت‌گیری، کنش و تعامل افراد را تعیین و هدایت می‌کنند. ازاین‌رو این مقاله در صدد است ضمن شناسایی جهت‌گیری ارزشی افراد، رابطه‌ی آن را با تغییرات اقتصادی و اجتماعی، مورد بررسی قراردهد. داده‌های این تحقیق با انجام 31 مصاحبه کیفی از میان شهروندان در شهر بندرعباس، گردآوری شده است. نتایج نشان داد که 6/51 درصد از مصاحبه شوندگان دارای جهت‌گیری ارزشی مادی، 9/41 درصد دارای گرایش‌های ارزشی التقاطی و 5/6 درصد نیز دارای گرایش‌های ارزشی فرامادی‌گرایانه بودند. هم‌چنین افراد جوان‌تر ، و افراد دارای تحصیلات بالاتر، بیش‌تر به سمت ارزش‌های فرامادی گرایش دارند. در خصوص وضعیت توسعه‌ی اقتصادی شهر بندرعباس، همه‌ی مصاحبه شوندگان به جز یک نفر -که توسعه‌ی اقتصادی در شهر بندرعباس را بر مبنای شرایط سیاسی می دانست- اعتقاد داشتند که از نظر اقتصادی و توسعه‌ی فضایی وضعیت شهر در طی چهار دهه‌ی گذشته بهتر شده است. اما در خصوص وضعیت اجتماعی و فرهنگی نظرهای متفاوتی وجود داشت. هم‌چنین نتایج نشان می‌دهد که میزان اعتماد اجتماعی، تعاملات اجتماعی و عام‌گرایی مصاحبه شوندگان در سطح نسبتاً پایینی قرار دارد.

---

امروزه مشارکت یکی از عناصر مهم توسعه‌ی پایدار به شمار می‌رود و مدیران و برنامه ریزان توانمند شهری، همواره سعی می‌کنند تا با جلب مشارکت مردمی‌ به اهداف خود در زمینه‌ی اجرای طرح­ها و  برنامه­ها به بهترین نحو، نائل آیند. در این راستا، مقاله‌ی حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مردم در امور خیریه به ویژه وقف پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش، روش پیمایشی بوده و حجم نمونه 263 نفر از شهروندان کاشانی34 سال به بالا را شامل می شود که به شیوه‌ی نمونه گیری سهمیه‌ای در ناحیه‌های تعیین شده، مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار سنجش پرسش‌نامه بوده و برای اخذ روایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته‌های پژوهش رابطه‌ی معنادار و مستقیم بین متغیّرهای دین‌داری، عدالت‌خواهی، انسجام اجتماعی، اعتماد‌اجتماعی، تعلق و تعهد اجتماعی با مشارکت در امور خیریه و وقف را نشان داده‌اند. به این معنی که هر چه آن عوامل در بین مردم قوی تر باشند، مشارکت مردم در نیکوکاری و به طور خاص وقف نیز بیش‌تر می‌شود. هم چنین ضرایب رگرسیون چند متغیّره نشان می‌دهد که از میان عوامل شناخته شده، عامل‌معنوی باضریب بتای(273/0)، روحیه عدالت‌خواهی با ضریب بتای(291/0) و انسجام‌اجتماعی با ضریب بتای(176/0)، 35 درصد از واریانس نیکوکاری را تبیین می‌کنند؛ به طوری‌که متغیّر عدالت خواهی، بیش‌ترین نقش را در تبیین نیکوکاری دارد.  

---

سرمایه‌ی اجتماعی یکی از قابلیت‌ها و دارایی‌های مهم سازمانی است که می‌تواند به سازمان­ها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار و با ایجاد بستری مناسب، منابع انسانی را به دانش و مهارت کارآفرینی سازمانی مجهز کند، که یکی از راه کارهای مؤثر در جهت ارتقای عملکرد کارکنان باشد؛ از این رو هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی در اداره‌ی آموزش و پرورش شهرستان بابل بوده است. جامعه‌ی آماری تحقیق حاضر را دبیران مدارس راهنمایی شهرستان بابل تشکیل دادند که بالغ بر 780 نفر بوده‌اند که با استفاده از جدول مورگان 250 نفر به عنوان نمونه‌ی آماری انتخاب گردید. به این منظور پرسش‌نامه طراحی شده بعد از تأیید روایی با استفاده از نظر خبرگان و هم‌چنین تأیید پایایی با ضریب آلفای کرونباخ 88درصد، در اختیار نمونه‌ی آماری قرار گرفت. نتایج آزمون رگرسیون میان متغیّرهای مورد مطالعه نشان داد میان سرمایه‌ی اجتماعی و کارآفرینی سازمانی در اداره‌ی آموزش و پرورش شهرستان بابل ارتباط معنی‌داری وجود دارد. هم چنین میان دو بعد مورد مطالعه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی یعنی بعد کیفیت سرمایه‌ی اجتماعی و بعد ساختاری سرمایه‌ی اجتماعی با کارآفرینی سازمانی در اداره‌ی آموزش و پرورش شهرستان بابل رابطه‌ی معنی‌داری وجود دارد. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نیز نشان داد میان متغیّرهای اعتماد و روابط در بعد کیفیت سرمایه‌ی اجتماعی و میان متغیّرهای اندازه و گستردگی شبکه‌ی ارتباطات، ساختار روابط، ارتباطات، انسجام اجتماعی در بعد ساختار سرمایه‌ی اجتماعی با کارآفرینی سازمانی رابطه‌ی معناداری وجود دارد. در نهایت چنین نتیجه‌گیری شد که وجود سرمایه‌ی اجتماعی غنی و کارامد می تواند به تسهیل و تقویت کارآفرینی سازمانی منجر شود.

---

قابلیت جذب مردم توسط فضاهای عمومی سبب شده است تا از این‌گونه فضاها به‌عنوان ظرفی برای شکل‌گیری سرمایه‌‌ی اجتماعی یاد شود. از این نویسندگان کوشیده‌اند با طرح "چرایی" رابطه‌ میان فضاهای عمومی و سرمایه‌‌ی اجتماعی، ابعاد گوناگون این مسأله را به روش تبیینی در قالب استدلال استنتاجی و به آزمون گذاشتن نظریه از طریق فرضیات، بیان کنند. لذا بررسی نحوه‌ی اثرگذاری ابعاد کالبدی و اجتماعی فضا بر عواملی چون هنجارها و اعتماد اجتماعی و نیز مشارکت حادث در شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند تبیین کننده‌ی نقش فضاهای عمومی در سرمایه‌‌ی اجتماعی باشد که این کار از طریق آزمون رگرسیون در روش چند جمله‌ای در نرم‌افزارهای SPSS و Matlab به انجام رسیده است. نتایج حاصل از داده‌های 384 نمونه‌ی آماری که از طریق پیمایش میدانی با ابزار پرسش‌نامه و به‌صورت اتفاقی در محدوده‌ی فضاهای عمومی محلات بافت مرکزی آمل به‌دست آمده است، نشان می‌دهد که ابعاد کالبدی (فضا) و اجتماعی (فعالیت) در فضاهای عمومی مؤثر بر ابعاد سرمایه‌‌ی اجتماعی یعنی هنجار و شبکه‌ی اجتماعی است. ضمن آن‌که جمیع شاخص‌های مربوط به مطلوبیت فضای عمومی با سرمایه‌ی‌ اجتماعی رابطه‌ی مستقیم و مثبت 65.3 درصد برقرار کرده است. بنابراین بهبود در شرایط کالبدی و اجتماعی فضاهای عمومی به اثرگذاری مثبت بر روی سرمایه‌ی ‌اجتماعی در سطح جوامع محله‌ای می‌‌انجامد.