53 نتیجه برای شهر
آذر اسکندری، مهدی نوری پور،
دوره 6، شماره 4 - ( 2-1397 )
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر ارتقای روستا به شهر بر شاخصهای توسعه اجتماعی در منطقه سیستان انجام شده است. تحقیق حاضر از نظر نوع پژوهش، کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی از پژوهش‌های علی- مقایسهای بوده که دادههای مربوط به آن با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 2851 خانوار از مناطق مورد مطالعه در سیستان بود که با استفاده از روش نمونهگیری طبقه‌بندی تصادفی، نمونه‌ها انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصین بررسی و پایایی مربوط به ابزار سنجش با استفاده از آلفای کرونباخ در محدوده (81/0 - 91/0) محاسبه شد. در تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از آزمونهای تی زوجی، تی مستقل و تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد در هر دو گروه شهر و روستا، توسعه اجتماعی در پنج سال قبل نسبت به وضعیت حال حاضر کاهش یافته است. همچنین تفاوت معناداری میان شهر و روستا از لحاظ توسعه اجتماعی وجود ندارد. در مجموع می‌توان گفت که ارتقای روستا به شهر تأثیر مثبت و معناداری بر توسعه اجتماعی در منطقه نداشته است.
علی قاسمی اردهایی، رضا نوبخت، شفیعه قدرتی،
دوره 7، شماره 1 - ( 5-1397 )
چکیده
طی چندین دهه گذشته، مهاجرت به کلان شهرها ازجمله تهران مهمترین ویژگی جریان مهاجرتی در ایران بوده است. ازجانب دیگر، در دهه اخیر بر درصد مهاجرتهای شهر به روستا بیش از پیش افزوده شده است. جهت تحلیل بهتر وضعیت مهاجران معکوس و کلان شهری، با تحلیل ثانویه دادههای دو درصد سرشماری 1390 مهاجران این دو جریان مهاجرتی در ویژگیهای جمعیتی و اقتصادی مورد مطالعه مقایسهای قرار گرفتهاند. با تأکید بر نظریههای حوزه مهاجرت معکوس و نظریه جریان ضدشهرنشینی، یافتهها نشان میدهد در ویژگیهای جمعیتی-اقتصادی؛ ترکیب سنی-جنسی، وضع زناشوئی و سرپرستی خانوار، وضع تحصیلات و نوع شغل، تفاوتهای عمدهای بین مهاجران معکوس و کلان شهری وجود دارد که موثرترین این تفاوت در شغل مهاجران است. برتری مهاجران ماهر در امر کشاورزی و کارگران ساده در مهاجرتهای معکوس و صاحبان سایر مشاغل در مهاجرتهای کلان شهری قابل مشهود است. تفاوت در ویژگیهای یاد شده به نفع کلان شهرها بوده و مهاجران وارد شده به کلان شهرها از ویژگیهای کیفی مناسبتری نسبت به مهاجران مناطق روستایی برخوردارند. این امر در پیشبرد اهداف توسعهای در مناطق روستایی قابل توجه بوده و در برنامههای توسعهای و جمعیتی برای کل کشور بایستی به این ویژگیهای متفاوت دو گروه از مهاجران توجه نمود.
ابوالفضل مشکینی، کیمیا قاسمی،
دوره 7، شماره 2 - ( 8-1397 )
چکیده
مقالهی حاضر، با هدف ارزیابی جایگاه فضاهای فرهنگی در طرحهای توسعه شهری معاصر بر آن است در ابتدا به محاسبهی میزان کمبود هر یک از نیازهای فرهنگی با میزان سرانهی استاندارد بپردازد؛ سپس، با استفاده از تکنیک تاپسیس، براساس سرانههای وضع موجود خدمات آموزشی، مذهبی، اجتماعی، گردشگری، تفریحی و ورزشی در طرحهای تفصیلی، حوزههای شهری کلانشهر اصفهان را از نظر میزان دسترسی به خدمات فرهنگی رتبهبندی نماید. در مرحلۀ بعد، به منظور تحلیل و ارزیابی سرانههای پیشنهادی در طرح جامع شهر، رابطهی جمعیّت شهر با سرانه و مساحت هر یک از کاربریهای فرهنگی و رابطهی مساحت و سرانهی هر یک از آنها با استفاده از نرمافزار اس.پی.اس.اس را مورد تحلیل قرار دهد. در نهایت، در هر یک از روابط معنیدار شناسایی شده، توابع 10 گانهی پیشبینی آماری به دست آمده و با عبور از فیلترهای 5گانهی انتخاب توابع بهینه برازش منحنی، توابع مورد تأیید انتخاب گردد. نتایج حاصل از روابط رگرسیونی نشان میدهد که در طرح جامع شهر اصفهان، روابط و شیوهی نظاممندی برای سرانهی کاربریهای اجتماعی، فرهنگی و ورزشی وجود نداشته است. یافتههای این مقاله میتواند برای تحلیل و ارزیابی سرانههای پیشنهادی در طرح جامع و کاهش نابرابری در توزیع خدمات فرهنگی، مورد استفاده قرار گیرد.
یعقوب زارعی،
دوره 7، شماره 2 - ( 8-1397 )
چکیده
این پژوهش با هدف تبیین وضعیت برخورداری محلات مختلف شهر خورموج در دسترسی به کاربریهای خدماتی (شامل: تجاری- خدماتی،آموزشی، بهداشتی- درمانی،مذهبی- فرهنگی، ورزشی ـ تفریحی و فضای سبز) در محلات 10 گانه شهر خورموج انجام گرفته است. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و روش به کار رفته در آن توصیفی- تحلیلی است که طی آن با استفاده از منابع اسنادی- کتابخانهایی سطوح توسعه نواحی منطقه مورد مطالعه، طی 19 شاخص مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. میزان توزیع فضایی کاربریهای خدماتی با بهرهگیری از تکنیکهای تحلیل رابطه خاکستری، ضریب آنتروپی شانون مورد سنجش قرار گرفت و یافتهها نشان داد که در کلیه کاربریها، خدمات عمومی در شهر خورموج نسبت به جمعیت مناطق از توزیع عادلانهای برخوردار نیست نتایج همچنین نشان داد که محله 8 شهر خورموج، به لحاظ دسترسی به خدمات و برخورداری از توسعه شهری از وضعیت بهتری نسبت به سایر مناطق برخوردار است و محلات 4 و 5 و 3 و 7 بدلیل نارسایی در توزیع فضایی خدمات عمومی و همچنین تفاوتهای چشمگیر با سایر محلات در زمره مناطق محروم قرار گرفتهاند.
فرزین محمودی پاتی، سجاد فلاح زاده،
دوره 7، شماره 2 - ( 8-1397 )
چکیده
هدف اصلی مقاله حاضر، تبیین روابط مستقیم و غیرمستقیم کلیدی ترین موانع مشارکت شهری در ایران نسبت به یکدیگر است. به همین منظور از روش مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) و روش تجزیه‌وتحلیل قدرت نفوذ و وابستگی (MICMAC) با تکیه‌بر منطق فازی استفاده شده و روش تحقیق مقاله نیز توصیفی و تحلیلی است. یافتههای مقاله حاکی از وجود 12 مانع کلیدی مشارکت شهری در ایران در زمینه‌های مدیریتی- حرفه‌ای، ساختاری- قانونی، نهادی- سازمانی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- رفاهی است. نتایج تحلیل یافتهها نشان میدهد که روابط میان این موانع از یک ساختار پلکانی پنج سطحی برخوردار است که در پایین ترین سطح پلکان، موانع ساختار برنامهریزی متمرکز و آمرانه و نبود نگرش مشارکتی (6)، ضعف در قوانین و مقررات مرتبط با مشارکت در حوزههای مالی و نظارتی (5) و کمبود آموزش‌های لازم در زمینه حقوق شهروندی و مشارکتی (8) به‌عنوان پایه موانع مشارکت شهری در ایران تعیین‌شده‌اند. در بالاترین سطح نیز عدم اعتماد مردم به مسئولین شهری (10) قرار دارد. همچنین نتایج تحلیل یافتهها بیان می‌کند که مانع ساختار برنامهریزی متمرکز و آمرانه و نبود نگرش مشارکتی (6) به‌عنوان مستقل‌ترین و مطلع نکردن شهروندان از طرحها و برنامه‌ها و اطلاع‌رسانی نادرست (2) به‌عنوان وابسته‌ترین متغیر نقش بازی میکنند.
دانیال باقری، رضاعلی محسنی، سیدمحمدصادق مهدوی،
دوره 7، شماره 3 - ( 11-1397 )
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رفتار حا‌می‌محیط زیست در بین شهروندان شهر گرگان انجام شده است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایش بصورت مقطعی روی 400 نفر از شهروندان شهر گرگان در سال 1396 انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرشسنامه استاندارد است. برای نمونه گیری از روش تصادفی چند مرحله ای توام با تصادفی طبقه ای استفاده شده است. دادههای جمع‌آوری شده از طریق آزمون پارامتری (آزمون T تک متغیره)، آنالیز واریانس و آزمون همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بررسی متغیرهای زمینه ای پژوهش نشان میدهد که بین سن با رفتار حا‌می‌محیط زیست رابطه وجود دارد اما ربطه ای بین جنسیت و وضعیت تأهل با رفتار محیط زیستی مشاهده نشد. همچنین بر اساس یافتههای پژوهش بین پایگاه اجنماعی اقتصادی، مصرف رسانه ای و اعتماد اجتماعی شهروندان شهر گرگان با رفتار حا‌می‌محیط زیست رابطه وجود دارد.
اکبر طالب پور، مرجان مجاهددینی،
دوره 7، شماره 4 - ( 2-1398 )
چکیده
هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی نقش مدیریت یکپارچه شهری در بهبود مدیریت بحران و افزایش کیفیت خدمات عمومی به شهروندان بوده است. به منظور انجام پژوهش حاضر از نظریه های؛ مدیریت یکپارچه شهری، مدیریت بحران شهری، خدمات عمومی و ارتباط مدیریت یکپارچه شهری با خدمات عمومی استفاده گردیده است و با استفاده از این نظریات مدل مفهومی تحقیق استخراج گردید. جامعه آماری پژوهش، مدیران ارگان های مرتبط با مدیریت شهری از جمله شهرداری و هلال احمر در شهر تهران بوده اند که طی بررسی های به عمل آمده 22 مدیر از مناطق 22 گانه شهرداری تهران و 28 مدیر،معاون و سرپرست از سازمان هلال احمر به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند.جهت گرداوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد،روایی پرسشنامه از طریق نظرات خبرگان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ تائید شد.جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون t استیودنت و رگرسیون چندگانه استفاده شد.نتایج تحقیق با استفاده از رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای؛ مدیریت یکپارچه شهری بر آمادگی مدیریت بحران، سرعت ارائه خدمات، کیفیت ارائه خدمات، هماهنگی بین بخشی، برنامهریزی مناسب و تامین الزامات مورد نیاز در شرایط بحران به عنوان متغیرهای تاثیرگذار محسوب می شوند.
غلامرضا خوش فر، محسن شایان، مهدی خداداد،
دوره 7، شماره 4 - ( 2-1398 )
چکیده
چکیده
محمد اعظمی، ایرج اسدی، محمدرضا حق جو،
دوره 7، شماره 4 - ( 2-1398 )
چکیده
هدف از این مقاله تدوین اصول و معیارهایی است که در ارزیابی و اصلاح و تغییر طرحهای توسعه شهری در جهت دستیابی به عدالت شهری کمک میکنند. این پژوهش بر روش بازنگری تحقیقات و نیز تحلیل محتوای طرحهای توسعه شهری کشورهای بریتانیا و آمریکا استوار است. در این مقاله با بهرهگیری از دیدگاههای فلسفی درباره تعریف عدالت و همچنین استفاده از رویکردهای عدالت در برنامه ریزی شهری شش معیار کلی برای تدوین چارچوب مفهومی عدالت در برنامهریزی شهری پیشنهاد میشود. این شش معیار عبارتند از: نیاز، نابرابری به نفع طبقه محروم، برابری، تنوع، اجتماع گفتمانی و قابلیتهای شهری. معیارهای ارائه شده منطبق بر دو حوزه عدالت محتوایی و فرآیندی در طرحهای توسعه شهری هستند که در مقاله حاضر ارزیابی عدالت در محتوای طرحهای توسعه شهری موردنظر قرار گرفته است. در ادامه اهداف و تدابیر کلان مرتبط با هر یک از معیارها موردنظر در طرحهای توسعه شهری در پنج عرصه اصلی یعنی کاربری زمین، مسکن و محلات، حمل و نقل، اقتصاد و خدمات عمومی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در نهایت براساس مرور محتوای طرحهای مختلف و نیز مبانی نظری مرتبط با موضوعف راهبردها و سیاستهایی متلف برای تمین عدالت در طرحها در قالب معیارها دسته بندی و ارائه گردید.
عامر نیک پور، میلاد حسنعلی زاده،
دوره 8، شماره 1 - ( 5-1398 )
چکیده
سالمندی امری اجتناب ناپذیر است که به همراه خود مسائل و نیاز های ویژه ای را در سطح جوامع شهری مطرح می سازد. این مقاله با هدف تحلیل الگوی فضایی پراکنش و همچنین نماگرهای جمعیتیسالمندان در محلات شهر بابل تهیه شده است. روش تحقیق مطالعه حاضر توصیفی-تحلیلی و بر اساس هدف کاربردی می باشد. داده های خام مقاله از بلوک های آماری شهر بابل استخراج شده که بر اساس سرشماری سال 1390 مرکز آمار ایران تهیه شده است. برای بررسی وضعیت سالمندان در محلات 22 گانه شهر بابل از شاخص های نسبت سالمندی، نسبت وابستگی سالمندی، شاخص سالمندی و شاخص پیری استفاده شده است.با بررسی هرم سنی شهر بابل طی سال 1355 تا 1395 مشخص شده است نسبت جمعیت سالمند به گروه های سنی پایین تر، افزایش یافته است هم چنین در تحلیل فضایی شاخص های جمعیت سالمند از لکه های داغ و خودهمبستگی فضایی موران و نرم افزار GIS Art استفاده شده است که یافته ها نشان داد مقادیر هر چهار شاخص در سطح محلات مرکزی بیش تر از محلات پیرامونی بوده است و هر چهار شاخص از خودهمبستگی فضایی و الگوی خوشه ای برخوردار می باشند.
سجاد باباخانی، اکبر صالحی، یحیی قائدی، سوسن کشاورز،
دوره 8، شماره 1 - ( 5-1398 )
چکیده
تحقیق حاضر در چهارچوب تحلیل انتقادی گفتمان به بررسی تربیت شهروندی در گفتمان های بعد از انقلاب اسلامی میپردازد. به همین منظور، متون و اسناد مرتبط با مقوله تربیت شهروندی در پنج دوره مذکور با روش نورمن فرکلاف، در سه سطح «توصیف متن»، «تحلیل روندهای تولید و تفسیر»، و «تبیین بافت اجتماعی» مورد تحلیل قرار گرفته است. گفتمان مسلط تربیت شهروندی، گفتمان شهروند اخلاقی- قانون مدار است که تربیت شهروندی را با محوریت دین و احکام اسلامی می‌پذیرند؛ هر گفتمان با طرد گفتمان پیشین و برجسته سازی و محوری نمودن نظرات و سیاستهای مورد نظر، موجودیت خود را تحکیم و تثبیت نموده. گفتمان
های بعد از انقلاب به همه مقوله ها و شاخصهای تربیت شهروندی به صورت متوازن و متعادل نپرداخته اند و نیز شهروند بازنمود شده در این گفتمان
ها موجودی است تک بعدی که تنها در هر دوره در یکی از ابعاد رشدی سریع و نامتوازن را تجربه کرده است. در غالب موارد، اسناد مورد بررسی از الگوی تک گفتمانی پیروی میکنند و علاقهای به استفاده از عناصر گفتمانهای رقیب ندارند
.
سیمین فرو غ زاده، سحر سلطانی،
دوره 8، شماره 2 - ( 8-1398 )
چکیده
هدف پژوهش، بررسی دلایل شهروندان مشهدی برای استفاده روزانه از سواری شخصی در سفرهای درون شهری است. پژوهش با رویکرد کیفی ، با استفاده ار مصاحبه های عمیق نیمه ساخت یافته صورت گرفت و متن مصاحبه به روش تحلیل تماتیک تحلیل شد. یافته ها نشان داد علاوه بر عادات و علایق و ناتوانی فردی ، سه دسته عوامل بر تمایل افراد به استفاده از سواری شخصی موثر هستند: نخست ، به صرفه بودن (از جمله پایین بودن قیمت سوخت) ، دوم، مزیت اجتماعی و فرهنگی(کسب منزلت اجتماعی، لذت همراهی با خانواده. احساس امنیت در خودروی شخصی و ..) و سوم، بسترهای کلی اجتماعی و فرهنگی (ناامنی در فضاها وسایل نقلیه عمومی ، ذهنیت و نگرش منفی نسبت به وسایل نقلیه عمومی و ..) همچنین بستر مساعد نهادی از حیث امکانات و شرایط موجود برای استفاده از سواری شخصی (ارزان قیمت بودن پارکینگ و دسترسی راحت و آسان به آن در سطح شهر، قیمت پایین سوخت و ..) و از حیث معایب سیستم حمل و نقل عمومی در سطح انسانی (رفتار رانندگان، مسافران و مدیران و پلیس) و در سطح زیر ساخت (محدویت های سازمانی و کم و کیف نامناسب خدمات و امکانات در وسایل نقلیه عمومی) تعیین کننده است.
رستم علی پاکدامن کلتی، محمود محمدی، محمد مسعود،
دوره 8، شماره 2 - ( 8-1398 )
چکیده
طرح های توسعه ی شهری در ایران غالبا با تاکید بر جنبه های کالبدی تهیه می شود. این شیوه موجب شده تا
شالوده اصلی شهرهای ما به سمت نامناسب حرکت کندو بسیاری از عناصر و اجزایی که در بستر تاریخی شهر و متناسب با نیازهای اقتصادی و اجتماعی و... شکل گرفته بود به حال خود رها شده و ابزار تسلط بر شهر سواداگری و دلالی زمین و ساختمان باشد. هدف از مقاله حاضرآسیب شناسی اجرای طرح های توسعه شهری در ایران از نگاه مردم شهر است. سئوالات تحقیق به شرح ذیل است.1-مفاهیم وبنیان فلسفی موجود در طرح های توسعه شهری چیست ؟ 2-روش های مناسب تهیه تا اجرای طرح های توسعه شهری در ایران چگونه است ؟ فرضیه ارائه شده این است که طرح های توسعه شهری در فرایند تهیه تا اجرا به ساکنین شهرها توجه نداشته و با توجه به آنها کمرنگ است. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی است . شیوه گردآوری اطلاعات نیز بصورت اسنادی و میدانی از طریق پرسشنامه در قالب طیف لیکرت است. که با استفاده از نرم افزار (SPSS
) تحلیل قرار شده . نتایج تحقیق نشان می دهد که نظام عقلانیت حاکم بر تهیه تا اجرای طرح های توسعه شهری با نظام عقلانیت موجود در جامعه ایرانی مخصوصا نگرش به ابعاد اجتماعی کمتر تطبیق دارد .
علی معین فر، رضاعلی محسنی، مجید کفاشی،
دوره 8، شماره 3 - ( 11-1398 )
چکیده
هدف مقاله ی حاضر، بررسی موانع ساختاری و کنشی تحقق حقوق شهروندی در استان آذربایجان غربی میباشد. در این مقاله عمدتاً از تئوریهای مارشال، فالکس، پارسونز، گیدنز و کاستلز استفاده شده است. روش تحقیق پیمایشی است که با روش نمونهگیری خوشهای بر 384 نفر از شهروندان استان آذربایجان غربی در سال 1398 انجام شد. بهمنظور آزمون فرضیهها از ضریب همبستگی پیرسون، تی تست مستقل و رگرسیون چندگانهی همزمان استفاده شد. پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ (ضعف در اجرای حقوق شهروندی 826/0، تبعیض 87/0، جامعهپذیری ناقص 918/0، تبارگرایی 73/0، حاکمیت تفکر نظام ارباب – رعیتی 72/0، رشدنیافتگی جامعهی مدنی 85/0، عدم مطلوبیت وضعیت موجود نظام حقوقی 896/، ضعف حکمرانی مطلوب 937/0) و برای روایی سازه و تکنیک تحلیل عاملی استفاده شد.
تحلیل داده های این پیمایش نشان داد موانع ساختاری نظیر رشدنیافتگی جامعهی مدنی، حاکمیت تفکر نظام ارباب-رعیتی، ضعف حکمرانی شایسته ، تبعیض و موانع کنشی شامل تبارگرایی و جامعهپذیری ناقص بر ضعف در اجرای حقوق شهروندی تأثیر دارد و بهصورت واقعی و تعدیلیافته 1/22درصد از واریانس ضعف در اجرای حقوق شهروندی توسط متغیرهای مستقل تبیین میشود. همچنین ضعف در اجرای حقوق شهروندی در بین پاسخگویان براساس قومیت آنان متفاوت نمیباشد.
محمد محمدی، علیرضا پورشیخیان، حسین اصغری، رفعت شهماری اردجانی،
دوره 8، شماره 4 - ( 2-1399 )
چکیده
مقاله به بررسی رابطه میان ابعاد سرمایه اجتماعی در مدیریت پسماند و تحلیل عوامل موثر بر آن میپردازد. جامعه آماری تحقیق کلیه خانوادههای ساکن شهر آمل می باشد که تعداد 445 نفر از آنان به روش نمونه گیری طبقه بندی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها نشان میدهد که مدیریت رفتار بازیافتی در "زباله‌ی فلزی" در بالاترین سطح و « پوست (بستنی، چیپس، پفک، تخمه،...)» در پائین‌ترین سطح قرار دارد. این یافته مهم است و نکات مهمی نیز در خصوص آن وجود دارد. ضریب همبستگی متغیرهای سرمایه اجتماعی و مدیریت پسماند در این مطالعه مثبت است. با توجه به اینکه سرمایه اجتماعی سبب ایجاد فشار هنجاری برای مشارکت در امور اجتماع میشود. انتظار می رفت که بین هنجارهای اجتماعی و مدیریت پسماند ، همبستگی در جهت مثبت باشد. همچنین، افزایش اعتماد اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد سرمایه اجتماعی، میزان مدیریت پسماند را در افراد افزایش می دهد. اعتماد به این که دیگران نیز اقدامات مثبت برای بهبود وضعیت انجام می دهند سبب افزایش مشارکت می شود.
محمدتقی حیدری، سعید محرمی، داوود بلوطی، محمد علی الهی، پروین رحمتی،
دوره 9، شماره 1 - ( 5-1399 )
چکیده
شهر زنجان در زمان برگزاری این آیین از حالت معمول خود خارج شده و به صحنه نمایش عظیم و گسترده ای تبدیل می شود، نمایشی که توسط ساکنین شهر به اجرا در می آید و در آن بازیگر و بیینده نمایش موجودیت واحدی را تشکیل میدهد.ابزار پژوهش پرسشنامه ساختار یافته می باشد که پس از تایید روایی (با نظر سنجی از متخصصان) و پایایی آن با توجه به کیفیت همکاری جامعه آماری در اختیار 170 نفر از گردشگران قرار گرفت. بمنظور توسعه گردشگری آئینی، شاخص زمینه های فرهنگی- اعتقادی اهمیت زیادی دارد و باید براین عامل تاکید ویژه ای گردد. زیرا شهر زنجان ظرفیت های فرهنگی-مذهبی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری آئینی و مذهبی را دارد. همچنین، براساس آزمون تحلیل مسیر، تاثیر شاخص «زمینه های فرهنگی- اعتقادی» با مقدار 0.422 و «زمینه های اجتماعی» با اثر کل 0.361 بر توسعه گردشگری آئینی، بیش از دیگر شاخص ها بوده است. چرا که، به نظر جامعه آماری، رشد باورهای دینی در بین مردم و پذیرش آن و نهادینه شدن آن به عنوان یک ایدئولوژی برتر توسط اجتماع، منجر به شکل گیری و توسعه آئین های مذهبی شده است.
محمد مهدی نصیری خلیلی، محمد رضا زند مقدم، سید جمال الدین دریاباری،
دوره 9، شماره 2 - ( 8-1399 )
چکیده
شکل گیری تعاملات اجتماعی نیازمند یک ظرف مکانی است. فضاهای عمومی می تواند به واسطه افزایش میزان ارتباطات، همگرایی افراد و گروههای مختلف ، فراهم کردن بستر فعالیتها و اتفاقات گوناگون و در نتیجه القای خاطره جمعی در میان اهالی محله، به شکل گیری نوعی حس هویت، تعلق خاطر و حس مکان بیانجامد که همگی از مؤلفه های شکل دهنده سرمایه اجتماعی می باشند در پژوهش حاضر سعی شده رابطه میان سرمایه اجتماعی ، فضاهای عمومی و هویت بخشی محله ای ، ابعاد گوناگون این مسأله به روش تبیینی بیان شود. لذا بررسی نحوه اثرگذاری ابعاد کالبدی و اجتماعی فضا بر مولفه های سرمایه اجتماعی چون اعتماد و تعاملات و نیز مشارکت حادث در شبکه های اجتماعی می تواند تبیین کننده ی نقش فضاهای عمومی در سرمایه ی اجتماعی و هویت بخشی محله ای باشد که این پژوهش از طریق آزمونهای همبستگی و رگرسیون در نرم افزارهای spss-minitab به انجام رسیده است نتایج حاصل از داده های نمونه ی آماری که از طریق پیمایش میدانی با ابزار پرسش نامه و به صورت اتفاقی در محدوده ی فضاهای عمومی محلات شهر ساری به دست آمده است،
آقای روزبه نصیری آملی، دکتر منصور حقیقتیان، علی اصغر عباسی اسفجیر،
دوره 10، شماره 2 - ( 8-1400 )
چکیده
فضای شهری در راستای تحقق خواسته های نظام سرمایه داری، طبقه ی حاکم و بدون توجه به نیازهای طبقات فرودست ساخته میشود. حق به شهر، حق تغییر دادن خودمان از طریق تغییردادن شهر و به رسمیت شناختن شهر به مثابه مکانی برای بازتولید روابط اجتماعی قدرت است. هدف این پژوهش بررسی رابطه و تأثیر تعلق شهری یا مکانی به همراه دو بعد هویت و وابستگی مکانی بر حق به شهر در میان جوانان شهرنشین آمل است. جمعیت مورد مطالعه 420 نفر از جوانان ساکن شهر آمل هستند که با استفاده از تکنیک نمونه گیری چند مرحله‌ای انتخاب و برای تعیین میزان پایایی ابزار سنجش، از روش آلفای کرونباخ استفاده (759/0) شده است. تحلیل دادههای پژوهش از طریق دو نرم افزار SPSS و Amos انجام شد. در بررسی تأثیرات متغیرهای مستقل بر حق به شهر مشخص شد که احساس تعلق مکانی با ضریب بتای 255/0 دارای بیشترین تأثیر مستقیم و بعد از آن هویت اجتماعی مکانی با ضریب بتای 222/0 به صورت مستقیم قرار دارد و هویت مکانی با 097/0 دارای کمترین تأثیر غیرمستقیم است. یافتهها نشان داد که وضعیت کلی حق به شهر در بین جوانان ساکن شهر آمل در حد متوسط است. جوانان آملی حس تعلق نسبتاً خوبی به این شهر دارند و برای تغییر وضع موجود تلاش میکنند؛ اما فرصت‌های ایجادشده را کافی و عادلانه نمی‌دانند.
خانم درنا سلامتیان، دکتر اصغر میرفردی، دکتر منصور طبیعی، دکتر علی یار احمدی،
دوره 10، شماره 3 - ( 10-1400 )
چکیده
دامنۀ تخریب محیط زیست، رو به افزایش است و حفظ محیط زیست نیازمند بهرهگیری از توانمندی‌های فرهنگی و اجتماعی اجتماعات انسانی است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی شهروندی محیط زیستی ساکنان 18 سال به بالای شهر شیراز و ارتباط آن با متغیر سرمایۀ اجتماعی و پایگاه اقتصادی- اجتماعی بوده است. روش این پژوهش پیمایش بوده و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شد. نمونۀ مورد مطالعه، 1045 نفر از ساکنان شهر شیراز بوده‌اند که با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شده‌اند. برای ارزیابی اعتبار پرسشنامه از تحلیل عاملی و برای تعیین پایایی آن، از هماهنگی درونی ابزار به روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد متغیرهای سرمایۀ اجتماعی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و سن ارتباط مثبت و معناداری در سطح 99 درصد با متغیر شهروندی محیط زیستی داشته‌اند. بین وضعیت شهروندی محیط زیستی پاسخگویان با توجه به وضعیت تأهل آنها تفاوت معناداری وجود داشت. افراد متأهل، شهروندی محیط زیستی قوی‌تری نسبت به سایر افراد داشته‌اند. در مجموع متغیرهای مستقل 3/15 درصد از تغییرات متغیر وابسته شهروندی محیط زیستی را تبیین نموده‌اند. شهروندی محیط زیستی و سرمایۀ اجتماعی هم‌افزا هستند. تقویت سرمایۀ اجتماعی و عناصر آن، گام مهمی در راستای تقویت شهروندی محیط زیستی است.
دکتر حمیدرضا جلائی پور، خانم مارال لطیفی،
دوره 10، شماره 3 - ( 10-1400 )
چکیده
تحرک اجتماعی اغلب واجد وجه مکانی-جغرافیایی است و تنزل در فضای اجتماعی معمولاً با تنزل جایگاه در فضای فیزیکی همراه است. تورم شدید و افت قدرت خرید در سالهای اخیر قاعدتاً موجب تحرک نزولی بخش های مهمی از اقشار میانی جامعه شده است. این نکته با در نظر گرفتن افزایش جدی بهای مسکن در چند سال گذشته اهمیتی ویژه می یابد. در این مقاله ابعاد مختلف تنزل در فضای اجتماعی-جغرافیایی و مشخصاً رانده شدن اقشار میانی به محلات ارزانتر، پروژه های مسکن مهر یا شهرهای همجوار تهران با رویکردی بوردیویی واکاوی شده است. بدین منظور اطلاعات حاصل از بیست مصاحبه با کسانی که تجربۀ رانده شدن از مناطق متعارف شهر را داشته اند با الهام از معروف ترین خانوادۀ کدگذاری نظریۀ مبنایی تحلیل و عوامل زمینه ای، علی، نقطۀ گسست و پیآمدهای طرد از شهر و همچنین استراتژی های کنار آمدن با این پیآمدها تشخیص داده شده اند. نکتۀ مهمی که از مصاحبه ها برمی آید آن است که افراد تا مدتها سکونت در مکان جدید را موقت می پندارند و از انتساب خود به آن مکان شرمگین اند و با ساکنان قبلی آن مناطق فاصله گذاری می کنند. این نکته در کنار بیرون افتادن از شبکۀ دوستان و اقوام و انزوای ناشی از آن احتمال کنشگری سیاسی در جهت تغییر وضع را تضعیف می کند.
