357 نتیجه برای نوع مطالعه: پژوهشي
مسعود حاجی زاده میمندی، حامد سیارخلج، کاوه شکوهی فر،
دوره 3، شماره 3 - ( 11-1393 )
چکیده
یکی از مشکلات شهر یزد در حوزهی زیستمحیطی که عمدتاً ناشی از توسعهی صنعتی، وضعیت جغرافیایی، شرایط سخت اقلیمی، کمآبی، ریزگردها و غیره در حوزهی محیط زیست است که اگر کنترل نشود، ممکن است به بحران زیست-محیطی تبدیل شود. در این تحقیق به بررسی عوامل فرهنگی مرتبط یعنی سرمایهی فرهنگی، دینداری، سبک زندگی و بهرهمندی از وسایل ارتباط جمعی با رفتارهای زیستمحیطی شهروندان شهر یزد پرداخته شده است. پژوهش از نوع پیمایش و جامعهی آماری این تحقیق شهروندان شهر یزد بوده است. تعداد نمونه 384 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده و پاسخگویان به صورت تصادفی خوشهای انتخاب شدهاند. تکینک گردآوری دادهها پرسشنامهی محققساخته است که از اعتبار و پایایی مطلوب برخوردار بوده است. براساس یافتههای این پژوهش میان متغیّرهای سرمایهی فرهنگی، سبک زندگی و رفتارهای زیستمحیطی رابطهی معنادار وجود دارد. همچنین میان زنان و مردان در رفتارهای زیستمحیطی تفاوت معناداری وجود دارد. اما میان متغیّرهای سن، وضع تأهّل، بهرهمندی از وسایل ارتباطجمعی، دینداری، تحصیلات و رفتارهای زیستمحیطی رابطهی معناداری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان میدهد که در معادلهی رگرسیون 29 درصد از واریانس متغیّر وابسته توسط متغیّرهای مستقل تبیین میشود
علی شکوری،
دوره 3، شماره 3 - ( 11-1393 )
چکیده
کودکان کار خیابانی یکی از پدیدههای نوظهور و از دغدغههای جامعهی امروزی است. به دلیل اهمیت کودکان به عنوان قشر آسیبپذیر جامعه و ناتوانی دولتها در حل مشکلات فزایندهی آنها، در سالهای اخیر بخش قابل توجهی از سازمانهای مردمنهاد با هدف حمایت از آنان بهوجود آمدند. این مقاله در چارچوب رویکرد توانمندسازی و با بهرهگیری از روش پژوهش میدانی به مطالعهی نقش این سازمانها در توانمندسازی کودکان کار خیابانی در منطقهی 12 شهر تهران میپردازد. با توجه به محوریت فعالیتهای این سازمانها و تأکید رویکرد توانمندسازی به ابعاد حمایتهای آموزشی- تحصیلی، ارتقای مهارتهای زندگی و ارتقای سلامت کودکان، این فعالیتها ارزیابی شده و در مجموع بهعنوان توانمندی تعریف شده است. یافتهها نشان داد که اکثر پاسخ گویان اقدامات این سازمانها را مهم تلقی کردند. همینطور اکثر اظهار داشتند که این اقدامات در توانمندی کودکان مؤثر بوده است، که در غیاب آنها وضعیت کودکان بهمراتب بدتر میشده است. بهعلاوه تحلیل رگرسیون چند متغیّره نشان داد که متغیّرهای مستقل در کل رابطهی معناداری با متغیّر توانمندسازی دارند. با توجه به تحلیل دادهها، مقاله نتیجه میگیرد که حضور مؤثر و کارآمد سازمانهای مردمنهاد برای تغییر وضعیت کودکان در وضعیت دشوار بخشی از ضرورتهاست. با این حال، تأکید میکنند نحوهی صحیح و مناسب خدماترسانی به گروههای هدف و داشتن نگاهی سیستمی و جامع به موضوع مهم است. بههمین منظور پیشنهاد میکند در تدوین و اجرای سیاستها و برنامهها باید خانواده نه صرفاً کودک در وضعیت دشوار محور قرار گیرد.
یارمحمد قاسمی، بهروز سپیدنامه، اسحاق قیصریان،
دوره 3، شماره 3 - ( 11-1393 )
چکیده
مقدمه: جوانان به عنوان مهمترین سرمایهی انسانی نقشی اساسی در توسعهی هر جامعه ایفا میکنند و سرمایهی اجتماعی به عنوان مهمتریٱن مقوله در افزایش عملکرد جوانان و تعالی نقش آنان در بهسازی جامعه به شمار میرود. کاهش میزان سرمایهی اجتماعی جوانان منجر به کم رنگ شدن نقش آنان در توسعهی جامعه خواهد شد. بر این اساس اطلاع از میزان سرمایهی اجتماعی جوانان میتواند برنامهریزان اجتماعی را در رفع کاستیها یاری رساند. مقالهی حاضر برای پاسخدادن به این سؤال محوری تنظیم شده است: میزان انواع سهگانهی سرمایهی اجتماعی جوانان استان ایلام در چه حدّی است؟ مبنای نظری مقاله، تئوریهایی است که سرمایهی اجتماعی را در سه بُعد درون گروهی، برونگروهی و ارتباطی تبیین کردهاند. روش: روش تحقیق از نوع توصیفی کاربردی است و اطلاعات آماری با نمونهگیری از جامعهی آماری جوانان استان و با بهرهگیری از نمونهگیری مطبق متناسب با حجم جمع آوری شده است. یافتهها: یافتههای پژوهش، نشان میدهد میانگین سرمایهی اجتماعی جوانان استان ایلام در حدّ متوسط است. میانگین سرمایهی اجتماعی دو جنس نیز تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد. بیشترین سطح سرمایهی اجتماعی جوانان مربوط به مشارکت سیاسی، وساطت اجتماعی و کمترین آن مربوط به میزان بهرهگیری از رسانههای ارتباط جمعی، مشارکت انجمنی و مداخله مدنی است. رتبهبندی انواع سهگانهی سرمایهی اجتماعی به ترتیب میانگین نمرات کسب شده شامل: سرمایهی ارتباطی، درونگروهی و برونگروهی است. میانگین هر کدام از انواع سرمایهی اجتماعی نزد پاسخگویان در حدّ متوسط است. بحث: میان میزان سرمایهی اجتماعی پاسخگویان زن و مرد تفاوت معنیداری مشاهده شده است هر چند که سطح معنیداری بیان کنندهی وجود تفاوت میان میزان سرمایهی اجتماعی مردان (88/2) و زنان (80/2) و اختلاف میانگین به میزان 85/0 به نفع مردان است. سایر فرضیات تحقیق که داعیهدار وجود رابطه میان: محل سکونت (شهر- روستا)، وضعیت تأهّل، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال، در قید حیات بودن والدین، محل سکونت قبلی و سابقهی سکونت در محله و سرمایهی اجتماعیاند، مورد تأیید قرار نگرفتند.
مصطفی ظهیرینیا، تقی آزادارمکی،
دوره 3، شماره 3 - ( 11-1393 )
چکیده
ارزشها نیرومندترین عنصر تعیین کننده در نظام اجتماعی و فرهنگی جوامع به شمار میروند و شیوهی جهتگیری، کنش و تعامل افراد را تعیین و هدایت میکنند. ازاینرو این مقاله در صدد است ضمن شناسایی جهتگیری ارزشی افراد، رابطهی آن را با تغییرات اقتصادی و اجتماعی، مورد بررسی قراردهد. دادههای این تحقیق با انجام 31 مصاحبه کیفی از میان شهروندان در شهر بندرعباس، گردآوری شده است. نتایج نشان داد که 6/51 درصد از مصاحبه شوندگان دارای جهتگیری ارزشی مادی، 9/41 درصد دارای گرایشهای ارزشی التقاطی و 5/6 درصد نیز دارای گرایشهای ارزشی فرامادیگرایانه بودند. همچنین افراد جوانتر ، و افراد دارای تحصیلات بالاتر، بیشتر به سمت ارزشهای فرامادی گرایش دارند. در خصوص وضعیت توسعهی اقتصادی شهر بندرعباس، همهی مصاحبه شوندگان به جز یک نفر -که توسعهی اقتصادی در شهر بندرعباس را بر مبنای شرایط سیاسی می دانست- اعتقاد داشتند که از نظر اقتصادی و توسعهی فضایی وضعیت شهر در طی چهار دههی گذشته بهتر شده است. اما در خصوص وضعیت اجتماعی و فرهنگی نظرهای متفاوتی وجود داشت. همچنین نتایج نشان میدهد که میزان اعتماد اجتماعی، تعاملات اجتماعی و عامگرایی مصاحبه شوندگان در سطح نسبتاً پایینی قرار دارد.
رضا فاضل، حسین رضایی،
دوره 3، شماره 3 - ( 11-1393 )
چکیده
موضوع مقالهی حاضر بررسی رابطه میان استفاده از وسایل ارتباط جمعی داخلی و خارجی و مشارکت سیاسی غیرانتخاباتی است. روش پژوهش در این تحقیق پیمایشی و برای جمع آوری دادههای مورد نیاز از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعهی آماری تحقیق شامل تمامی افراد 18 سال به بالای شهر همدان است که در زمان تحقیق (خردادماه، 1390) در این شهر سکونت داشتهاند. حجم نمونه 400 نفر و شیوهی نمونهگیری هم خوشهای چند مرحلهای است. نتایج این پژوهش در خصوص میانگین مشارکت سیاسی غیر انتخاباتی نشان میدهد که این نوع از مشارکت با میانگین (60/0 از 4) در سطح پایینی قرار دارد. همچنین بررسی میانگینها در خصوص مشارکت سیاسی غیر انتخاباتی نشان میدهد که بیشترین میانگین با (9/1 از 4) به گویهی هواداری از یک شخص، و یا یک جریان سیاسی اختصاص دارد که اندکی پایینتر از سطح متوسط قرار داشته و از وضعیت نسبتاً مطلوبی برخورداراست. رگرسیون خطی چند متغیّره، متغیّرهای مستقل با متغیّر مشارکت سیاسی غیرانتخاباتی در این پژوهش نشان میدهد که بیشترین میزان تأثیر گذاری بر متغیّر وابستهی مشارکت سیاسی غیرانتخاباتی از سوی متغیّر (استفاده از تحلیل رسانههای داخلی) است و این متغیّر توانسته 4/18 درصد از فضای مفهومی متغیّر وابسته را تبیین کند.
سهیلا هاشمی، آمنه حسینزاده، محمد جواد محمدی پارسا،
دوره 3، شماره 3 - ( 11-1393 )
چکیده
نفوذ رسانههای جمعی و از جمله اینترنت در جوامع بشری، آنها را به جوامع اطلاعاتی تبدیل کرده است. امروزه استفاده از اینترنت بخش جداییناپذیری از زندگی نسل حاضر را تشکیل میدهد. اقبال رو به گسترش نوجوانان و جوانان به استفاده از این پدیده در عرصههای مختلف (علمی، سرگرمی، تجاری، اطلاعاتی و روابط میان فردی، ...) موجب شده است که تأثیر آن بر جنبههای گوناگون زندگی آنان مورد توجه قرار گیرد. نظام آموزشی نیز با استفاده از این فناوری توانسته است گامهای مؤثری در جهت پیشبرد اهداف آموزشی بردارد. با اینحال همیشه نگرشی محطاطانه به استفاده از اینترنت در نوجوانان وجود داشتهاست. بر این اساس پژوهش حاضر با عنوان بررسی تأثیر اینترنت بر تحقّق اهداف آموزش و پرورش (مطالعهی موردی: دانش آموزان دختر مقطع متوسطهی شهرستان گرگان) انجام شده است. به این منظور از میان دبیرستانهای دخترانهی شهر گرگان به روش نمونهگیری طبقهای تصادفی 362 نفر از دانشآموزان انتخاب شدند و پرسشنامهی محققساخته برای جمعآوری اطلاعات مورد نیاز پژوهش اجرا شد. یافتههای تحقیق با آزمون T test و آزمون همبستگی پیرسون با استفاده از نرمافزار Spss18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق رابطه یا همتغیّری معناداری را میان استفاده از اینترنت و تحقّق اهداف اجتماعی آموزش و پرورش (سه مؤلفهی تقویت روابط-خانوادگی، مشارکت اجتماعی، تقدّم مصالح جمعی بر مصالح فردی) آشکار نکرد.
یعقوب فروتن،
دوره 3، شماره 4 - ( 2-1394 )
چکیده
هدف اساسی تحقیق حاضر این است که مهمترین ویژگیهای مرتبط با چگونگی بازنمایی فرآیند جامعه پذیری و شکلگیری هویتهای دینی و ملی و قومی را با تاکید بر نقش عنصر جنسیت و جایگاه سیستم های آموزشی مورد مطالعه و بررسی قرار دهد تا از این طریق، مبانی نظری و یافتههای پژوهشی لازم بمنظور سنجش بازتولید مدل هژمونی مردانه جامعهپذیری در ایران ارائه گردد. مطابق یافتههای این تحقیق، بازتولید الگوهای ناظر بر هژمونی مردانه از طریق سیستم آموزشی در عرصههای گوناگون جامعه پذیری جنسیتی و دینی و ملی، کاملاً چشمگیر و فراگیر است، که تایید کننده این واقعیت اساسی است که تفوق مطلق جنس مذکر اصولا معطوف به مفروضات و گزارههایی است که پیشاپیش پذیرفته شده و قطعی تلقی میشوند و بر اساس آنها نقشهای جنسیتی متفاوت برای مردان و زنان در فرهنگ و اقتصاد خانواده و جامعه شکل یافته و سازماندهی میشوند و چنین باورهایی را از طریق مکانیسمهای متعدد جامعه پذیری بویژه سیستمهای آموزشی و رسانه ای در جامعه تقویت و نهادینه میکنند.
سمیه سادات شفیعی، زهرا پورباقر،
دوره 3، شماره 4 - ( 2-1394 )
چکیده
در این مقاله سعی شده تا جایگاه زنان در برنامه چهارم توسعه بررسی و در مقایسه با سایر برنامه های پیشین مورد واکاوی قرار گیرد. در مرحله بعد، شاخص های توسعه در مدت زمان اجرای برنامه چهارم به کمک داده های ملی و بین المللی مورد مطالعه جنسیتی قرار گرفته تا چگونگی تحقق این برنامه در عمل مشخص شود. این پژوهش با استفاده از روش اسنادی، کتابخانه ای و روش تحلیل داده های مرتبط انجام شده است. اطلاعات در خصوص شاخص های توسعه عمدتا برگرفته از داده های انتشار یافته قابل دسترس مرکز آمار ایران، سازمان بهداشت جهانی، گزارش شکاف جنسیتی مجمع جهانی اقتصاد و نیز بانک جهانی است. مطالعه جنسیتی مفاد برنامه نشان می دهد درحالیکه نقطه تمایز برنامه چهارم توسعه نسبت به برنامه های پیشین، مبتنی بر ایجاد زمینه برای افزایش مشارکت اقتصادی، اجتماعی زنان است، واقعیت امر به گونه دیگری است. به عبارت دیگر اگر چه شاخص های بهداشت و سلامت و نیز آموزش، خصوصا آموزش عالی حکایت از بهبود وضعیت زنان دارد، شاخص های اقتصادی و نیز سیاسی نسبت به برنامه سوم توسعه و نیز انتظارات مندرج در برنامه چهارم، رشد مطلوبی نداشته است. این مهم، در کنار درک برخی استلزامات سیاستگزاری، ضرورت اتخاذ رویکردی استراتژیک در برنامه های کلان معطوف به زنان را برجسته می سازد.
علی شیرازی، محمد لگزیان، حامد خراسانی طرقی،
دوره 3، شماره 4 - ( 2-1394 )
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیّت فرهنگسازمانی اداره کل ورزش و جوانان خراسان شمالی و تعیین رابطه بین ابعاد فرهنگسازمانی با هویت سازمانی در این سازمان انجام گرفتهاست. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری تحقیق کارکنان اداره کل ورزش و جوانان خراسان شمالی به تعداد 105 نفر بودند که از نظر تمامی آنها استفاده شده است. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه فرهنگسازمانی دنیسون و پرسشنامه هویت سازمانی مائل و آشفرث میباشد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون همزمان، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین فرهنگسازمانی و ابعاد آن (بر اساس مدل دنیسون) با هویت سازمانی رابطهی مثبت و معناداری وجود دارد. از طرفی نتایج حاکی از این امر بود که متغیرهای فرهنگ سازمانی قادرند تغییرات هویت سازمانی را به طور معناداری پیشبینی کنند. همچنین بر اساس یافتههای پژوهش، میانگین فرهنگ سازمانی سازمان در هر چهار بعد بیشتر از مقدار متوسط است. براساس یافتههای پژوهش میتوان انتظار داشت با بهبود وضعیت فرهنگسازمانی، هویت سازمانی افراد بیشتر خواهد شد.
محمد گنجی، محسن نیازی، فاطمه احسانی راد،
دوره 3، شماره 4 - ( 2-1394 )
چکیده
امروزه مشارکت یکی از عناصر مهم توسعهی پایدار به شمار میرود و مدیران و برنامه ریزان توانمند شهری، همواره سعی میکنند تا با جلب مشارکت مردمی به اهداف خود در زمینهی اجرای طرحها و برنامهها به بهترین نحو، نائل آیند. در این راستا، مقالهی حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مردم در امور خیریه به ویژه وقف پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش، روش پیمایشی بوده و حجم نمونه 263 نفر از شهروندان کاشانی34 سال به بالا را شامل می شود که به شیوهی نمونه گیری سهمیهای در ناحیههای تعیین شده، مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار سنجش پرسشنامه بوده و برای اخذ روایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافتههای پژوهش رابطهی معنادار و مستقیم بین متغیّرهای دینداری، عدالتخواهی، انسجام اجتماعی، اعتماداجتماعی، تعلق و تعهد اجتماعی با مشارکت در امور خیریه و وقف را نشان دادهاند. به این معنی که هر چه آن عوامل در بین مردم قوی تر باشند، مشارکت مردم در نیکوکاری و به طور خاص وقف نیز بیشتر میشود. هم چنین ضرایب رگرسیون چند متغیّره نشان میدهد که از میان عوامل شناخته شده، عاملمعنوی باضریب بتای(273/0)، روحیه عدالتخواهی با ضریب بتای(291/0) و انسجاماجتماعی با ضریب بتای(176/0)، 35 درصد از واریانس نیکوکاری را تبیین میکنند؛ به طوریکه متغیّر عدالت خواهی، بیشترین نقش را در تبیین نیکوکاری دارد.
غلامرضا خوش فر، فاطمه باقری، سمیه برزگر، لیلا نورمحمدی،
دوره 3، شماره 4 - ( 2-1394 )
چکیده
این مطالعه به بررسی عوامل مؤثر بر گرایش به حجاب در میان شهروندان گرگان میپردازد. در این زمینه نویسندگان مقاله در پی یافتن پاسخ به این پرسش هستند که میزان گرایش به حجاب در میان شهروندان گرگان چقدر است و چه عواملی بر آن تأثیر دارد؟ با توجه به این پرسش چند فرضیه مهم در متن این پژوهش شکل گرفت که با استفاده از نظریاتی که در حوزه حجاب وجود دارد، سعی در تبیین آن داریم. از مهمترین نظریاتی که در این بخش، مورد استفاده قرار گرفت، نظریاتی در قالب نظریات اقتصادی، اجتماعی و ... است. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز، از تکنیک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. نمونه آماری پژوهش شامل 626 نفر از شهروندان هستند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای در حوزه های شهری گرگان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی، فردی و اقتصادی به ترتیب اهمیت، رابطه معنیدار مثبت و متغیّرهای زمینهای، سن، درآمد، صداقت و مصرف رسانهای به ترتیب اهمیت، رابطهی معنیدار با گرایش به حجاب دارند؛ بهطوریکه صداقت و سن رابطهی مثبت و مصرف رسانهای و درآمد، رابطهی منفی دارند و متغیّرهای زمینهای اعتماد، طبقهی اجتماعی و تحصیلات، ارتباط معنیداری با گرایش به حجاب ندارند. در انتهای گزارش، بر اساس نتایج به دست آمده پیشنهادهایی ارائه شده است.
سیف الله فرزانه، فخرالسادات طاهری اطاقسرا،
دوره 3، شماره 4 - ( 2-1394 )
چکیده
سرمایهی اجتماعی یکی از قابلیتها و داراییهای مهم سازمانی است که میتواند به سازمانها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار و با ایجاد بستری مناسب، منابع انسانی را به دانش و مهارت کارآفرینی سازمانی مجهز کند، که یکی از راه کارهای مؤثر در جهت ارتقای عملکرد کارکنان باشد؛ از این رو هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تأثیر سرمایهی اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی در ادارهی آموزش و پرورش شهرستان بابل بوده است. جامعهی آماری تحقیق حاضر را دبیران مدارس راهنمایی شهرستان بابل تشکیل دادند که بالغ بر 780 نفر بودهاند که با استفاده از جدول مورگان 250 نفر به عنوان نمونهی آماری انتخاب گردید. به این منظور پرسشنامه طراحی شده بعد از تأیید روایی با استفاده از نظر خبرگان و همچنین تأیید پایایی با ضریب آلفای کرونباخ 88درصد، در اختیار نمونهی آماری قرار گرفت. نتایج آزمون رگرسیون میان متغیّرهای مورد مطالعه نشان داد میان سرمایهی اجتماعی و کارآفرینی سازمانی در ادارهی آموزش و پرورش شهرستان بابل ارتباط معنیداری وجود دارد. هم چنین میان دو بعد مورد مطالعهی سرمایهی اجتماعی یعنی بعد کیفیت سرمایهی اجتماعی و بعد ساختاری سرمایهی اجتماعی با کارآفرینی سازمانی در ادارهی آموزش و پرورش شهرستان بابل رابطهی معنیداری وجود دارد. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نیز نشان داد میان متغیّرهای اعتماد و روابط در بعد کیفیت سرمایهی اجتماعی و میان متغیّرهای اندازه و گستردگی شبکهی ارتباطات، ساختار روابط، ارتباطات، انسجام اجتماعی در بعد ساختار سرمایهی اجتماعی با کارآفرینی سازمانی رابطهی معناداری وجود دارد. در نهایت چنین نتیجهگیری شد که وجود سرمایهی اجتماعی غنی و کارامد می تواند به تسهیل و تقویت کارآفرینی سازمانی منجر شود.
علی اصغر فیروزجاییان، محسن دهقان حداد،
دوره 3، شماره 4 - ( 2-1394 )
چکیده
در این مقاله درصدد بررسی ارتباط و تأثیر کیفیت زندگی عینی برکیفیت زندگی ذهنی در میان جمعیت شهری بالای 15 سال شهرستان آمل هستیم. دادههای مورد نیاز با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه از میان نمونهی آماری 384 نفر جمعآوری شدهاند. یافتههای توصیفی تحقیق نشان داد که وضعیت دو بعد کیفیت زندگی عینی و ذهنی و بیشتر شاخصها و متغیّرهای تشکیل دهندهی آن در شهر آمل زیر سطح متوسط قرار دارند که نشان دهندهی وضعیت نامناسبی است. یافتههای تبیینی تحقیق نشان داد که تمامی فرضیات تحقیق (فرضیهی اصلی و فرضیات فرعی) به غیر از فرضیهی سن تأیید شدند. در تحلیل رگرسیون چندگانه هم فقط متغیّرهای اصلی وارد شدند که ضریب تعیین (R2) برابر 483/0 بود که نشان میدهد مجموعهی متغیّرهای مستقل اصلی3/48 درصد از واریانس و تغییرات متغیّر وابسته را تبیین کردند که مقدار مناسبی است. برای بررسی توأمان تأثیرات مستقیم، غیرمستقیم و کل متغیّرهای مستقل بر متغیّر وابسته هم از تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج این مطالعه اهمیت مطالعهی هم زمان و ارتباط و تأثیر عمیق میان کیفیت عینی و ذهنی زندگی را به جای استفادهی جداگانه از یکی از این رویکردها را آشکار میکند.
آتوسا مدیری، قاسم ادهمی،
دوره 3، شماره 4 - ( 2-1394 )
چکیده
قابلیت جذب مردم توسط فضاهای عمومی سبب شده است تا از اینگونه فضاها بهعنوان ظرفی برای شکلگیری سرمایهی اجتماعی یاد شود. از این نویسندگان کوشیدهاند با طرح "چرایی" رابطه میان فضاهای عمومی و سرمایهی اجتماعی، ابعاد گوناگون این مسأله را به روش تبیینی در قالب استدلال استنتاجی و به آزمون گذاشتن نظریه از طریق فرضیات، بیان کنند. لذا بررسی نحوهی اثرگذاری ابعاد کالبدی و اجتماعی فضا بر عواملی چون هنجارها و اعتماد اجتماعی و نیز مشارکت حادث در شبکههای اجتماعی، میتواند تبیین کنندهی نقش فضاهای عمومی در سرمایهی اجتماعی باشد که این کار از طریق آزمون رگرسیون در روش چند جملهای در نرمافزارهای SPSS و Matlab به انجام رسیده است. نتایج حاصل از دادههای 384 نمونهی آماری که از طریق پیمایش میدانی با ابزار پرسشنامه و بهصورت اتفاقی در محدودهی فضاهای عمومی محلات بافت مرکزی آمل بهدست آمده است، نشان میدهد که ابعاد کالبدی (فضا) و اجتماعی (فعالیت) در فضاهای عمومی مؤثر بر ابعاد سرمایهی اجتماعی یعنی هنجار و شبکهی اجتماعی است. ضمن آنکه جمیع شاخصهای مربوط به مطلوبیت فضای عمومی با سرمایهی اجتماعی رابطهی مستقیم و مثبت 65.3 درصد برقرار کرده است. بنابراین بهبود در شرایط کالبدی و اجتماعی فضاهای عمومی به اثرگذاری مثبت بر روی سرمایهی اجتماعی در سطح جوامع محلهای میانجامد.
خدیجه کشاورز،
دوره 4، شماره 1 - ( 5-1394 )
چکیده
پس از انقلاب 1357 زنان در حوزه تحصیلات عمومی و عالی، به رشد قابل توجهی دست یافتند. اما از طرف دیگر در زمینه فعالیت اقتصادی، آمار اشتغال زنان هم چنان نسبت به دوران پیش از انقلاب تغییرات چندانی نکرده است. تلاش برای فهم این شکاف و جستجوی راه حل هایی برای کاهش آن به ویژه آن جا که رسالت آموزش عالی را مد نظر دارد، هدف این مقاله است. بررسی این شکاف به میانجی باز خوانی اسناد موجود و نیز خوانش و تفسیر روایتهای بهدست آمده از خلال مصاحبه با زنان تحصیل کرده و یا شاغل به تحصیل و متخصصان، روش این تحقیق است. بر اساس نتایج این تحقیق انتخاب رشته تحصیلی، عدم انتقال مهارت کافی برای ورود به بازار کار، ضعیف بودن هویت شغلی در نزد دختران، وجود تبعیضات ساختاری در جامعه و نیز قدرتمندی تقسیم کار مبتنی بر جنس از دلایل این شکاف است.
اکبر علیوردی نیا، مریم سهرابی،
دوره 4، شماره 1 - ( 5-1394 )
چکیده
قلدری در مدارس موضوعی روان شناختی- اجتماعی است که از دهه ی 1980 توجه محققین و محافل علمی را برانگیخته است . این پژوهش به هدف بررسی تبیین پذیری این آسیب توسط نظریات خودکنترلی (نظریهی عمومی جرم)، هم نشینی افتراقی و فشار عمومی نگاشته شده است. روش تحقیق پژوهش حاضر، پیمایشی و مقطعی میباشد. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسش نامه صورت گرفت. جامعه آماری این تحقیق، همه دانش-آموزان دبیرستانی پایه ی اول تا سوم در منطقهی شهری ساری هستند. در مجموع تعداد 410 نفر افراد مورد مطالعه با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای متناسب با حجم انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق نشان میدهد که 6/7 درصد از پاسخگویان اصلاً قلدری ندارند. همچنین قلدری 4/65 درصد از افراد در حد کم، 2/22 درصد در حد متوسط و 9/4 درصد از افراد در حد زیاد میباشد. علاوه بر این قلدری دانشآموزان پسر، به طرز معناداری بیشتر از دانشآموزان دختر میباشد. نتایج مدل رگرسیونی نشان میدهد که خودکنترلی پایین ، پیوند افتراقی و فشار عمومی به ترتیب قویترین پیشبینی کنندههای قلدری میباشند.
مهدی حسین ابادی، علی اصغر سعیدی، منصور حقیقتیان،
دوره 4، شماره 1 - ( 5-1394 )
چکیده
هدف این پژوهش، مطالعه جامعه شناختی رابطه کارگران، کارفرمایان و دولت در تنظیم روابط کار صنعتی است. گفتگوی اجتماعی سه جانبه در روابط کار صنعتی ایران تحقق نیافته و همواره این رابطه درگیر تنشهای مختلفی بوده است. بررسی این رابطه تنش آمیز (اجتماعی – فرهنگی) در بنگاه های اقتصادی زمینه مطالعات میان رشته ای را فراهم می کند. نظریه های جامعه شناسی به تبیین علل بروز این تنشها از ظهور انقلاب صنعتی تا رشد صنایع در قرن بیستم پرداختهاند..مثلا مارکس به تبیین این رابطه از نظر تحلیل طبقاتی پرداخت؛ نظریه پدر سالاری، روابط سازمانی، نظریه حدوث و گفتمان فوکو نیز این رابطه را از زوایای دیگری بررسی نمودهاند، که راهنما و لنز نظری محقق در توصیف و درک تاریخ معاصر روابط کارگری و کارفرمایی ایران بودهاند. این تحقیق به دنبال پاسخ گویی به این سؤال اصلی است که وضعیت گفتگوی اجتماعی در روابط کار صنعتی کنونی ما چگونه است؟ یافته های این تحقیق بر اساس روش تحقیق کیفی چندگانه و از طریق مصاحبه عمیق فردی، گروهی متمرکز جمع آوری شده است. که بیان گر این امرند که در حال حاضر از یک سو وجود تشکلهای مختلف کارگری و کارفرمایی، ضعف هماهنگی در بین آنها، عدم تمرکز در بین تشکلهای کارگری و کارفرمایی و نرسیدن به یک دستور مشترک عامل مهمی در عدم برقراری گفتگوی اجتماعی در محیط کار است. از سوی دیگر با استفاده از نظریه گفتمان میتوان بیان کرد که تولید و درک مختلف معنایی از گفتگوی اجتماعی توسط کنش گران مختلف در روابط کار صنعتی نیز سبب کنشهای متفاوت و متعارضی شده که گفتگوی اجتماعی را با چالش مواجه کرده است. نگرش پدرسالارانه کارفرمایان به کارگران وجود گفتگوی اجتماعی را به ضرر منافع جمعی دانسته، تشکلات مختلف کارگری نیز قادر نبودند حول مساله مشترک خود به اجماع برسند و همین امر موجب طرد گفتگوی اجتماعی شده است، همچنین منفعت طلبی کارفرمایان سبب شده تا هیچ تفویض اقتداری از سوی آنها به کارگران در محیط کار صورت نگیرد، به نظر میرسد که کنشهای دو طرف بر اساس اصل کنش عقلانی و منافع جمعی انعکاس یافته، اصل گفتگوی اجتماعی را نقض و به جای اینکه هر دو طرف بخشی از منافع خود را معطوف به طرف دیگر نماید تا منافع مشترک به حداکثر برسد، در صدد به حداکثر رساندن منافع خود هستند، پدیده ای که به آن تنش و تضاد در روابط سازمانی و صنعتی گفته میشود
لیلا رسولی، اشکان بیات،
دوره 4، شماره 1 - ( 5-1394 )
چکیده
بافت فرسوده شهر تهران بهدلیل عدمقدرت انعطاف با سرعت غیرقابل تصور تغییرات اجتماعی-اقتصادی، فناوری و غیره، در طول زمان کارایی خود را از دست داده و هم اکنون با معضلات گوناگونی از جمله تنزل کیفیتهای فضایی و محیط، فرسودگی کالبدی و مسائل اجتماعی مواجه شده است. این معضلات زاییدهی جریانهای فضایی تولیدکنندهی تبعیضات مکانی میباشند. بنابراین باید به بررسی علل شکلگیری بافتهای فرسوده ی شهر تهران، تحت تأثیر عوامل و روابط موجود در فضا پرداخته شود. براین اساس هدف تحقیق، بررسی تاثیر نحوه تولید و توزیع فضایی منابع شهری در بی عدالتی فضایی بافتهای فرسودهی شهر تهران میباشد. این پژوهش از نوع تحلیلی و سوال پژوهش از نوع سوال چیستی است. همچنین متدولوژی تحقیق، پسکاوی و رویکرد پژوهش، پساختارگرایانه میباشد، چرا که به صورت ریشهای به بازنمایی چندگانه از واقعیت اجتماعی میپردازد. برای بررسی کنشهای فضایی در تولید بافتهای فرسوده، باید به دورهی آغاز تغییر شیوهی تولید از نظام فئودالی به شیوهی تولید سرمایهداری در کشور بازگردیم؛ فرایند تولید بافت مورد مطالعه بهتدریج، پس از تغییرات مذکور صورت گرفته است. بنابراین باید تأثیر عناصر فضایی در شکلگیری تبعیضات مکانی و بافت فرسودهی شهر تهران را مورد توجه قرار داد تا ساز و کار فضایی تولید کننده بیعدالتی استخراج گردد. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که جریانهای فضایی در طول زمان سبب تشدید تخصیص ناعادلانهی منابع (که عامل شکلگیری بافت فرسوده هستند)، شده و سرعت تغییرات فضایی را افزایش دادهاند و از آنجایی که گروههای کمدرآمد به دلیل عدم قدرت و دانش، توان سازگاری و بهرهبرداری از شرایط بهوجود آمده، جهت افزایش منابعِ در اختیار را نداشتند، در مکان، محصور جریانهای فضایی شدهاند. بافت فرسوده شهر تهران نیز از جملهی این مکانها میباشد.
زهره غریبیان، عبدالواحد شمال اُف، غلامرضا خوش فر،
دوره 4، شماره 1 - ( 5-1394 )
چکیده
هویّت قومی که یکی از مهمترین انواع هویت به شمار می رود در هویت ملی یک گروه سرزمینی موجود می باشد که ریشه ی تاریخی در هر سرزمین و کشوری دارد، و با به خطر افتادن هویت قومی، هویت ملی را نیز در آن جامعه دچار تزلزل می کند یا رو به اضمحلال می برد. هدف اصلی این مقاله تبیین تفاوت گرایش نسبت به هویت ملی بر اساس تعلق به گروه قومی می باشد. روش تحقیق پیمایشی و ابزار سنجش پرسشنامه بوده است. جامه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاههای دولتی و آزاد مستر در مرکز استان گلستان بوده اند که تعداد آنها بر اساس آخرین آمار 83110 نفر بوده است. برای تعیین حجم نمونه از فرمول منطقی کوکران استفاده شده و پس از حذف پرسشنامه های ناقص، داده های بدست آمده از 430 نفر مورد پردازش و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از ابعاد سه گانه گرایش به هویت ملی، بعد رفتاری گرایش دانشجویان نسبت به هویت ملی بالاتر از دو بعد دیگر، و بعد عاطفی گرایش آنان بالاتر از بعد شناختی می باشد و اما شاخص میانگین حاکی از آن است که در مجموع گرایش دانشجویان نسبت به هویّت ملّی، در حدّ زیاد ( 118/4 از 5 ) است. مقایسه گروههای قومی بر حسب گرایش به هویت ملی نشان داد که با توجه به مقدار محاسبه شده آزمون مقایسه تفاوتها که برابر با 957/0 و سطح معنی داری آن که برابر با 293/0 بدست آمد، تفاوت معنی داری بین گروههای قومی مختلف بر اساس گرایش نسبت به هویت ملی وجود ندارد. تفاوتهای جزیی موجود حاکی از این است که دانشجویان کرد بالاترین گرایش را نسبت به هویت ملی دارند در حالی که دانشجویان لر در کمترین حد قرار گرفته اند. بعد از کردها، ترک ها و ترکمن ها قرار می گیرند. فارسها در رتبه ی پنجم قرار دارند و سیستانیها به عنوان یک گروه زبانی نزدیک به فارسها قرار دارند. رتبه بندی گرایش دانشجویان نسبت به هویت ملی بر حسب رشته تحصیلی نشان می دهد که تفاوت معنی داری در این زمینه وجود دارد به طوری که دانشجویان رشته های فنی و مهندسی و سپس علوم پایه بالاترین گرایش اما دانشجویان رشته های علوم پزشکی و علوم کشاورزی در رتبه های آخر قرار گرفته اند.
محمد تقی عباسی شوازی، فرشاد کرمی،
دوره 4، شماره 1 - ( 5-1394 )
چکیده
امامروزه مفهوم سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مفاهیم با غنای نظری مناسب و ذخیره پژوهشی گسترده در جامعهشناسی تبدیل شده است که به دلیل ارتباط آن با شاخصهای متعدد توسعه در جامعه مورد توجه بسیاری از سیاستگذاران اجتماعی و سیاسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر با درک این مسئله و با هدف مطالعه رابطه مشارکت در اجتماعات دینی و سرمایه اجتماعی در بین شهروندان شهر با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق تمامی افراد بین 15-59 ساله شهر شیراز بودهاند که نمونهای 410 نفره با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای و بطور تصادفی انتخاب شدهاند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که بین شرکت در اجتماعات دینی و ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی از قبیل انسجام اجتماعی، اعتماد درونگروهی و اعتماد نهادی، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد که در این میان بیشترین همبستگی با اعتماد نهادی بوده است. این بدین معناست که با افزایش مشارکت افراد در اجتماعات دینی، سرمایه اجتماعی آنان نیز افزایش مییابد، البته در این تحقیق رابطه معناداری بین مشارکت در اجتماعات دینی با مشارکت اجتماعی مشاهده نشده است. لذا پیشنهاد میشود محققان در تحقیقات آتی، به تحلیل محتوای پیامهایی که در اجتماعات دینی ارائه میشود و می تواند ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی را متاثر کند نیز توجه کنند.