|
|
|
|
|
 |
جستجو در مقالات منتشر شده |
 |
|
فرحناز آهنگ، عبدالمجید ایمانی، نورمحمد یعقوبی،
دوره 9، شماره 2 - ( 8-1399 )
چکیده
با توجه به اهمیت موضوع مشارکت اجتماعی و استفاده از رویکرد اجتماع محور در توسعه جوامع پژوهش حاضر درصدد شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر مشارکت اجتماعی در سازمانهای اجتماع محور پیشگیری از اعتیاد با رویکرد سناریونویسی میباشد. پژوهش در رهیافت قیاسی استقرایی و به صورت کمی و کیفی است که از حیث ماهیت اکتشافی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری هر دو مرحله کیفی و کمی خبرگان فعال در حوزه پیشگیری اجتماع محور از اعتیاد بودند که از طریق نمونهگیری گلوله برفی، نمونه هر دو مرحله انتخاب شد. برای گردآوری دادههای در مرحله کیفی از مطالعات کتابخانهای، پژوهشهای معتبر در راستای موضوع و مصاحبه با نمونه پژوهش استفاده شد. در مرحله کمی دادهها به کمک دو پرسشنامه میک مک و تحلیل وضعیت جمعآوری گردید. در این پژوهش برای سنجش روایی، ضمن استفاده از روایی صوری، از کنش متقابل سهگانه استفاده شد و دادهها با کمک نرم افزارهای اسپیاساس، میکمک و سناریوویزارد تحلیل گردید. مطابق یافتههای پژوهش 9 عامل به‌عنوان عوامل کلیدی مؤثر بر مشارکت اجتماعی، 30 وضعیت محتمل برای 9 عامل و دو دسته سناریوهای پیشبرنده و بازدارنده برای مشارکت اجتماعی در سازمانهای اجتماع محور پیشگیری از اعتیاد شناسایی شد.
دکتر پویا علاءالدینی، خانم ایمن سادات سخنی،
دوره 9، شماره 4 - ( 1-1400 )
چکیده
این مقاله به تحلیل فعالیت تشکل‌های غیردولتی در منطقه‌ی سانحه دیده‌ی استان کرمانشاه پس از زلزله‌ی ۲۱ آبان ۱۳۹۶ می‌پردازد. جهت گردآوری و تحلیل اطلاعات رویکردی کیفی در قالب مطالعه‌ی موردی (تک مکان، توصیفی و اکتشافی) به کار گرفته شده است. به‌طور مشخص، جمعآوری دادهها از طریق مشاهده و بحث گروهی متمرکز در محله‌ی فولادی سرپل ذهاب صورت گرفته است. تعدادی مصاحبه نیز با مطلعان محلی و مدیریت تشکل‌های غیردولتی انجام شده است. محورهای اصلی بحث شامل جلب اعتماد جامعه‌ی محلی، خدمات عرضه‌شده جهت زنان و کودکان، بهداشت و بازتوانی روانی، اشتغال و کارآفرینی و توانمندسازی و بازسازی بوده است. میزان شناخت از تشکل‌های غیردولتی و سطح اعتماد به آنها و سایر ذی‌نفوذان (به‌ویژه بخش عمومی) نیز بررسی شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که میزان اعتماد مردم نسبت به نهادهای بخش عمومی کم و نسبت به تشکل‌های غیردولتی و گروه‌های مردمی قابل قبول بوده است. عملکرد تشکل‌های غیردولتی در مرحله‌ی نخست امدادرسانی، از جمله در زمینه‌ی تهیه‌ی ملزومات اولیه و خدمات‌رسانی و به‌ویژه جهت زنان و کودکان مورد اقبال جامعه‌ی سانحه دیده قرار گرفته است. در عین حال، انتقادات زیادی نسبت به عملکرد تشکل‌های غیردولتی در زمینه‌های اشتغال و کارآفرینی و تهیه‌ی زیرساخت‌های بهداشتی و نیز بازسازی وارد شده است.
اقای علیرضا کول، دکتر علیرضا اسماعیلی، دکتر رحمت اله امیراحمدی،
دوره 10، شماره 1 - ( 5-1400 )
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بازیابی و تحلیل معانی مفهوم فرهنگ آپارتمان نشینی از نگاه ساکنان آپارتمان می باشد. به این منظور از روش تحقیق کیفی (توصیفی-تحلیلی) استفاده گردیده است. جامعه مورد بررسی پژوهش حاضر، ساکنان آپارتمان در مناطق 2و9 شهر مشهد می باشند. حجم نمونه ی پژوهش، تعداد 21 نفر از ساکنان آپارتمان نشین مبتنی بر اشباع نظری تعیین، که به شیوه نمونه گیری هدف مند دنبال گردیده است. ابزار گردآوری دادهای پژوهش، مصاحبه ی باز و نیمه ساخت یافته انتخاب گردیده است. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار maxqda استفاده شده است. داده های پژوهش به روش تحلیل تماتیک مورد واکاوی قرار گرفته اند. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که مقولات: روابط اجتماعی سازنده، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، تنوع فرهنگی، سبک نوین زندگی، از جمله شاخص ها و معیارهایی هستند که از طرف ساکنین در قالب فرهنگ آپارتمان نشینی تعریف شده و بر رفتار افراد در محیط های زندگی جمعی بیشترین تأثیر را دارند. درنتیجه اگر ساکنان در دو بعد عملکردی و ساختاری بر پایه ی ارزش ها و هنجارهای یذیرفته شده ی ایرانی- اسلامی عمل نمایند، بهبود فرهنگ زندگی جمعی و نهادینه کردن آن در تعاملات زندگی روزمره جهت تغییر در عادت واره های رفتاری ساکنان فراهم می گردد.
دکتر عبدالحسین شکری، دکتر هوشنگ تقی زاده، دکتر مجید باقرزاده خواجه،
دوره 10، شماره 1 - ( 5-1400 )
چکیده
اکوسیستم کارآفرینی ترکیبی از عناصر فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی درون یک منطقه است که محیطی مساعد برای انجام فعالیت های کارآفرینانه را به وجود می آورد. در پژوهش حاضر، با هدف دستیابی به مدل شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی در ایران از روش داده بنیاد استفاده شده است که مبنای اصلی جمعآوری اطلاعات در این روش، انجام مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با افراد آگاه و متخصصان در حیطه ی موضوعی مورد نظر است. نمونهگیری به روش نظری و با استفاده از روش‌های غیراحتمالی هدفمند و گلوله برفی بوده است؛ که مصاحبه با 13 نفر از خبرگان آشنا به موضوع اکوسیستم کارآفرینی و اساتید دانشگاه صورت گرفت. مدل نهایی از مجموع مقوله ی محوری، شرایط علی، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و در نهایت، پیامدها و نتایج حاصل از شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی در ایران تشکیل شده است. هرکدام از این شرایط و عوامل تشکیل‌دهنده ی مدل دارای متغیرها و مقوله‌هایی هستند که توجه به آنها تحقق هدف نهایی شکل گیری اکوسیستم کارآفرینی را به منظور توسعه ی اجتماعی و فرهنگی موجب می‌شود.
آقای مهدی نقوی علایی، دکتر مهری بهار،
دوره 10، شماره 3 - ( 10-1400 )
چکیده
مقالۀ حاضر با هدف شناخت و توصیف معنی امر خیر در کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دورۀ متوسطه اول انجام گرفته است. روش شناسی این مقاله بر اساس تحلیل محتوا با رویکرد تلفیقی کمی و کیفی میباشد. با توجه به یافتههای به دست آمده مشخص گردید؛ 1- خیر به مثابه مشارکت عمومی و اجتماعی 2- خیر به مثابه امری فراجنسیتی 3- خیر به مثابه عملی فراانسانی و وجدان جمعی 4- خیر به مثابه امری دولتی 5- خیر به مثابه امری دینی و خداپسندانه میباشد. همچنین نتایج یافته‌ها در پژوهش نشان داد، از مجموع 249 مورد موضوع مربوط به مؤلفه‌های امر خیر در کتب مطالعات اجتماعی دورۀ متوسطۀ اول، 175 مورد برابر با (3/70 درصد) به صورت متن، 5 مورد برابر با (2 درصد) به صورت تصویر و 69 مورد برابر با (7/27 درصد) با متن و تصویر ارایه شده است. و از میان 249 مورد موضوع مربوط به مؤلفه‌های شش‌گانه امر خیر در کتب مطالعات اجتماعی دورۀ اول بر حسب پایۀ تحصیلی، 84 مورد برابر با (7/33 درصد) مربوط به پایۀ هفتم، 96 مورد برابر با (6/38 درصد) مربوط به پایۀ هشتم و 69 مورد برابر با (7/27 درصد) مربوط به پایۀ نهم بوده است.
الهام شیردل، حسین اکبری، سیدعلی جوادزاده،
دوره 10، شماره 4 - ( 2-1401 )
چکیده
شیوع ویروس کرونا، پیامدهای منفی در ابعاد مختلف سلامت انسان ها داشته است از سوی دیگر، سلامت اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد سلامت انسان، نقش اساسی در تمامی عرصه های زندگی انسان ایفا می کند و گسترش آن در جامعه می تواند موجب توسعۀ اجتماعی شود؛ بنابراین هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت اجتماعی دانش‌آموزان متوسطۀ دوم شهر زاهدان در دوران شیوع ویروس کرونا است. چارچوب نظری پژوهش حاضر را نظریات کییز، ویلز، کارکردگرایی، بوردیو و بودریار تشکیل داده‌اند. در این پژوهش، دانش آموزان مقطع متوسطۀ شهر زاهدان با استفاده از روش پیمایشی و توصیفی- تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین جامعۀ آماری مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران 379 نفر به‌عنوان نمونه در نظر گرفته شده و بر اساس روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و تصادفی ساده، نمونۀ آماری با پرسشنامه های محقق ساخته و استاندارد شده مطالعه شده است. برای آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی از نرم‌افزار Spss21 استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد عوامل اجتماعی همچون رشتۀ تحصیلی، حمایت اجتماعی، دینداری، امکانات آموزشی، با متغیر سلامت اجتماعی در دوران شیوع کرونا رابطۀ مستقیم و معنادار دارند، درحالی‌که متغیرهای جنسیت، پایۀ تحصیلی، قومیت و رسانه‌های جمعی، رابطه معناداری با آن ندارند.
خانم ندا خداکرمیان گیلان، آقا محمد جواد سامانی نژاد، دکتر محسن نیازی،
دوره 11، شماره 1 - ( 5-1401 )
چکیده
کالا و خدمات فرهنگی، به شیء و یا خدماتی قابل استفاده و مفید که توسط افرادی از جامعه، برای ارضاء نیازهای فرهنگی سایرین، تولید و ایجاد گردد و در فرآیند مبادله، با کالاها و خدمات دیگران اعم از فرهنگی یا غیرفرهنگی معاوضه می‌شود، گفته می‌شود. این مقاله عوامل اصلی مؤثر بر خرید کالا و خدمات فرهنگی را از طریق مدل‌سازی ساختاری-تفسیری شناسایی و تحلیل کرده است. روش پژوهش در این مقاله از نظر ماهیت به دلیل استفاده از هر دو روش کیفی و کمّی یعنی استفاده از شیوه‌های مختلف پژوهش مانند مصاحبه با صاحب‌نظران، پرسشنامه و سند کاوی، جزء پژوهشهای ترکیبی است. ابتدا عوامل مژثر بر خرید کالا و خدمات فرهنگی، براساس مطالعۀ ادبیات و مقایسه‌ای پژوهشهای مرتبط و مصاحبه با خبرگان و متخصصین، شناسایی و سپس با استفاده از متدولوژی تحلیلی نوین مدل‌سازی ساختاری-تفسیری (ISM) روابط بین عوامل مژثر بر خرید کالا و خدمات فرهنگی، تعیین و بهصورت یکپارچه، تحلیل شده است؛ در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC نوع متغیرها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر متغیرها مشخص شده است؛ بر این اساس 22 نفر از نخبگان علمی که شامل: اساتید دانشگاه، دانشجویان نخبه، فارغ التحصیلان مقطع دکتری و دانشجویان مقطع دکتری در رشتۀجامعه‌شناسی، روانشناسی، علوم تربیتی و مدیریت، به صورت گلوله برفی انتخاب شدند. مدل طراحی شده حاوی 15 عامل اوقات فراغت، سلیقه و ذائقه، تمایل به تمایز، فراوانی کالا و خدمات فرهنگی، جذابیت، مناسب بودن قیمت کالاها، منحصربه فرد بودن، با ارزش بودن، تبلیغات و بازاریابی، چندرسانه‌ای بودن و دسترسی سریع و آسان، سیاست‌گذاری، سبک زندگی و فرهنگ مصرفی هستند که در 5 سطح طبقه‌بندی شدند. یافته‌ها نشان می‌دهند از میان این عوامل، اوقات فراغت، تمایل به تمایز، سلیقه و ذائقه، فراوانی کالا و خدمات فرهنگی در بازار، منحصربه فرد بودن، کسب اطلاع از آثار هنرمندان و جذابیت و مناسب بودن قیمت از بیشترین تاثیر و محرک و برانگیزنده به شمار می‌آیند.
دکتر عبدالمحمد کاشیان، خانم ندا پرنیان،
دوره 11، شماره 3 - ( 11-1401 )
چکیده
از جمله مهم‌ترین و شگرف‌ترین پیشرفت‌های فناورانه که نقش مهمی در تحول مبادلات تجاری در سطح ملی و بین‌الملل داشته است، ظهور ارزهای دیجیتال یا رمز پایه است. قابلیت بالای این رمزارزها در پنهان کردن مسیر مبادلات تجاری و بهره‌گیری از فناوری نظیر به نظیر و حذف عامل نظارتی، سبب شده است که اشتیاق زیادی برای استفاده از این رمزارزها به وجود آید. از طرفی این بستر، محمل بسیار مناسبی برای رشد و توسعۀ فعالیت‌های مجرمانه است. مسألۀ اصلی این است که آیا ورود رمزارزها به ایران، تأثیری بر افزایش حجم قاچاق ارز و کالا داشته است و این تأثیر تا چه اندازه بوده است؟ درصورتی‌که پاسخ به این سؤال مثبت باشد، فرضیۀ استفادۀ مجرمان از رمزارزها برای تسهیل مبادلات خود تأیید می‌گردد. برای پاسخ به سؤال این پژوهش، از روش ARDL استفاده شده است که به کمک آن، دادههای مستخرج از نهادهای معتبر آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ورود ارزهای دیجیتال در اقتصاد ایران سبب افزایش قاچاق شده است. نتایج نشان می‌دهد تأثیر بهره‌گیری از رمزارزها در قاچاق، بسیار زیاد است و در بلندمدت تا 46 درصد قابل پیش‌بینی است. نهادهای نظارتی می‌بایست از طریق کانال‌های ممکن از جمله صرافی‌های ارائه دهندۀ خدمات، نظارت‌های لازم را به عمل آورند.
دکتر کتایون حمیدی زاده،
دوره 12، شماره 1 - ( 4-1402 )
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بازشناسی مؤلفه های آموزش چند فرهنگی و با روش پژوهش کیفی از نوع متناستز صورت گرفته است. تمامی مراحل متاسنتز براساس الگوی شش مرحله ای اروین انجام شده است. جامعۀ پژوهش شامل تمامی مقالات علمی معتبر فارسی است که در بازۀ سال های 1390-1401 منتشر شده اند. با تحلیل و بررسی مقالات مرتبط با آموزش چندفرهنگی به حذف و انتخاب مقالات پرداخته شد، که از میان 868 مقالۀ شناسایی شده با توجه به معیارهای عنوان تحقیق، روش پژوهش، زبان پژوهش، مقالاتی که به صورت کامل منتشر شده اند، زمان انتشار مقالات و نشریات منتشر کنندۀ پژوهش؛ با طی مراحل گزیش و پالایش، 11 مقاله جهت مطالعه انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل یافته ها، به تحلیل هر مقاله بدون در نظر گرفتن چارچوب مفهومی آن پرداخته شد. روند تجزیه و تحلیل داده ها با بازخوانی یافته ها از هر مقاله شروع شد و به تدریج به سمت سنتز و تفسیر یافته ها در طول مطالعات پیش رفت. یافته های مشابه و متفاوت، کدگذاری و طبقه بندی شد. در فرایند کدگذاری از روش تحلیل مضمون استفاده شد. در نهایت با بازبینی ها و تصمیم گیری های مکرر، 3 مضمون اصلی و11 مضمون فرعی مؤلفه های آموزش چند فرهنگی شناسایی و ارائه شدند. نتایج بررسی ها نشان می دهد جهت تحقق مؤلفه های آموزش چند فرهنگی در برنامه های درسی، می بایست برنامه های درسی از تک فرهنگی فاصله بگیرند و در راستای منافع تمامی فرهنگ ها ارائه شوند.
ندا خداکرمیان گیلان، محمد رضا حشمتی، اسداله بابایی فرد،
دوره 12، شماره 2 - ( 8-1402 )
چکیده
این پژوهش به بررسی نشانه‌شناختی ساختار دینداری در دو فیلم "رنگ خدا" و "قدمگاه" می‌پردازد. سینما به عنوان یک رسانۀ قدرتمند، نقشی کلیدی در بازنمایی و بازتولید گفتمان‌های دینی ایفا می‌کند. هدف این مطالعه، واکاوی قواعد، ساختارها و الگوهای دینی در این دو فیلم است. روش تحقیق کیفی با رویکرد نشانه‌شناسی انتخاب شده است و نشانه‌های تصویری موجود در فیلم‌ها مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. در این پژوهش، به نقش دین در جامعۀ ایرانی و نحوۀ بازنمایی آن در این دو اثر، پرداخته می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد که هر دو فیلم حاوی مجموعه‌ای غنی از رمزگان فنی، اجتماعی و ایدئولوژیک هستند. تحلیل نشانه‌شناختی فیلم‌ها آشکار می‌کند که هر دو اثر به طور گسترده از نشانه‌های دینی برای انتقال پیام‌های خود استفاده کرده‌اند. به عنوان مثال، این فیلم‌ها تصویری از دین به عنوان منبع آرامش، امید و معنای زندگی در جامعه‌ای سنتی ارائه می‌دهند. شخصیت‌های مذهبی در این فیلم‌ها به عنوان رهبران معنوی و اخلاقی جامعه به تصویر کشیده می‌شوند و هویت و معنای شخصیت‌های فیلم از طریق دین شکل می‌گیرد. در مقابل، شخصیت‌های ثروتمند و قدرتمند تمایل کمتری به دین دارند، در حالی که شخصیت‌های فقیر و محروم بیشتر به دین پناه می‌برند. همچنین، زنان در این فیلم‌ها اغلب در نقش‌های سنتی و مطیع به تصویر کشیده می‌شوند.
امیر رستگار خالد، مصطفی کرمی،
دوره 12، شماره 4 - ( 2-1403 )
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطۀ سرمایۀ فرهنگی و تعامل پذیری با نگرش به پرخاشگری در بین دانش آموزان مدارس متوسطۀ تاکستان انجام شد. برای دستیابی به این هدف، پژوهش حاضر از منطق پژوهش کمی پیروی کرده است. به این ترتیب که دانش آموزان متوسطۀ اول تاکستان به عنوان جامعۀ آماری مورد مطالعه قرار گرفت. از این میان، تعداد 357 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد که حجم نمونه برحسب فرمول کوکران محاسبه شد و نمونه گیری با روش نمونهگیری تصادفی انجام شد. همچنین داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار spss استفاده شد. نتایج نشان داد ویژگی های جمعیت شناختی با نگرش به پرخاشگری رابطه دارند. از میان ویژگی های جمعیت شناختی که اندازه گیری شد، پایۀ تحصیلی، سن و جنسیت به ترتیب بیشترین سهم را در نگرش دانش آموزان به پرخاشگری ایفا می کنند. همچنین ویژگی های خانوادگی نیز در نگرش به پرخاشگری دارای تأثیر مثبت هستد. در بین متغیرهای خانوادگی به ترتیب شغل پدر، شغل مادر و تحصیلات پدر سهم بیشتری در نگرش دانش آموزان به پرخاشگری داشته است. همچنین برحسب یافته های پژوهش، سرمایۀ فرهنگی دانش آموزان، رابطۀ معکوس با نگرش به پرخاشگری دارد. در اولین گام از بررسی نتایج به دست آمده مشخص شد که میزان و حجم سرمایۀ فرهنگی بر نگرش به پرخاشگری دانش آموزان تأثیرگذار است. هرچه این نوع از سرمایۀ فرهنگی افزایش یابد، میزان نگرش به پرخاشگری کاهش می یابد. افرادی که از سرمایۀ فرهنگی بالاتری برخوردار هستند، نگرش مثبت کمتری نسبت به دیگران به خشونت دارند. دانش‌آموزان هرکدام با سرمایه های فرهنگی متفاوت وارد مدرسه می‌شوند و با برقراری ارتباط، تأثیر‌گذاری بر روی خصوصیات اخلاقی و شکل گیری شخصیت آنان نیز شروع می‌شود. بنابراین تعامل پذیری و مهارت های ارتباطی آنها به عنوان توانایی ابراز ویژگی های کلامی و غیرکلامی صحیح، بر پرخاشگری تأثیرگذار است.
پوران امیدوار، دکتر طاهره محسن زاده، ثنا ملک زاده، دکتر محمدرضا مسجدی،
دوره 13، شماره 1 - ( 5-1403 )
چکیده
استعمال دخانیات یکی از عمده ترین عوامل تهدید کنندۀ سلامت نوجوانان می باشد که نوجوانان خیلی آسان به مصرف آن روی می آورند. با توجه به شیوع گستردۀ رفتار دخانی در بین نوجوانان، شناخت دلایل گرایش به آن ضرورت و اهمیت دارد. بر این اساس، پژوهش حاضر با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر گرایش به مصرف مواد دخانی نوجوانان، پژوهشی توصیفی ـتحلیلی با رویکرد کمی می باشد که با روش پیمایش، مطالعۀ سبب شناسی دخانیات نوجوانان دانش آموزان پایۀ هفتم شهرستان رباط کریم را در سال تحصیلی 1402- 1401 مورد نظر قرار داده است. در پژوهش حاضر، جهت نمونه گیری، نخست از 79 مراکز آموزشی با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 20 مرکز آموزشی انتخاب شدند و سپس از میان دانش آموزان پایۀ هفتم این مراکز به جمعیت 956 نفر، 750 نفر به صورت داوطلبانه مشارکت نمودند. در میان حجم نمونه، گردآوری اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفت که این جمعیت بعد از جمع آوری داده ها و با خروج پرسش‌های ناقص به 700 نفر کاهش یافتند. در این بررسی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در مصرف دخانیات نوجوانان، تجربۀ مصرف در بین افراد خانواده، استعمال سیگار توسط افراد مذکر در خانه و تجربۀ مصرف قلیان توسط کلیۀ اعضای خانواده در کنار تحصیلات پایین والدین و همین‌طور نظارت سست خانواده با وجود مطلع بودن نیمی از والدین از استعمال نوجوان، علنی بودن مصرف و شروع مصرف دخانیات در خانه از عوامل خانوادگی تأثیرگذار می باشد؛ همچنین عوامل اجتماعی نظیر تجربۀ مصرف قلیان در بین بستگان و استعمال مواد دخانی توسط دوستان، شیوۀ گذران اوقات فراغت، نوع مدرسه، جنسیت و عوامل فردی کنجکاوی و سن با گرایش نوجوان به سمت مواد دخانی تأثیرگذار بوده است.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
