|
|
|
|
|
 |
جستجو در مقالات منتشر شده |
 |
|
تقی آزادارمکی، زهرا خستو،
دوره 12، شماره 2 - ( 8-1402 )
چکیده
در بررسی تحولات توسعهای جامعه شناسی در ایران، تغییرات کمی و کیفی، به عنوان شاخصی مهم در شناخت این تحولات مورد توجه بوده است. این مطالعه بر اساس رویکرد نسلی، به بررسی متونی می پردازد که جامعه شناسی در ایران را مورد بررسی قرار داده اند. در بررسی معنای جامعه شناسی در میان نسل ها این پرسش مطرح می شود که رویکردهایی که در گذشته، جامعه شناسی را مورد بررسی قرار داده اند چگونه بوده اند و تا به امروز چه تغییراتی داشتند؟ با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی محتوای 186 آثار مکتوب پرداخته شد که در دهۀ70 و 80 به طور اختصاصی، جامعه شناسی در ایران را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. گفتمان حاکم بر تحلیل های موجود از جامعه شناسی در ایران، گفتمان توسعه با جهت گیری آسیب شناسانه است. نسل سومی و چهارمی ها، جامعه شناسی را در خدمت توسعۀ ملّی و حل مسائل اجتماعی می بینند. اما نسل جدید، کمتر سیاست را برجسته می کند و گرایش بیشتری به تاریخ و رویکردهای کیفی در بررسی جامعه شناسی در ایران دارد.
بتول رستمی، یارمحمد قاسمی، خدیجه ذوالقدر،
دوره 12، شماره 2 - ( 8-1402 )
چکیده
مناسک پیاده روی اربعین، یکی از پدیده هایی است که پس از حمایت ها و تبلیغات گستردۀ نهادهای حکومتی به شکل گسترده ای در دهۀ اخیر رواج یافته است. هدف اصلی مطالعۀ حاضر، کشف پیامدهای این پدیده است. این تحقیق با استفاده از راهبرد نظریه زمینه ای انجام شده است و تعداد 49 زائر ایرانی از راهپیمایی کنندگان در مناسک پیاده روی اربعین مورد مصاحبه قرار گرفتند. در بخش پیامدها، در نهایت 26 مفهوم استخراج شد و در 10 مقولۀ طبقه بندی شد. بر اساس نتایج تحقیق، پیامدهای مناسک پیاده روی به این شرح است: نمایش قدرت سیاسی ایران/ حکمرانی معیوب/ چالش های فرارو/ چالش های پس پرده/ بازتولید دین/ تغییر سبک زندگی دینی/ گسترش مدارای اجتماعی/ شخصی شدن دین/ بازاندیشی مناسکی و توسعۀ مبدأ و مقصد. در نتیجه این مناسک، با وجود پیامدهای مثبت، چالش هایی را در مبدأ و مقصد ایجاب خواهد نمود.
آقای علیرضا مرادی، خانم ثنا نوری مقدم،
دوره 12، شماره 2 - ( 8-1402 )
چکیده
امروزه یکی از شایع ترین مشکلات بهداشت عمومی در سراسر دنیا «خشونت خانگی» است که دربردارندۀ مؤلفه های کودک آزاری، همسرآزاری و بدرفتاری با سالمند می باشد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر در بروز خشونت خانگی بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت در زمره تحقیقات تحلیلی می باشد و روش تحقیق آن کیفی از نوع تحلیل محتوا می‌باشد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبۀ نیمه ساختاریافته و مراجعه به اسناد و مدارک بوده است. روش نمونه گیری نیز روش هدفمند می‌باشد. جامعۀ هدف پژوهش حاضر شامل نخبگان علمی و عملیاتی فرماندهی انتظامی استان خراسان جنوبی اعم از هیأت رئیسه، فرماندهان پلیس های تخصصی، مدیران کل عملیاتی و اساتید علمی و کلیۀ همسران خانواده هایی می‌باشند که به دلیل خشونت خانوادگی به مراکز مشاورۀ کلانتری های شهر بیرجند در سال 1401 مراجعه نموده اند. تعداد مشارکت‌کنندگان شامل 27 نفر از نخبگان علمی و عملیاتی شهر بیرجند و همسران آسیب دیدۀ خشونت خانگی (به دلیل رسیدن به اشباع نظری) می‌باشد. با توجه به نتایج به دست آمده و تحلیل های صورت گرفتۀ حاصل از کدگذاری های باز و محوری و گزینشی، عوامل مؤثر در بروز خشونت خانگی شامل ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌باشد. با توجه به بررسی های صورت گرفته و نتایج حاصل از تحقیق حاضر، لزوم توجه مسؤولان ذیربط به این مسأله و آموزش خانواده ها و افراد جهت آشنایی با تبعات روانی و اجتماعی رفتارهای خشونت آمیز بیش از پیش اهمیت دارد.
دکتر ملیحه امانی، دکتر محمداسماعیل ریاحی،
دوره 12، شماره 2 - ( 8-1402 )
چکیده
تغییر در سبک زندگی متأثر از مدرنیته و بالا رفتن آگاهی، موجب گرایش روز افزون زنان به حضور در عرصه های عمومی و فضاهای شهری شده است. در این پژوهش، با توجه به تجربۀ زیستۀ زنان و با استفاده از روش کیفی و استراتژی پدیدارشناسانه، در پی مطالعۀ مشکلات و محدودیت های اجتماعی- فرهنگی آنان در فضاهای شهر تهران هستیم. نمونۀ مورد مطالعه، 35 نفر از زنان 20 تا 67 سالۀ ساکن شهر تهران هستند که در سال 1400، با مراجعه به چندین نقطۀ پرتردد در مناطق شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز شهر تهران، مورد مصاحبه قرار گرفته اند. روش نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع است. طبق نتایج بدست آمده، مشکلات و محدودیت های اجتماعی- فرهنگی زنان در ارتباط با فضاهای شهر تهران، احساس عدم امنیت در فضاهای شهری، نمود فقر و عدم نشاط و سر زندگی در فضاهای شهری، به رسمیت شناخته نشدن و پذیرفته نشدن زنان در فضاهای عمومی شهر، فضاهای مردمحور، ابژه بودن زنان به لحاظ جنسی، وجود رفتارهای زنندۀ مردانه، محدودیت های خانوادگی حضور زنان در فضاهای شهری، هنجارهای جنسیتی، محدودیت های ساختاری برای حضور زنان در برخی از فضاهای عمومی و استفاده از برخی وسایل نقلیه و ارزش ها و هنجارهای زن نجیب می باشد که تحت تأثیر سرمایۀ اقتصادی و فرهنگی و منطقۀ محل سکونت، کار و تردد، می تواند شدت و ضعف داشته باشد. همچنین نوع واکنش زنان در برابر این موانع و محدویت ها متفاوت است. زنان با مقاومت در برابر مشکلاتی که در فضاهای شهری با آن مواجه هستند، در پی دستیابی به کنشگری مدنی خلاق و تأثیرگذار می باشند. لازمۀ تحقق چنین امری، فعالیت نهادهایی مانند خانواده و نهادهای آموزشی در جهت تغییر در نگرش ها و روابط جنسیتی و فرهنگ سازی پذیرش زنان در عرصه های عمومی است.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
