342 نتیجه برای نوع مطالعه: پژوهشي
تقی آزاد ارمکی، مهدی مبارکی، زهره شهبازی،
دوره 1، شماره 1 - ( 5-1391 )
چکیده
چکیده
این جستار با هدفِ بررسی و شناسایی شاخصهای کاربردی توسعه اجتماعی، به مطالعه و کنکاش در رابطه با مفهوم توسعه اجتماعی در سطوح بین المللی و ملی پرداخته است. روش این مطالعه با توجه به اهداف و سوالات تحقیق، توصیفی و کیفی میباشد که در دو مرحله کتابخانهای و همچنین تکنیک دلفی صورت گرفته است. حجم نمونه مطالعه(روش دلفی) از 30 نفر از صاحبنظران آکادمیک و متولیان اجرایی حوزه توسعه اجتماعی که به شکل غیر تصادفی انتخاب شدهاند، تشکیل شده است. در نهایت بر اساس محاسبه شاخصهای اجماع، اهمیت و اولویت در فرایند تکنیک دلفی، مفهوم توسعه اجتماعی با عنوانِ کیفیت سیستم اجتماعی از طریق نهادینه کردن اخلاق توسعه علی الخصوص "اخلاق توسعه اجتماعی" برای حصول به "همبستگی (وفاق) اجتماعی" و "عدالت اجتماعی" در جهت بالا بردن "سطح کیفیت زندگی" و افزایش ضریب "امنیت اجتماعی" تعریف و تعبیر گشت. نهایتا، توسعه اجتماعی بر اساس منطقِ علمیِ شاخص سازی، به ابعاد پنجگانه و همچنین خرده ابعاد مرتبط با آن تقسیم بندی شد.
محسن نیازی، اعظم ولایتی،
دوره 1، شماره 1 - ( 5-1391 )
چکیده
چکیده:
امروزه
نقش تلویزیون به عنوان فراگیرترین رسانه ملی، در ارتقای هویتهای
فرهنگی جامعه و به ویژه در افزایش هویت دینی شهروندان مورد توجه صاحبنظران قرار
گرفته است. در این ارتباط، بسیاری از اندیشمندان علوم ارتباطات و صاحبنظران علوم
دینی بر نقش تلویزیون در نشر، اشاعه و تعمیق فرهنگ و هویت دینی تأکید داشتهاند.
به طور کلی، هدف رسانه دینی و برنامههای دینی تلویزیون، آگاهیبخشی مبانی دینی به
شهروندان با استفاده از روشهای اطلاعرسانی و تبلیغ به منظور ارتقای هویت دینی میباشد.
بر این مبنا، تلویزیون جمهوری اسلامی ایران با هدف تعمیق و ارتقای معرفت دینی
شهروندان، خود را یکی از پایگاه دینی تعریف کرده و رسالت تبلیغی خویش را بر آن
استوار نموده است. با توجه به موارد فوق، هدف اساسی این مقاله، بررسی رابطه بین
برنامههای دینی تلویزیون و هویت دینی شهروندان در جامعهی آماری مورد مطالعه میباشد.
این پژوهش از نوع مطالعه پیمایشی بوده و دادههای تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه
توأم با مصاحبه، جمعآوری گردیده است. میزان هویت دینی به عنوان متغیر وابسته
تحقیق با استفاده از مدل دینداری گلارک و استارک در پنج بعد اعتقادی، مناسکی،
عاطفی، شناختی و پیامدی با استفاده از 47 گویه در قالب طیف لیکرت سنجیده شده است.
اعتبار و روایی مقیاس هویت دینی با توجه به نتایج آزمون آلفای کرونباخ (93/0a=)مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق، کلیهی
شهروندان واقع در سنین 15 تا 65 سال شهر اصفهان در سال 1390 میباشد. با استفاده
از فرمول نمونهگیری کوکران، تعداد 420 نفر به عنوان نمونه تعیین و با استفاده از
روش نمونهگیری سهمیهای تصادفی، انتخاب و بررسی شدهاند. یافتههای تحقیق،
همبستگی بین متغیر برنامههای دینی تلویزیون و میزان هویت دینی شهروندان را نشان
میدهد. نتایج فعالیت آماری مربوط با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، همبستگی بین
متغیرهای میزان مشاهده انواع برنامههای دینی تلویزیون و نوع نگرش به برنامههای
دینی تلویزیون با میزان هویت دینی (608/0 و 674/0r=) در سطح اطمینان 99 درصد را مورد تأیید قرار میدهد.
همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه، اثرات متغیرهای فوق بر میزان هویت دینی را
به ترتیب با 46 و 39 درصد نشان داده است.
علی اکبر باقری خلیلی، طیبه غزنوی،
دوره 1، شماره 1 - ( 5-1391 )
چکیده
پیش از ورود
آریاها به فلات ایران، طوایفی مانند عیلامیان، تپوران، کادوسیان و آماردان در
نواحی مختلف آن سکونت داشتند. آریاها برای تصرف سرزمین بومیان، وارد جنگ های سخت و
خونین با آنان شدند و به سبب اختلافات نژادی و ارضی و دینی با اقوام بومی، آنان را
دیو، و مازنی ها را دیوان مازندران نامیدند. اگرچه در متون اساطیری و حماسی دو یا
سه سرزمین را مازندران می خواندند؛ اما بدون تردید تبرستان یا مازندران فعلی یکی
از آن ها بوده که در شاهنامه از آن به دفعات با عنوان بیشه ی نارون نام برده شده
است. عمده ترین سبب نامگذاری اقوام بومی مازندران به دیوان، تعصبات دینی زرتشتیان
بوده که هر دگرکیشی را دیو و بی دین می نامیدند. از این رو، دیو در لغت دارای
معانی نظیر دلیر و شجاع، تناور و زورمند، بدخوی و بدکیش، عظیم الجثّه و عجیب
الخلقه می باشد و در کنار واژگانی مثل کوی و کیا، بر دیرینگی سرزمین مازندران
دلالت می کند.
دلیلِ دیگر
اطلاق دیوان بر مردم مازندران این بوده که زرتشتیان می کوشیدند تا با انتساب آنان
به دیو پرستی و ساحری و جادوگری، هویّت فرهنگی شان را از بین برده و نابود کردن یا
برده نمودن شان را پسندیده و پذیرفته جلوه دهند، در حالی که به استناد همان متون
اساطیری و حماسی نه تنها در آدمی بودن دیوان مازندران هیچگونه تردیدی نیست، بلکه
از لحاظ فرهنگ و تمدن از آریاهای مهاجم بسی بافرهنگتر و متمدنتر بودند و آریاها
بسیاری از عناصر و مظاهر فرهنگ را از دیوان مازندران آموختند که زبان، خط، خواندن
و نوشتن از مهمترین آن ها محسوب میگردند و علاوه بر این ها، تبحر مازندرانی ها
در معماری و موسیقی، آنان را به مردمان شهرنشینی تبدیل می کرد که آریاها مجبور
بودند عناصر فرهنگ ، تمدن
و آداب شهر آیینی را از مازندرانی ها بیاموزند.
صمد ایزدی، سهیلا هاشمی، لیلا برزمینی،
دوره 1، شماره 1 - ( 5-1391 )
چکیده
هدف پژوهش حاضر،بررسی عوامل
موثردر شاداب سازی مدارس دوره راهنمایی دخترانه استان گلستان از دیدگاه دانش
آموزان و اولیاء مدرسه (مدیران، معلمان، مربیان تربیتی) است. روش پژوهش، توصیفی
از نوع زمینه یابی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان، مدیران، معلمان و مربیان
تربیتی اداره کل آموزش و پرورش استان گلستان می باشد. حجم نمونه، متناسب
با حجم جامعه و با استفاده از جدول مورگان
شامل380 دانش آموز، 170 مدیر،310
معلم و170 مربی تربیتی به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش ،پرسشنامه
محقق ساخته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمارتوصیفی (جداول
فراوانی، درصد فراوانی و نمودار ستونی) و آمار استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای،
آزمون فریدمن )استفاده شده است.نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد
که دانش آموزان و اولیاء مدرسه، عوامل چهارگانه مورد بررسی را در شاداب سازی
مدارس مؤثر می دانند ولی بین دیدگاه آنان تفاوت معناداری مشاهده می شود به این
صورت که از نظر دانش آموزان عوامل اجتماعی-فرهنگی دارای بیشترین میزان تأثیر و
عوامل سازمانی دارای کمترین میزان تأثیر در شاداب سازی مدارس و ازنظر اولیاء مدرسه
عوامل کالبدی دارای بیشترین میزان تأثیر و عوامل آموزشی دارای کمترین میزان تأثیر
در شاداب سازی مدارس هستند.
جهانگیر جهانگیری، فاطمه ابوترابی زارچی،
دوره 1، شماره 1 - ( 5-1391 )
چکیده
محمد عباس زاده، محمد باقر علیزاده اقدام، رحیم بدری گرگری، ابوعلی ودادهیر،
دوره 1، شماره 1 - ( 5-1391 )
چکیده
«خودمراقبتی» ،یکی از
ابعاد مهم سبک زندگی سلامتمحور میباشد. افرادی که دارای درجه بالایی از خود
مراقبتی هستند، به سلامت خود ارزش قائل شده و سعی میکنند کمتر بیمار شده و درصورت
بیماری، تلاش میکنند زودتر سلامتی خود را بازیابند. در مقاله حاضر، ارتباط بین
بعضی از عوامل اجتماعی و بعد خودمراقبتی
مورد بحث قرار گرفته و برای تبیین مسئله، از نظریههای
جامعهشناسی استفاده شده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار اندازهگیری،
پرسشنامهی بسته، میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی شهروندان بالای 15
سال شهر تبریز به تعدد 1106731 نفر (بر اساس آمار سال 1385) میباشد که از این
تعداد، 752 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوهی نمونهگیری خوشهای انتخاب گشتهاند.
همچنین دادههای گردآوری شده از طریق نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل
قرار گرفتهاند. یافتههای تحقیق حاضر نشان میدهد که خودمراقبتی شهروندان بر حسب
وضعیت تأهل و طبقه اجتماعی آنها متفاوت بوده و با متغیرهایی چون سرمایه اجتماعی،
سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، شاخص حجم بدن، جذابیت بدنی، ارزش سلامتی، احساس بیقدرتی
و مدیریت بدن ،رابطه معناداری دارد. همچنین بر اساس یافتهها، متغیرهای مانده در مدل رگرسیونی (سرمایه
اجتماعی، احساس بیقدرتی، شاخص حجم بدن، ارزش سلامت و جذابیت بدنی) توانستهاند 25
درصد از تغییرات مربوط به متغیر خودمراقبتی را تبیین نمایند. سایر تأثیرات ،مرتبط
با متغیرهای دیگری بوده است که در تحقیق به آنها پرداخت نشده است.
محسن شاطریان، امیر اشنویی، محمود گنجی پور،
دوره 1، شماره 1 - ( 5-1391 )
چکیده
حیدر جانعلیزاده چوب بستی، غلامرضا خوشفر، مهدی سپهر،
دوره 1، شماره 2 - ( 8-1391 )
چکیده
اگر چه
داده های تجربی فراوانی گزارهی تأثیر سرمایه ی فرهنگی خانواده بر موفقیت تحصیلی
را تأیید کرده است، درباره ی مکانیسم
تأثیرگذاری آن اختلاف نظر وجود دارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی مکانیسم
کیفیت ارزشیابی دروس در مطالعه ی تأثیر سرمایه ی فرهنگی بر موفقیّت تحصیلی است. مطالعه ی
تجربی با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. کلیه ی دانش آموزان دوره ی
راهنمایی و متوسطه ی شهرستان جوین در سال تحصیلی 1389-1390 جامعه ی آماری مورد
مطالعه را تشکیل میدهند. حجم نهایی نمونه ی تحقیق شامل 369 نفر است که با روش
نمونه گیری طبقهای نسبی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان میدهد
که سرمایه ی فرهنگی خانواده سهم قابل ملاحظهای در موفقیت تحصیلی فرزندان دارد. این درحالی است که یافته های این مطالعه، حمایت
زیادی از مکانیسم کیفیت ارزشیابی دروس در موفقیت تحصیلی فرزندان نمی نماید.
غلامرضا جمشیدیها، حسین کرد، مهدی محمدی،
دوره 1، شماره 2 - ( 8-1391 )
چکیده
مقاله به بررسی رابطه میان ابعاد کیفیت
زندگی دانشجویان با کارآمدی نظام سیاسی و تحلیل عوامل مؤثر بر آن میپردازد. جامعهی
آماری تحقیق کلیهی دانشجویان سه دانشگاه دولتی استان مازندران است که تعداد
445 نفر از آنان به روش نمونهگیری طبقهبندی
انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. یافتهها نشان میدهد، که گستردگی دو مفهوم
کیفیت زندگی و کارآمدی نظام سیاسی مانع از تأیید یا رد یک فرض یا بحث قابل اجماع و
واحد میشود، به همین دلیل نمیتوان از رابطه ساده و یک سویه میان کیفیت زندگی و
کارآمدی نظام سیاسی سخن گفت، بلکه برای رسیدن به یک رابطهی واقعی و دقیق باید
کلیه شاخصها و ابعاد حداکثری موضوعات را مبنا قرار داد. ضریب همبستگی کیفیت
زندگی با نگرش کارآمد به نظام سیاسی مثبت است؛ این نتیجه فرضیهی تحقیق را تأیید
میکند. اما در بررسی رابطهی ابعاد جزیی دو متغیّر چنین رابطهای دیده نمیشود.
به طور خاص رابطهی کیفیت مادی و فیزیکی زندگی در دو وضعیت خیلی عالی و خیلی ضعیف
آن، با نگرش کارآمد دانشجویان به نظام سیاسی رابطهی منفی را نشان میدهد.
سلیمان پاک سرشت،
دوره 1، شماره 2 - ( 8-1391 )
چکیده
مطالعات ارزیابی پیامدهای اجتماعی
به دلیل تعریف عام پیامدهای اجتماعی، خصلتی بینرشتهای دارند. با توجه به تفاوت
سنتهای پژوهشی در رشتههای مختلف و حتی در درون یک رشته علمی در طراحی و اجرای
پژوهشهای علمی، همواره این مساله پیش روی عملورزان و محققان اتا وجود دارد که
یافتههای حاصل از بررسی پیامدهای اجتماعی مختلف چگونه باید مورد تحلیل قرار
گیرند؟ آیا باید آنها را به طور جداگانه و بدون توجه به روابط بین پیامدهای مختلف
مورد تحلیل قرار داد و یا اینکه باید پیامدهای شناسایی شده در رابطهای نظاممند
با یکدیگر و شرایط بروز این پیامدها، مورد تحلیل و شناسایی قرار گیرند؟ اگر بنا بر
استفاده از این نگرش سیستمی به شکلگیری ، بروز و در نهایت مدیریت پیامدها باشد،
چنین رویکردی باید بر چه پارادایمی در طراحی و اجرای پژوهش علمی و اجتماعی مبتنی
باشد. مقاله حاضر تلاش میکند تا ضمن دفاع از نگرش سیستمی به تحلیل پیامدهای
اجتماعی، نشان دهد پارادایم روششناختی رئالیسم انتقادی به واسطهی تأکید بر سطوح
مختلف واقعیت و رابطه ارگانیک بین این سطوح در تولید نتایج علّی، بحث از
مکانیسمهای علّی و همچنین خصلت انتقادی آن، میتواند به مثابه بنیان روششناختی
مطلوبی برای تحلیل شیوهی پدیدار شدن پیامدهای مختلف و رابطه بین انواع و سطوح
مختلف این پیامدها در مطالعات ارزیابی پیامد اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.
صدیقه لطفی، علی مهدی، معصومه محدیان بهنمیری،
دوره 1، شماره 2 - ( 8-1391 )
چکیده
امروزه بیشتر شهرها با سطح
فزایندهای از تبعات منفی ناشی از رشد سریع مواجه هستند که این خود سلامت عمومی
شهروندان را تهدید میکند. به همین علت، فکر شهر سالم در پژوهشهای شهری معاصر اهمیت زیادی یافته و از ظرفیت
مطالعاتی بسیاری برخوردار شده است. پژوهش حاضر نیز با علم به اهمیت این مقوله، برای
بررسی این فکر به مطالعه شاخصهای مختلف
شهر سالم در منطقهی دو شهر قم که بهعنوان منطقهی پرجمعیت، مهاجرپذیر میباشد،
پرداخته است. روش مطالعه در این پژوهش توصیفی – تحلیلی است و دادههای مورد نیاز بهصورت
میدانی گردآوری شده است. مسائلی چون بهداشت محیطی، کاربری و وضعیت دسترسیها به خدمات، مبلمان، زیبایی شهری، امنیت اجتماعی، مسکن و
...، مورد پرسش قرار گرفت. با استفاده از نرم افزار SPSS دادهها
مورد پردازش قرار گرفته است. نتایج تحقیق با انجام آزمونهای محتلف آماری مانند، تحلیل واریانس یکطرفه (ANOVA)، توکی (Tukey) و آزمون تی، مورد بررسی قرار
گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که شاخصهای مورد مطالعه در کل منطقه، بهویژه در نواحی
سه و چهار آن به جهت وضعیت نامناسب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ساکنین و نیز عملکرد
نامناسب مدیریت شهری و نهادهای ذیربط در وضعیت شهر سالم قرار ندارند.
علی رفیعیجیردهی، رامین حبیبزاده خطبهسرا،
دوره 1، شماره 2 - ( 8-1391 )
چکیده
شناخت هویت اجتماعی هر جامعهای برای تصمیمات بهینه و در نهایت سلامت آن
جامعه نقش مهمی دارد و این یکی از عواملی بود که ما را به نگارش این تحقیق
برانگیخت. روش پژوهش پیمایش و ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه است. جمعیت آماری، شهروندان گیلک 18 سال به بالاتر رشت
به تعداد 666/443 نفر است و حجم نمونه 383 نفر برآورد شده است. برای قابل فهم بودن
گویه ها از اعتبار صوری و برای سنجش
پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است.
نتایج پژوهش نشان میدهد که میزان گرایش پاسخگویان به هویت محلی، ملی و
جهانی در سطح متوسط و بالایی است. همچنین شهروندان بهترتیب اولویت به هویت محلی،
هویت ملی و هویت جهانی گرایش دارند.
نتایج دیگر حاکی از این است که هویت جمعی با احساس تبعیض، مشروعیت نظام
سیاسی و تعامل اجتماعی رابطهی معنادار و مستقیم دارد. مقدار ضریب تعیین تعدیلشده
نشان میدهد که 6/14 درصد از تغییرات هویت جمعی توسط متغیّرهای مستقل تبیین میشود.
متغیّر تعامل اجتماعی با ضریب رگرسیون 338/0 و متغیر مشروعیت نظام سیاسی با ضریب
رگرسیون 148/0 بر متغیر هویت جمعی تأثیر داشتهاند.
مریم رفعت جاه، فاطمه خیرخواه،
دوره 1، شماره 2 - ( 8-1391 )
چکیده
در فرهنگ
ایرانی، فعالیت اقتصادی زنان ضروری دانسته نمی شود، زیرا مرد نانآور خانواده به
شمار میآید. از طرف دیگر تواناییهای زنان به فعالیتهای خانگی محدود نمیشود و این قابلیت را دارند که در عرصهی
اجتماع نیز به فعالیت بپردازند و اشتغال برای آنان صرفنظر از استقلال مالی، دارای
اهمیت اجتماعی و روانشناختی است. به علاوه دستیابی به توسعهی پایدارمستلزم
مشارکت همهی آحاد مردم است. از این رو در پژوهش حاضر بر آن شدیم که با بهرهگیری
از تجربه و تخصص مدیران اجرایی سازمانها، موانع و مشکلات اشتغال زنان را شناسایی
و راهکارها و شرایط مناسب برای اشتغال بهینه زن ایرانی معرفی کنیم. این مدیران بهگونهی
هدفمند از میان مدیران شاغل در سازمانهای شهر تهران انتخاب شدند. روش تحقیق
ترکیبی(کمّی و کیفی) بوده و دادهها با پرسشنامه و مصاحبه گردآوری شده است. بر
اساس یافتهها همهی مدیران به اهمیت اقتصادی، اجتماعی و روانشناختی اشتغال زنان
باور داشتند. اما زنان بر ضرورت اقتصادی و مردان بر ضرورت اجتماعی اشتغال زن تأکید
بیشتری داشتند. همچنین نظر غالب مدیران اعم از زن و مرد این بود که اشتغال زنان
هم خود آنان و هم جامعه را منتفع میسازد، از این رو شایسته است موانع ساختاری و
فرهنگی اشتغال آنان رفع و شرایط مناسب برای اشتغال بهینهی آنان فراهم شود.
>
علی رحمانی فیروزجاه، سعدیه سهرابی،
دوره 1، شماره 2 - ( 8-1391 )
چکیده
امروزه
مقولهی کیفیت زندگی به شکل وسیعی با مفهوم رفاه، روابط اجتماعی، اعتماد و
مشارکت اجتماعی ارتباط پیدا کرده است که میتواند بسترساز تقویت سرمایهی اجتماعی شود.
برای بررسی این رابطه به تحلیل ثانویهی دادههای موجود دربارهی زندگی مطلوب در شهر تهران پرداخته شده که از سوی جهاد
دانشگاهی (مرکز افکارسنجی
دانشجویان ایران – ایسپا) و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی
و درمان ایران با حجم نمونهی 20670 نفر در مناطق مختلف شهر تهران به روش پیمایش
انجام شده است. در تحقیق حاضر 59 درصد پاسخگویان دارای کیفیت زندگی متوسط بودند که
بیشترین امتیاز را دربارهی سرمایهی اجتماعی و ابعاد آن یعنی اعتماد اجتماعی،
مشارکت اجتماعی به خود اختصاص
دادهاند و میزان این سه متغیّر در انواع کیفیت زندگی متفاوت و معنادار است. نتیجهی
تحقیق پس از تجزیه و تحلیل یافتهها از راه محاسبهی ضرایب تحلیل مسیر حاکی از این
است که از مجموعهی عوامل مؤثر
بر سرمایهی اجتماعی، کیفیت زندگی متوسط با ضریب همبستگی 58/. بیشترین تأثیر را
داشته است. در نتیجه کیفیت زندگی متوسط موجب افزایش همبستگی و شعاع ارتباطی افراد میشود و بهدنبال خود برای
آنها اعتماد را بههمراه میآورد و سرانجام تمامی این عوامل موجب افزایش سرمایهی
اجتماعی میشوند.
سوسن باستانی، فاطمه لولایی،
دوره 1، شماره 3 - ( 11-1391 )
چکیده
علی شکوری، حمید معتمدی،
دوره 1، شماره 3 - ( 11-1391 )
چکیده
این مقاله به مطالعهی
علل اقتصادی و اجتماعی تکدّیگری در شهر مشهد پرداخته است. نویسندگان از
رویکردهای جامعهشناختی و سیاست اجتماعی برای روشنشدن ابعاد مفهومی و نظری آن سود
جستهاند و از روش کیفی و فنونی چون مصاحبههای عمیق و نیمه سازمانیافته و مشاهدهی
وضعیّت ظاهری و شیوهها و شگردهای تکدّیگری آنها برای شناخت، تحلیل و جمعآوری
اطلاعات استفاده کردهاند. پدیدهی تکدّیگری با دو دسته عوامل مشتمل بر مستعد
کنندههای محیطی و عوامل مستقیم اثر گذار مرتبط است که از طریق برانگیختن احساسات نوعدوستانهی
ترحمآمیز عمل میکند. یافتههای پژوهش نشان داد که عوامل مهمی چون ماهیّت شهر
مشهد از نظر مذهبی بودن و مهاجرپذیری و ویژگیهای متکدّیان مانند وضعیّت جسمانی
نامناسب، سطح تحصیلات پایین، نابهسامانی خانوادگی، فقدان قابلیّتهای پایهای و
فقر و بیکاری آنان از عوامل تعیین کنندهای بودند که یکدیگر را تقویت میکردند و
به بروز شرایط درماندگی و پذیرش نقش تکدّیگری انجامیدند. همچنین مطالعه نشان داد
که پذیرش نقش تکدیگری از طریق فرایند اجتماعی- روانی تحقیرکنندهی عزتنفس عادی
شده و استمرار پیدا کرده است. بنایراین، برخلاف نظریاتی که متکدّیان را به بیهمتی
و رذیلت اخلاقی متهم میکند؛ براساس دستاوردهای این مقاله اینها علل مؤخر
و ثانویهاند و فقر و درماندگی و متغیّرهای مرتبط نقش اساسیتر را در این فرایند
ایفا میکنند.
مجید موحد، روح الله مظفری، سمانه علیزاده، ،
دوره 1، شماره 3 - ( 11-1391 )
چکیده
هدف اصلی تحقیق حاضر ارتباط
سرمایهی فرهنگی با اعتماد به نهادها و سازمانها بوده است. روش این تحقیق کمّی و از تکنیک پیمایش استفاده
شده است. حجم نمونه در این پژوهش شامل 384 نفر از جوانان14-29 سال شهر شیراز است که
با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدهاند. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه
و تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار SPSS انجام شده
است. همچنین برای ارزیابی اعتبار و پایایی پرسشنامه از اعتبار صوری و ضریب آلفای
کرونباخ استفاده شده است.
در بخش آمار استنباطی این تحقیق، از رگرسیون چندمتغیّره،
استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد دو متغیّر میزان تماشای ماهواره و میزان
تماشای تلویزیون در تمامی مدلها وارد معادله شدهاند، ولی با این تفاوت که تماشای
ماهواره رابطهی منفی و تماشای تلویزیون با متغیّر وابسته رابطهی مثبت داشتهاند.
همچنین بعد تاریخی- مذهبی و بعد علمی در بیشتر مدلها وارد معادله شدهاند که هر
دو نوع بعد رابطهی مثبت با متغیّرهای وابسته را نشان میدهند. تحصیلات فرد نیز جزء
متغیّرهایی است که در بیشتر مدلها وارد شده است اما دارای رابطهی منفی با متغیّر
وابسته بوده است.
سیدعبدالحسین نبوی، سهام سالمیان، بهار حبیبیان،
دوره 1، شماره 3 - ( 11-1391 )
چکیده
وندالیسم یا تخریب عمومی، یکی از پیچیدهترین
نمونههای رفتار انسانی است که نتیجهی عوامل و شرایط مختلف فردی، اجتماعی و
خانوادگی است. هدف از این پژوهش،
شناسایی و تعیین برخی عوامل مؤثر بر بروز رفتارهای وندالیستی در میان دانش آموزان
دختر و پسر مقطع متوسطه منطقهی کوتعبدالله شهر اهواز است. در این زمینه با توجّه
به نظریات مطرح شده، رابطهی جنسیت، پایگاه اجتماعی اقتصادی، موفقیّت تحصیلی، متغیّرهای
درون فردی(شامل احساس محرومیّت نسبی، تبعیض، عزت نفس، خویشتنداری)، و پیوند اجتماعی(خانه، مدرسه، دوستان)
با بروز رفتارهای وندالیستی بررسی گردید. روش تحقیق پیمایشی بوده و جهت انتخاب
افراد نمونه از روش نمونهگیری
تصادفی طبقهای استفاده شد و حجم
نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 دانشآموز انتخاب گردید. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه بوده و
با استفـاده از آزمونهای همبستگی پیرسون، آزمون t
و رگرسیون چند متغیّره به بررسی فرضیّات پرداختهشدهاست. نتایج نشان میدهد به جز جنسیت، میان تمام متغیّرهای ذکر شده با
وندالیسم رابطه وجود دارد. مقدار R یا همبستگی میان مقادیری که
بهوسیله معادله پیشمیانی میشوند معادل
711/0 است که در سطح 01/0 معنادار است. باتوجّه به این که مدل پژوهش، توان استه
است با استفاده از متغیّرهای مستقل تعریف شده 50 درصد از واریانس متغیّر وابسته را
تبیین کند، میتوان گفت از قدرت پیشمیانی خوبی برخوردار بودهاست.
سیدمهدی اعتمادیفرد،
دوره 1، شماره 3 - ( 11-1391 )
چکیده
«مناقشه» ازجمله اساسیترین شیوههای ارتباطی در جوامع انسانی است
که از دیرباز به اشکال گوناگون متناسب با موقعیّتها و شرایط مختلف تعیّن منحصر به
فردی مییافته است. در ایران، به دلیل میزان مسایل و آسیبها، شیوههای مواجهه و
حلّ نزاعها و مناقشات از وجوه ویژهای برخوردار است. آنچه در این نوشتار مورد
توجه است، تبیین شیوههای مذکور در مراحل مواجهه و حلّ آن با تکیه بر میانجیگیری
نسلی است. پس از بررسی ابعاد مفهومشناختی موضوعات مرتبط با مقاله، نظریات مختلف
مطرح شده است. بر اساس مقدمات نظری مذکور، مدلی از پرسشها به منظور پاسخگویی به مسایل،
طراحی شد. روش اصلی به منظور گردآوری اطلاعات میدانی و تجربی، مصاحبههای عمیق از
افراد مختلف ساکن در شهر تهران با توجه به تعلق به نسلهای سهگانهی جوان(15-29سال)،
میانسال(30-49سال) و پیر(50 سال به بالا) در دو گروه زنان و مردان بوده است. بیش
از چهل و پنج مصاحبه در این زمینه گردآوری شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر
اساس اطلاعات بهدستآمده، تجربیات نسلی نقش تعیینکنندهای در شکلگیری ذهنیّت و
شیوهی مواجهه افراد با موقعیتهای مناقشهآلود و استراتژیهای حلّ آن داشته است.
نسلهای جوان، با توجه به شیوههای جامعهپذیری نسلی و ارزشهایی که به تدریج
فرامیگیرند، استراتژیهای دفعیتر و تندتر را برمیگزینند. در حالی که کیفیت
مواجهه در نسلهای بعدتر با گذشت زمان و کسب تجربیات متنوعتر، منجر به انفعال در
حل مناقشات، چشمپوشی یا ساز و کارهای اصلاحی برای از میان رفتن وضعیّت مورد
مناقشه میشود. «نسل» میانجی در کیفیت مواجهه ایرانیان با مناقشه و شیوههای حلّ
آن، تأثیر دارد.
سیدامیر طالبیان، احمد ملاکی،
دوره 1، شماره 3 - ( 11-1391 )
چکیده
تجربهی سالهای متمادی
اجرای اقدامات توسعهای بر اساس رویکردی عمدتاً اقتصادی و بدون ملاحظه تأثیرات
زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعیای که این اقدامات بر جا میگذارند، خوشایند نبوده
است. اما امروز دریافتهایم که اقدامات توسعهای به سادگی به اهدافی که برای آنها
در نظر گرفته میشود دست نمییابند و دستیافتن به این اهداف نیازمند فراهمشدن
شرایط اجتماعی خاصی است. حال که توجّه به ارزیابی تأثیرات اجتماعی اقدامات توسعهای
در کشور ما و در حوزههای مختلف مورد توجّه قرار گرفته، شایسته است تا مدلها
وفرایندهایی مناسب برای آن طراحی شود. هدف اصلی این مقاله تدوین دستورالعمل و مدلی
برای ارزیابی تأثیرات اجتماعی در پروژههای صنعت نفت و گاز در کشور ایران است. روش
بهکار گرفتهشده در این مقاله اسنادی و کتابخانهای و مقایسهای- تطبیقی است. در
واقع در این مقاله با مرور اصول کلی ارزیابی تأثیرات اجتماعی و سپس شناسایی مقولات
اجتماعی که پیامد پروژههای صنعت نفت در مناطق عملیاتی است با کمک تجربیات مشابه
خارجی و مدلهای بهکارگرفته در آنها مدل مناسبی با توجّه به شرایط کشور و مناطق
میزبان تأسیسات نفتی پیشنهاد دهد. با توجّه به طیف مسایلی که صنعت نفت در زمینهی
مسایل اجتماعی میتواند با آنها روبهرو شود، فرصت مناسبی برای توسعهی ارزیابی تأثیرات
اجتماعی در پروژههای صنعت نفت وجود دارد و تدوین مدلی مناسب برای انجام آن میتواند
کارآمدی این حوزه از دانش را در کمک به مدیریت مناسب توسعهی صنعتی و همچنین
گسترش آن در بقیهی عرصههای اقدامات توسعهای نیز فراهم کند.