---

مواجهه با مرگ‌های غیرمنتظرۀ از سخت‌ترین مواجهات بشر در طول تاریخ قلمداد می‌شود. در چند سال اخیر، فضای مجازی پویایی‌های مربوط به این مواجهه را تحت‌تاثیر قرار داده است و اکثر داغدیدگان علاوه بر فضای واقعی، در فضای مجازی هم با متوفی و سایر افراد در مورد فقدان‌شان برهم‌کنش دارند. برهمین‌اساس این مطالعه به منظور کشف فرایند حضور داغدیدگان در فضای مجازی و دستیابی به فهمی عمیق از نقش فضای مجازی در زندگی داغدیدگان، براساس رویکرد کیفی و نظریۀ زمینه‌ای طراحی شد. داده‌های مورد نیاز با استفاده از مصاحبه‌های عمیق از زنان داغدیده یزدی  که حداقل چهار ماه و حداکثر چهار سال از فوت عزیز/عزیزانشان می‌گذشت، گردآوری شد. سپس داده‌ها طی سه فرایند کدگذاری باز، محوری و گزینشی مفهوم‌پردازی و تجزیه و تحلیل شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که پدیده مرکزی پروفایل‌های داغدیده است. پروفایل‌های داغدیده رخداد فقدان و یادبودهای مجازی را بازنمایی می‌کنند. در مواجهه با پروفایل‌های داغدیده، داغدیدگان با اتخاذ استراتژی‌هایی چون سوگ‌پایی و واسازی معاشرت‌های مجازی، پیامدهایی را تجربه و درک می‌کنند. در این مسیر آنها در نهایت به بازاندیشی فقدان در فضای مجازی می‌پردازند.
 

---

متن پیش رو شرحی ­است بر نسخ و فسخ مجازاتِ مرگ در جهان مدرن و تبیین­هایی که نظرگاه­های جامعه شناختی­ گوناگون برای این زوال پیش کشیده ­اند. بخش نخست توصیفی است از مجازات مرگ در جهانِ پیشا­مدرن، جهانی که می­توان جهان وفور این سنخ از مجازات دانست، بخش دوم شرح افول بختِ این مجازات در جوامع انسانیست، این که چگونه کشتیبانان جهان مدرن را سیاستی دگر آمده و بازار این مجازات از رونق افتاده است. بخش سوم سنخ شناسی تئوری­های جامعه شناختی­ای ا­ست که دست در تبیین این تغییر برده­اند. سنخِ نخست کارکردگرایان ملهم از دورکهایم­اَند که ریشه­ی افول مجازات مرگ را در  تغییر جنسِ  انسجامِ اجتماعی می­دانند. گروه دوم جامعه شناسان مارکسیستی هستند که پای اقتصاد سیاسی مجازات مرگ را در میان می کشند، دسته­ی سوم اصحاب قدرت اندیشِ فوکو هستند که تکنولوژی قدرت مسلطِ عصر را مسئول به کارگیری و به کارناگیری مجازات مرگ می­خوانند. دسته­ی چهارم اما کسانی هستند که متغیری ذاتاً فرهنگی را عاملِ چنین تغییری دانسته­اند، و براین باورند که به تدریج و با فرا رسیدن عصرِ مدرن، ساختارِ احساسات آدمیان دچار تغییر شده و انسان مدرن هابیتوسی دیگرگون را پرورانده و بدین سبب رفتار با بدنِ مجرمان، معنا و فرمی تازه­ یافته است.