:: دوره 9، شماره 3 - ( 10-1399 ) ::
جلد 9 شماره 3 صفحات 125-99 برگشت به فهرست نسخه ها
تلویزیون و توسعه انسانی؛ ارایه یک مدل زمینه ای
میثم سام بند ، علی اکبر فرهنگی ، جمشید صالحی صدقیانی ، محمدرضا قائدی
استاد مدیریت، دانشکده‌ی مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده:   (1933 مشاهده)

از نگاه توسعه انسانی، هر انسانی به مثابه ظرفیتی است که فعلیت آن جز از مسیر توانمندسازی فردی محقق نمی­شود. یکی از اصلی­ ترین روش­ های توانمندسازی فردی، محدودسازی فقر می­ باشد که متأثر از نهادهای مختلفی همچون رسانه­های جمعی است. از این میان، ویژگی­های خاص تلویزیون به اندازه­ای است که به عنوان عاملی در توسعه انسانی مطرح است. هدف اصلی این پژوهش، پاسخ به این سؤال اصلی است که چگونه می­توان از مجرای تلویزیون جهت نهادینه­سازی برنامه­های توسعه انسانی استفاده کرد؟ این پژوهش کیفی، با استفاده از روش گراندد تئوری انجام گرفته است. گردآوری داده­ ها از طریق بررسی اسنادی و مصاحبه عمیق نیمه­ ساختاریافته با سیزده نفر از صاحب­نظران حوزه ارتباطات­توسعه و رسانه، به­دست آمد. یافته­ها چهار کارکرد اصلی را در این زمینه برای تلویزیون نشان می­دهد. کارکرد اول، فراهم­سازی بستر است که زمینه آزادی فرصت برای توانمندسازی فردی را مهیا می­نماید. دومین کارکرد مربوط به فراهم­سازی شرایط علّی توانمندسازی فردی است. فراهم­سازی عوامل میانجی توسعه توانمندسازی فردی، سومین کارکردی است که شناسایی شد. کارکرد چهارم نیز، به­کارگیری استراتژی تغییر مبتنی بر پیش فرض انسان به عنوان فاعل مشخص گردید. بر اساس نتایج مشخص می­شود، این رسانه از طریق فرایند توانمندسازی فردی بر توسعه انسانی جامعه اثرگذار است.

واژه‌های کلیدی: تلویزیون، توانمندسازی فردی، توسعه انسانی، فقر انسانی، گراندد تئوری
متن کامل [PDF 740 kb]   (238 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/7/15 | پذیرش: 1399/10/10 | انتشار: 1399/10/10
فهرست منابع
1. 1. استراوس، انسلم و جولیت کوربین (1387). اصول روش تحقیق کیفی، نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2. 2. استوری، جان (1386). مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه، ترجمه حسین پاینده، تهران: نشر آگه.
3. 3. اعزازی، شهلا (1373). خانواده و تلویزیون، چاپ اول، گناباد، نشر مرندیز.
4. 4. امیری، مجتبی، محمودی، وحید، افروغ، عماد و نیری، شهرزاد (1392). «تبیین چارچوب کارکردی سیمای جمهوری اسلامی ایران جهت توسعه قابلیت های انسانی»، فصلنامه راهبرد، سال بیست و دوم، شماره 66، صص 116-85.
5. 5. بازرگان، عباس(1388). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته، رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران، انتشارات دیدار.
6. 6. خالصی، پروین، (1388). «نقش و اهمیت رسانه‌های جمعی و کارکرد آن ها»، ماهنامه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شماره 262، صص 287-274.
7. 7. دادورخانی، فضیله، مردانی، مریم (آزاده) (1387). توسعه یافتگی و شاخص‌های فقر انسانی و جنسیتی مناطق شهری و روستایی ایران - سال‌های 1375 و 1385، فصلنامه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره 6 ، شماره 4 (پیاپی 23)، صص 108-75.
8. 8. دالگرن، پیتر (1385). تلویزیون و گستره عمومی جامعه مدنی و رسانه های گروهی، چاپ دوم، ترجمه مهدی شفقتی، تهران، سروش.
9. 9. دانایی فرد، حسن (1384). «تئوری پردازی با استفاده از رویکرد استقرایی: استراتژی مفهوم سازی تئوری بنیاد»، دانشور رفتار، سال دوازدهم، شماره یازدهم، صص 70-57.
10. 10. دانایی فرد، حسن، خیرگو، منصور، آذر، عادل و فانی، علی اصغر (1391). «فهم انتقال خط مشی اصلاحات اداری در ایران، پژوهشی بر مبنای راهبرد داده بنیاد»، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره دهم، شماره دوم، صص 28-5.
11. 11. رازینی، روح اله و عزیزی، مهدی (1384). «طراحی الگوی تصمیم گیری با رویکرد اسلامی»، مدیریت اسلامی، سال بیست و سوم، شماره چهارم، صص 100-73.
12. 12. ربیعی، علی (1386). معمای دولت مدنی در جهان سوم، چاپ اول، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
13. 13. سورین، ورنر، جی، جیمز دبلیو تانکارد (1388). نظریه های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، چاپ چهارم، تهران، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
14. 14. طاهری، مرتضی، عارفی، محبوبه، پرداختچی، محمدحسن و قهرمانی، محمد (1392). «کاوش فرآیند توسعه حرفه ای معلمان در مراکز تربیت معلم: نظریه داده بنیاد»، فصلنامه نوآوری های آموزشی، سال دوازدهم، شماره 45، صص 176-149.
15. 15. غفاری، غلامرضا و امیدی، رضا (1390). کیفیت زندگی؛ شاخص توسعه اجتماعی، چاپ دوم، تهران، شیرازه.
16. 16. فرهنگی، علی اکبر، دانایی، ابوالفضل و جامع، رقیه (1395). ارتباطات توسعه در جهان سوم، چاپ دوم، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
17. 17. فطرس، محمدحسن و قدسی، ستوده (1396). «مقایسه عملکرد برنامه های توسعه ایران با شاخص فقر چندبعدی محاسبه شده به روش آلکایر و فوستر»، فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، سال 7، شماره 27، صص 64-45.
19. 19. کرسول، جولیت (1394). پویش کیفی و طرح پژوهش، انتخاب از میان پنج رویکرد روایت پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده بنیاد، قوم نگاری، مطالعه موردی، ویرایش دوم ترجمه حسن دانایی فرد و حسن کاظمی، تهران، انتشارات صفار.
20. 20. کلاکی، حسن (1388). «نظریه بنیادی به‌ مثابه روش نظریه‌پردازی»، نامه پژوهش فرهنگی، سال 10، دوره 3، شماره 6، صص 135-133.
21. 21. کیا، علی اصغر، لطیفی، غلامرضا، رسولی، محمدرضا، کاظم نیا، محمداحسان (1395). «نقش رسانه‌های جمعی در مدیریت شهری (مطالعه موردی: مناطق 22 گانه شهرداری تهران)»، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران، اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 5، شماره 4 (پیاپی 16)، صص 138-127.
22. 22. لاسول، هارولد (1383). «ساخت و کارکرد ارتباطات در جامعه»، ترجمه غلامرضا آذری، در «اندیشه‌های بنیادین علم ارتباطات»، گروه مترجمان، تهران، اتشارات خجسته.
23. 23. لال، جیمز (1379). رسانه ها، ارتباطات، فرهنگ (رهیافتی جهانی)، ترجمه مجید نکودست، تهران، انتشارات مؤسسه ایران.
24. 24. لمبو، ران (1388). تأملی در تلویزیون، ترجمه حسین پورقاسمیان، تهران: انتشارات دانشکده صدا و سیما.
25. 25. مارتینز، ملون (1354). تلویزیون در خانواده و جامعه نو، ترجمه جمشید ارجمند، تهران، انتشارات سرو.
26. 26. محب زادگان، یوسف، پرداختچی، محمدحسن، قهرمانی، محمد و فراستخواه، مقصود (1392). «تدوین الگویی برای بالندگی اعضای هیئت علمی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد»، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره هفتاد، صص 25-1.
27. 27. محسنیان راد، مهدی (1384). ایران در چهار کهکشان ارتباطی: سیر تحول تاریخ ارتباطات در ایران، از آغاز تا امروز، جلد سوم، تهران، انتشارات سروش.
28. 28. محمودی، وحید و صمیمی فر، سیدقاسم (1384). فقر قابلیتی، فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره چهارم، شماره 17، صص 25-5.
29. 29. مک کوایل، دنیس (1388). مخاطب شناسی، ترجمه مهدی منتظرالقائم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
30. 30. مک لوهان، مارشال (1377). برای درک رسانه‌ها، ترجمه سعید آذری، تهران، مطالعات و سنجش برنامه‌های صدا و سیما.
31. 31. مک‌کوایل، دنیس و ویندال، سون (1388). مدل‌های ارتباطات جمعی، ترجمه گودرز میرانی، تهران: دفتر پژوهش های رادیو.
32. 32. منتظری، محمد (1390). طراحی مدلی برای ارتقای انگیزه خدمت عمومی مدیران در ایران، پایان نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده مدیریت و حسابداری.
33. 33. موریس، میگان (1386). ابتذال در مطالعات فرهنگی، ترجمه شروین وکیلی، در مطالعات فرهنگی: دیدگاه‌ها و مناقشات، گزینش و ویرایش محمد رضایی، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران.
34. 34. مولانا، حمید (1374). «از کارکردگرایی تا پست مدرنیسم و فراتر (پژوهش های ارتباطات بین الملل در قرن بیست و یکم)»، ترجمه مجتبی صفوی، مجله رسانه، شماره 24، صص 77-70.
35. 35. مهدی زاده، سیدمحمد (1389). نظریه های رسانه: اندیشه های رایج و دیدگاههای انتقادی، چاپ اول، تهران، همشهری.
37. 37. نعمتی انارکی، داود (1388). «تأثیر فناوری های نوین رسانه ای بر قطب خبری شدن تلویزیون در جامعه (با تأکید بر سند افق رسانه)»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، شماره 60، صص 199-177.
38. 38. ویلیامز، کوین (1386). درک تئوری رسانه، ترجمه رحیم قاسمیان، تهران، انتشارات ساقی.
39. 39. هادوی نژاد، مصطفی، دانایی فر، حسن، آذر، عادل و خائف الهی، احمد (1389). «کاوش فرایند رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی در سازمان با استفاده از نظریه داده بنیاد»، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، سال چهارم، شماره اول، صص 130-81
40. 40. هومن، حیدرعلی (1386). راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران، انتشارات سمت.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 3 - ( 10-1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها