:: دوره 7، شماره 1 - ( 5-1397 ) ::
جلد 7 شماره 1 صفحات 36-9 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی بر مبنای مؤلفه‌های میراث فرهنگی: یک مطالعه‌ی کیفی
ابراهیم صالحی عمران، میمنت عابدینی بلترک، سیروس منصوری
دانشگاه مازندران
چکیده:   (6722 مشاهده)

نظام­آموزشی نقشِ کلیدی را در رابطه با آموزش میراث فرهنگی و بالتبع آن، تقویت هویت ملی دارد که در صورت ناتوانی نظام آموزشی درراستای آموزش میراث فرهنگی وتقویت هویت ملی شهروندان ،دانش آموزان( به­عنوان شهروندان آینده) می­توانند از هویت ملی و میراث فرهنگی خود بیزار و بیگانه شوند.این امربه­دلیل نظام متمرکز برنامه­ریزی درسی ایران و وجود فن­آوری های اطلاعاتی و ارتباطی از قبیل اینترنت و ماهواره دوچندان میباشد.با توجه به این مهم، هدف این مقاله آن است تا با روش تحلیل محتوا کیفی به این مسأله بپردازند که درکتاب­های درسی دوره ابتدایی به­عنوان یکی ازمؤثرترین دوره­های آموزش تاچه میزان به میراث فرهنگی پرداخته شده است؟ به­منظور دسترسی به اهداف تحقیق، ضمن بررسی ادبیات موضوعی؛مؤلفه­های میراث فرهنگی ساخته و پس از آن با روش کیفی در بین کتاب­های درسی گردآوری شد.نتایج تحقیق نشان داد که با وجود در نظر گرفتن یک بخش از کتاب فارسی این دوره با عنوان"ملی میهنی" و اشاره­ی مختصری به مفاخر ملی، اساطیر،آداب و رسوم و جشن­های ملی در کتاب های دیگر این دوره؛ به دلیل اهمیت موضوع و همچنین اهداف دوره ابتدایی هنوز در این راستا ضعف اساسی احساس می­شود و نیاز به انسجام بیشتر آموزش مؤلفه­های میراث فرهنگی در جهت تقویت هویت ملی احساس می­شود

واژه‌های کلیدی: هویت ملی، میراث فرهنگی، تحلیل محتوا، کتاب‌های درسی، دوره ابتدایی
متن کامل [PDF 552 kb]   (6374 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1396/4/19 | انتشار: 1397/5/24
فهرست منابع
1. اخترکاوان، مهدی و سلوا فلاحی(۱۳۹۲). بررسی نقش استفاده مجدد از بناهای تاریخی در توسعه ی پایدار و هویت مکانی و اجتماعی، اولین کنفرانس معماری و فضاهای شهری پایدار، مشهد، گروه پژوهش های کاربردی پرمان
2. ارغندی، علیرضا و محمدی مهر، غلامرضا(1395). بازنمایی هویت ملی در کتاب های فارسی مقطع دبستان. مطالعات ملی، 17(1):52-39
3. افخمی، بهروز(1395). راهبرد توسعه اقتصادی مبتنی بر میراث فرهنگی. سیاست‌های راهبردی و کلان. 4(14): 48-27.
4. آزاد ارمکی، تقی و منوری، نوح(1391). تحلیل محتوای سیاست‌های فرهنگی ایران بر اساس قانون اساسی، سند سیاست‌های فرهنگی و برنامه پنجم توسعه. راهبرد اجتماعی و فرهنگی. 1(3): 37-7.
5. پاشایی کمالی، فرشته و کهنموئی، ناهید( ۱۳۸۴). اهمیت و نحوه مستند نگاری در بناها و بافتهای تاریخی، نخستین همایش ملی استحکام بخشی ساختمانهای بنایی غیرمسلح و بناهای تاریخی، شیراز: شهرداری شیراز.
6. پور طاهری، مهدی؛ رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و حسینی، نعمت الله(1390) . نقش میراث فرهنگی در کیفیت زندگی ساکنان روستایی مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان لامرد. فضای جغرافیایی. 11(33): 100-83.
7. حافظ نیا، محمد رضا(1382). قابلیت‌های میراث فرهنگی ترکمنستان در شکل‌دهی به هویت ملی. مدرس علوم انسانی. 7(2): 124-109.
12. رحیمی، رضوان(1391). قهرمان در اساطیر و حماسه های بین النهرین، یونان و ایران. شیراز: دانشگاه شیراز( پایان نامه دکتری).
14. رضایی، احمد؛ منصوری، سیروس و عابدینی بلترک، میمنت(1390). جایگاه برنامه‌درسی دانشگاهی در تقویت هویت ملی دانشجویان، فصلنامه مطالعات ملی. (1)12: 71-53
15. رضایی، حسین؛ رمضانی فر، حدیثه و قیصری، زهرا(1394). رابطه استفاده از اینترنت و شکل گیری هویت ملی جوانان شهر همدان. مطالعات ملی. 16(2):131-113.
16. رضوانی، علی اصغر.(1384). حفاظت مشترک از میراث فرهنگی و طبیعی؛ ضرورتی بری دستیابی به توسعه پایدار. تهران: سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
17. رهبری، مهدی؛ بلباسی، میثم و قربی، سید محمد جواد(1394). هویت ملی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران. مطالعات ملی. 16(1): 66-45.
18. سبزواری، مهدی و محمدی، فاطمه(1393). نقد زبان شناختی کتاب زبان فارسی مقطع متوسطه و مسائل آموزشی آن. علم زبان. 2(3): 81-65.
19. شارع‌پور، محمود (1384). جامعه‌شناسی آموزش و پرورش. تهران: سمت.
20. صالحی عمران، ابراهیم؛ عابدینی بلترک، میمنت و کنطورچی، حلیمه(1392). بررسی دیدگاه مدیران دوره‌های آموزش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه درباره هویت ملی. مطالعات ملی. 14(3): 49-25
21. عابدینی بلترک، میمنت؛ منصوری، سیروس و لیاقتدار، جواد(1393). بازنمایی نقش های جنسیتی در کتاب های درسی سال ششم دوره ابتدایی، زن و جامعه، 5(4): 34-19.
22. علاقه بند، علی(1389). مقدمات مدیریت آموزشی، تهران: روان.
23. علیزاده اقدم، باقر؛ شیری، محمد و اوجاقلو، سجاد (1389). فصلنامه تحقیقات فرهنگی، (9)3 :181-206.
26. کمپبل، جوزف. (1380). قدرت اسطوره؛ گفتگو با بیل مویرز. ترجمه: عباس مخبر، تهران، نشر مرکز
28. محمد نژاد، مریم( 1388). تحلیلی بر عوامل مؤثر بر تداوم تعارضات و تهدیدها علیه میراث فرهنگی کشور. کاراگاه. 2(8): 130-116.
29. مهرمحمدی، محمود (1383). .برنامه‌درسی پنهان، برنامه‌درسی پوچ و برنامه‌درسی پوچ پنهان. در برنامه‌درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها، مشهد: انتشارات به‌نشر.
30. 1 .ابویی، رضا، یادگاری، زهره و افاضت، شهاب. )1391 .)آسیبشناسی میراث زبانی از طریقبازشناسی جایگاه و عملکرد آن در میراث فرهنگی. مرمت و معماری ایران، 1(11 ،)12-29.
31. ویکی پدیا(1395). اساطیر ایران. ویکی پدیا: دانشنامه آزاد
32. احمدی، حمید. )1388 .)بنیادهای هویت ملی ایرانی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
33. .رضایی، احمد، منصوری، سیروس و عابدینی بلترک، میمنت.)1392 .)جایگاه برنامهدرسی دانشگاهی در تقویت هویت ملی دانشجویان. مطالعات ملی، 12(1:)73-13.
34. .دریایی، نازیال. )1391 .)اخالق و میراث فرهنگی. فصلنامهی اخالق در علم و فناوری،
35. .سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی. )1391 .)کتابهای درسی دورهی ابتدایی. تهران:
36. 22 .شمشیری، بابک و نوشادی محمود رضا. )1381 .)بررسی میزان برخورداری کتب فارسی، تاریخ و تعلیمات اجتماعی دورهی راهنمایی تحصیلی از مؤلفههای هویت ملی. شیراز فصلنامهی .11-78:)1(2 ،درسی برنامهی مطالعات
37. 21 .صادق زاده، رقیه و منادی مرتضی. )1387 .)جایگاه نمادهای هویت ملی در کتابهای درسی ادبیات فارسی و تاریخ دورهی متوسطه: رشتهی علوم انسانی. نوآوریهای آموزشی. 12(27 :)
38. 23 .صالحی عمران، ابراهیم و شکیباییان، طناز. )1381 .)بررسی میزان توجه به مؤلفههای هویت ملی در کتابهای درسی دورهی آموزش ابتدایی. مطالعات ملی، 29 :81-13.
39. 21 .عالقهبند، علی. )1391 .)جامعهشناسی آموزش و پرورش. تهران: روان.
40. 28 .علیزاده اقدم، باقر، شیری، محمد و اوجاقلو، سجاد. )1389 .)فصلنامهی تحقیقات فرهنگى،
41. 29 .قاسمی، حاکم. )1387 .)همبستگی ملی در کتب درسی دورهی ابتدایی)مورد مطالعه: کتب .133- 160 :)2(9 ،ملی مطالعات(. فارسی
42. 31 .گوتک، جرالد ال. )1391 .)کتاب مکاتب فلسفی و آراء تربیتی. ترجمهی محمد جعفر پاک سرشت. تهران: سمت.
43. 32 .لقمان نیا، مهدی و خامسان؛ احمد. )1392 .)شناسایی مؤلفههای هویت ملی در برنامههای درسی بر اساس نظریهی داده بنیاد. نوآوریهای آموزشی، 12(12 :)56-33.
44. 33 .لقمان نیا، مهدی و خامسان؛ احمد. )1389 .)جایگاه هویت ملی در نظام آموزش و پرورش .117-171 :)2(3 ،فرهنگى تحقیقات. ایران
45. 31 .محمدباقر علیزاده اقدم، محمد شیری وسجاد اوجاقلو. )1389 .)نقش آموزش در ارتقاء شاخصهای هویت ملی)بررسی موردی دانشآموزان شهر زنجان(. تحقیقات فرهنگى، 3(9 :)
46. 31 .مهرمحمدی، محمود؛ کیانی، غالمرضا و خضری نژاد، مریم )1391 .)انگلیسی برای دانشجویان رشتهی برنامهریزی درسی. تهران: سمت.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 7، شماره 1 - ( 5-1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها