:: دوره 8، شماره 1 - ( 5-1398 ) ::
جلد 8 شماره 1 صفحات 160-137 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل انتقادی گفتمان های تربیت شهروندی بعد از انقلاب اسلامی
سجاد باباخانی ، اکبر صالحی ، یحیی قائدی ، سوسن کشاورز
دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (3899 مشاهده)
تحقیق حاضر در چهارچوب تحلیل انتقادی گفتمان به بررسی تربیت شهروندی در گفتمان­ های بعد از انقلاب اسلامی می­پردازد. به همین منظور، متون و اسناد مرتبط با مقوله تربیت شهروندی در پنج دوره مذکور با روش نورمن فرکلاف، در سه سطح «توصیف متن»، «تحلیل روندهای تولید و تفسیر»، و «تبیین بافت اجتماعی» مورد تحلیل قرار گرفته است. گفتمان مسلط تربیت شهروندی، گفتمان شهروند اخلاقی- قانون مدار است که تربیت شهروندی را با محوریت دین و احکام اسلامی می‌پذیرند؛ هر گفتمان با طرد گفتمان پیشین و برجسته سازی و محوری نمودن نظرات و سیاست­های مورد نظر، موجودیت خود را تحکیم و تثبیت نموده. گفتمان­های بعد از انقلاب به همه مقوله­ ها و شاخص­های تربیت شهروندی به صورت متوازن و متعادل نپرداخته اند و نیز شهروند بازنمود شده در این گفتمان­ها موجودی است تک بعدی که تنها در هر دوره در یکی از ابعاد رشدی سریع و نامتوازن را تجربه کرده است. در غالب موارد، اسناد مورد بررسی از الگوی تک­ گفتمانی پیروی می­کنند و علاقه­ای به استفاده از عناصر گفتمان­های رقیب ندارند.
واژه‌های کلیدی: تربیت شهروندی، گفتمان، انقلاب اسلامی، تحلیل گفتمان انتقادی، فرکلاف
متن کامل [PDF 396 kb]   (698 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/2/20 | پذیرش: 1398/7/18 | انتشار: 1398/5/10
فهرست منابع
1. 1. اخوان، محمد جواد (1389) عبور از فتنه، جلد اول بروز فتنه، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش رسانه‌ها.
2. 2. اخوان کاظمی، بهرام (1388) «گفتمان عدالت در دولت نهم»، فصلنامه معرفت سیاسی، 1 (2)، 243-195.
3. 3. اکوانی، سید حمداله و نوروزی‌نژاد، جعفر (1393) «تحلیل گفتمان یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، 2 (27)، 20-3.
4. 4. پایگاه اطلاع رسانی دولت (1395)، «منشور حقوق شهروندی»، قابل دسترس در سایت: http://media.president.ir
5. 5. جهانگیری، جهانگیر و فتاحی، سجاد (1390) «تحلیل گفتمان محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری دور دهم»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، 5(3)، 47-23.
6. 6. خوجم لی، محمد (1388) «چ‍گ‍ون‍گ‍ی‌ ت‍رب‍ی‍ت‌ ش‍ه‍رون‍دی‌ از طریق ب‍رن‍ام‍ه‌‌های‌ درس‍ی‌ پ‍ن‍هان‌ در مدارس‌»، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ تهران.
7. 7. حسین‌زاده، محمد علی (1386) گفتمان‌های حاکم بر دولت‌های بعد از انقلاب در جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
8. 8. حسین‌زاده، محمد‌علی (1388) «گفتمان‌های حاکم بر دولت‌های جمهوری اسلامی ایران»، مجموعه مقالات نخستین همایش علمی درآمدی بر کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران، جلد اول، تدوین کننده ابراهیم کلانتری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 156-133.
9. 9. حسینی‌پاکدهی، علیرضا و زردار، زرین (1390) «بازنمایی مفهوم شهروندی در مطبوعات ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی، 22 (53)، 135-95.
10. 10. رشد (1397) «انقلاب‌ها»، وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، قابل دسترس در سایت: www. danesh.roshd.ir
11. 11. شورای عالی آموزش و پرورش (1390) «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش»، تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش و وزارت آموزش و پرورش.
12. 12. کاشی، محمد جواد غلامرضا ( 1384) نظم و روند تحول گفتار دموکراسی در ایران، تهران: گام نو.
13. 13. محمودی، محمد تقی (1390) «تحلیل محتواهای کتاب‌های درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی از منظر نوع رویکرد آموزش شهروندی»، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2 (1و2)، 108-96.
14. 14. مهدی‌زاده، سید محمد (1381)، «انعکاس سخنرانی‌های سه نامزد ریاست جمهوری (خاتمی، توکلی، جاسبی) در روزنامه‌های نوروز، رسالت و آفرینش»، فصلنامه پژوهش فرهنگی، 7 (3)، 240-187.
15. 15. نیکنامی، مصطفی و مدانلو، یاسمن (1387) «تعیین مؤلفه‌های آموزش شهروندی در دورۀ راهنمایی تحصیلی جهت ارایه یک چهارچوب نظری مناسب»، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 2 (1)، 164-137.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 8، شماره 1 - ( 5-1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها