---

تحول گفتمانی مبانی، متغیرها و عوامل تاثیرگذار در توسعه ، تحول مفهومی در نسبت میان "ارتباطات و توسعه" را به دنبال داشته است، به طوری که آثار آن در اسناد برنامه‌ریزی های توسعه نیز به چشم می‌خورد. مطالعه تاریخی این سیر تحول از سویی و شناخت وجوه اشتراک و تمایز برنامه-های مهم توسعه از سوی دیگر، فرایند برجسته شدن نقش ارتباطات را در این زمینه/ خصوص نشان می دهد. مطالعه تطبیقی ارتباطات در برنامه ششم توسعه(1355) که آخرین برنامه توسعه نظام گذشته است و برنامه چهارم توسعه(1383) که نخستین برنامه براساس سند چشم انداز 20 ساله توسعه جمهوری اسلامی ایران است، مشابهت‌ها و تفاوت‌های تاریخی را در برداشت از دو مفهوم توسعه و ارتباطات نشان می دهد. برنامه ششم پیشین به " ابعاد اطلاعاتی و ارتباطی برنامه‌ریزی توسعه ملی" بر پایه "گذار از جامعه سنتی به جامعه اطلاعاتی" در سال 1355 از سوی کمیته مشترک برنامه‌ریزی اطلاعات و ارتباط جمعی پرداخته و ماموریت برنامه چهارم جدید "رشد پایدار اقتصادی دانایی محور" بر پایه اهداف چشم انداز بیست ساله کشور تعریف گردیده است. این مقاله با تحلیل محتوای مستندات نظری دو برنامه یعنی گزارش کمیته مشترک برنامه ریزی اطلاعات و ارتباطات جمعی برنامه ششم"(1355) و "مبانی نظری و مستندات برنامه چهارم توسعه" (1383) به توصیف و تحلیل مفهوم "ارتباطات" و "توسعه" در آنها می پردازد. بر اساس این پژوهش در برنامه ششم(1355)، "توسعه ملی"، به عنوان هدف توسعه ای و " گذار از جامعه سنتی به جامعه اطلاعاتی " مساله ارتباطات کشور است. این دو مضمون در برنامه چهارم(1383) با هدف "رشد پایدار اقتصادی" در توسعه و "جامعه دانایی محور" در ارتباطات دنبال شده اند.

---

هدف پژوهش حاضر بررسی محدودیت ها و فرصت های توسعه بازارگرایی در آموزش عالی در ایران بود. بدین منظور، از روش تحقیق آمیخته کیفی و کمی استفاده شد. نمونه‌ای هدفمند متشکل از 10 نفر متخصصان آموزش عالی، بازاریابی و روئسای موسسات آموزش عالی غیردولتی به عنوان مطلعین کلیدی انتخاب شدند. پس از پیاده سازی مصاحبه ها جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده گردید. به منظور اعتباریابی مولفه ها و بر مبنای یافته‌های حاصل از مرحله پژوهش کیفی، پرسشنامه اولیه طراحی شد و پس از تأیید پایایی و روایی آن؛ بر روی نمونه­ای متشکل از 120 نفر از روئسای موسسات آموزش عالی غیر دولتی  اجرا شد. اعتباریابی کمّی مولفه ها به روش تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار PLS صورت پذیرفت و نهایتا هم با استفاده از آزمون فریدمن مولفه ها رتبه بندی شدند. نتایج نشان می دهد محدودیت های بازارگرایی آموزش عالی به ترتیب رتبه شامل محدودیت های اقتصادی، نهادی، مدیریتی، آموزشی، سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و فرصت ها به ترتیب شامل کارایی درونی، اقتصادی، آموزشی

---

خدمات آموزشی و فرهنگی در مناطق مختلف ایران به صورت متعادل توزیع نشده؛ به­گونه­ای که استان یزد بیشترین و استان سیستان و بلوچستان کمترین میزان خدمات آموزشی و فرهنگی را در سطح کشور داراست. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل اثرگذار بر توسعه خدمات مذکور، تعیین سطح تمرکزگرایی استان­ها و پیش­بینی عوامل مؤثر بر بهبود وضعیت موجود انجام شده است. روش پژوهش «توصیفی- تحلیلی» است که با استفاده از مدل­های تحلیل عاملی، ضریب تمرکز، نماگر توسعه خدمات آموزشی و فرهنگی (ECDI) و رگرسیون چند متغیره صورت گرفته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد، از 64 نماگر اولیه 49 نماگر انتخابی که به 5 عامل معنادار تقلیل یافته­اند و مجموعاً 48/65 درصد واریانس جامعه را تبیین می­نمایند، بر توسعه خدمات آموزشی و فرهنگی کشور مؤثر هستند. به لحاظ توسعه خدمات مورد نظر، 10 استان در سطح فراتوسعه، 10 استان در سطح میان توسعه­یافته بالا، 4 استان در سطح میان توسعه­یافته پایین و 7 استان در سطح فروتوسعه قرار دارند. برای کاهش عدم تعادل و نابرابری بین مناطق، رگرسیون چند متغیره سهم عامل «نیروهای آموزشی- اداری و دانش­آموزی» را بیش از سایر عامل­ها پیش­گویی می­نماید.

---

مطالعه حاضر با هدف تحلیل و سطح­بندی میزان توسعه خدمات اجتماعی و بهزیستی در شهرستان­های استان خراسان­رضوی به انجام رسید. پژوهش حاضر بنیادی و روش به کار رفته در آن توصیفی-تحلیلی بوده است. جامعه آماری شهرستان­های استان خراسان رضوی و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه­ایی و ابزار جمع­آوری با توجه به اهداف پژوهش جداول و فرم­های مبتنی بر داده­های آمارنامه سال 1390 بوده است که طی آن 19 شاخص در حوزه بهزیستی استخراج و به شیوه کمّی با استفاده از تکنیک وایکور فازی و بهره­گیری از نرم افزار SPSS سطح­بندی میزان توسعه­یافتگی شهرستان­های استان خراسان رضوی به انجام رسید. یافته­های پژوهش حاضر ضمن ترسیم سیمایی نامتعادل از حوزه سلامت، حکایت از وجود یک شکاف منطقه­ای عمیق در استان خراسان رضوی دارد. به طوری که روند توزیع و دسترسی جمعیت مددجوی هر شهرستان به خدمات بهزیستی حاکی از آن است که تنها شهرستان­های گناباد، تربت­حیدریه و نیشابور دارای میزان توسعه قابل قبول هستند و در سایر شهرستان­های دیگر نسبت توزیع امکانات به توزیع جمعیت تحت پوشش غیر قابل قبول و اسفناک است تا جایی که بیش از نیمی از شهرستان استان خراسان­رضوی در جرگه مناطق محروم در در زمینه دسترسی به امکانات و خدمات به­زیستی قرار داشته­اند.

---

هدف اصلی  مقاله حاضر شناخت و ارزیابی جایگاه زنان درسیاست‌­‌ها و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی برنامه‌های اول تا پنجم توسعه‌ی جمهوری اسلامی ایران است. اهداف دیگر مقاله عبارتند از: ارزیابی میزان موفقیت برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی در برنامه‌های توسعه و شناخت الگوی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی جمهوری اسلامی در باره‌ی زنان.

روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است و شیوه‌ی جمع­آوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه­ای و مبتنی ­بر اسناد و مدارک است. واحد تحلیل، برنامه‌های اول تا پنجم توسعه‌ی جمهوری اسلامی ایران در فاصله زمانی 94- 1368 است. داده‌های این مقاله از منابع دست اول و دوم گردآوری شده‌اند. منابع دست اول شامل گزارش‌های رسمی دولتی، به‌ویژه گزارش‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، مرکزآمار ایران، مرکز امور مشارکت زنان، سازمان برنامه‌وبودجه، قوانین برنامه‌های توسعه‌ی جمهوری اسلامی وسیاست‌های ستاد انقلاب فرهنگی و منابع دست دوم شامل کتاب‌ها و مجلات هستند.

---

در این پژوهش، با بهره‌گیری از تحلیل شبکه‌ای موضوع توسعه و توسعه‌نیافتگی در ایران، با رویکردی تاریخی - تجربی، و با استفاده از روش تحلیل ثانویه‌ی یافته‌های تجربی مورد بررسی قرار گرفته است. مبنای بررسی و تحلیل این پژوهش چند پژوهش پیمایشی ملی، به ویژه پیمایش ملی رفتارهای فرهنگی ایرانیان و دو پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، که در سال‌های 1378، 1379 و 1382 انجام شده‌اند، بوده است. یافته‌های پژوهش نشان دادند که بین متغیرهای سرمایه‌ی اجتماعی، توسعه‌ی اجتماعی و توسعه‌ی همه‌جانبه‌ی جامعه، رابطه وجود دارد. پیش‌فرض پژوهش این بوده است که ضعف سرمایه‌ی اجتماعی باعث عدم توسعه‌ی اجتماعی شده، و این پدیده نیز، به نوبه‌ی خود، می‌تواند نقش مهمی در عدم توسعه‌ی جامعه داشته باشد. این یافته‌ها نشان دادند که از نظر برخی عناصر مهم توسعه‌ی اجتماعی، همچون اعتماد به گروه‌های اجتماعی، مشارکت اجتماعی، پایبندی به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، احساس عدالت اجتماعی، تعلق به هویت و فرهنگ ملی و احساس وفاداری به جامعه در جامعه‌ی ایران وضعیت مطلوبی وجود ندارد. در نتیجه، فقدان توسعه‌ در این ابعادِ مهم از زندگیِ اجتماعی، که همان عدم توسعه‌ی اجتماعی است، می‌تواند توسعه‌نیافتگی در ابعاد دیگرِ جامعه را به دنبال داشته باشد.

---

«طبقه­بندی اجتماعی» یکی از مفاهیم مهم در حوزۀ علوم اجتماعی به­شمار می­آید. این مفهوم که توزیع افراد جامعه با سطح اقتصادی و اجتماعی مشابه است، برآیند تحوّل و توسعۀ جامعه و پیچیدگی روابط انسانی در زمینه­های گوناگون است؛ امّا در عین حال، در ادوار مختلف منشأ نابرابریهای اجتماعی، توزیع ناعادلانۀ امکانات و در نتیجه رکود جامعه نیز بوده­است. در ایران باستان و به­تبع آن در شاهنامۀ فردوسی که داستا­نهای آن عمدتاً برآمده از خداینامه­های دورۀ ساسانی و منابع پهلوی است، طبقه­بندی اجتماعی و نوع روابط طبقات مختلف، موجد تحوّلات و چالشهای گوناگونی بوده است. مقالۀ حاضر در پی آن است تا ضمن تبیین طبقه­بندی اجتماعی در ایران باستان، این مفهوم را از منظر تحلیل گفتمان در شاهنامۀ فردوسی بررسی کند؛ نقش منابع قدرت و مناسبات ایدئولوژیک را در برجسته­نمایی و طبیعی­سازیِ آن واکاود و تأثیر آن را در فرایند توسعۀ جامعۀ ایرانی در شاهنامه و ایران باستان تحلیل نماید؛ براین اساس، نظام شبه­کاست طبقاتی که موجب توزیع نابرابر قدرت، مالکیّت و حیثیّت اجتماعی به نفع گروهی خاص و به زیان سایر افراد جامعه می­شود، یکی از موانع مؤثّر بر توسعۀ اجتماعی و فرهنگی در ایران باستان -به­ویژه در دورۀ ساسانی- بوده که به تبع آن در شاهنامۀ فردوسی بازنموده شده­است

​

---

پژوهش حاضر که با هدف سنجش سطح توسعه روستایی شهرستان­های استان بوشهر انجام گردید، یک پژوهش کاربردی است که با بهره­گیری از روش­های تصمیم­گیری چندشاخصه به انجام رسیده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه­ایی و ابزار جمع­آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده­ها و اطلاعات جداول و فرم­های رایج آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه­ آماری سال1390 استان بوشهر) بوده است. جامعه آماری پژوهش کل مناطق روستایی شهرستان­های استان بوشهر بوده است که جهت سنجش سطح توسعه آن­ها، 48 مولفه در قالب 5 شاخص (زیربنایی،آموزشی، سیاسی- اداری، بهداشتی- درمانی و ارتباطی) از آمارنامه رسمی استان بوشهر استخراج و با استفاده از تکنیک­ تاپسیس فازی مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل یافته­های پژوهش ضمن ترسیم یک فضای منطقه­ایی نابرابر در استان­ بوشهر و تخصیص ناعادلانه امکانات و خدمات روستایی، نشان داد که در مجموع شاخص­ها، شهرستان­های بوشهر و کنگان دارای بالاترین میزان توسعه و شهرستان­های جم و دیر پایین­ترین میزان توسعه روستایی را دارا بوده­اند. در پایان نیز جهت رفع عدم تعادل در استان بوشهر و برقراری عدالت اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان­های استان، پیشنهاداتی کاربردی ارائه گردید و اولویت­های توسعه به تفکیک شهرستان تعیین گردید.

---

هدف از این پژوهش، بررسی اثرات سرمایه اجتماعی در حکمروایی روستایی (شهرستان اردبیل) هست. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش را ساکنین بالای 15 سال روستاهای اردبیل به تعداد 123264 تشکیل می‌دهند؛ و برای محاسبه حجم نمونه آماری این جامعه از فرمول کوکران استفاده و حجم نمونه 383 نفر انتخاب شد در این تحقیق روش گردآوری داده‌ها برای پاسخ‌گویی به سئوالات تحقیق، به دو صورت داده‌های اولیه (اسنادی) و داده‌های ثانویه (پیمایشی) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش‌نامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسش‌نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد 30 پرسش‌نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی بخش‌های مختلف پرسش‌نامه تحقیق 83/0 الی 93/0 بدست آمد. تجزیه ‌و تحلیل داده‌های این تحقیق با استفاده از نرم‌افزار SPSS صورت گرفت در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که بین ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی و حکمروایی روستایی منطقه مورد مطالعه رابطه‌ی معناداری وجود دارد و در پایان، با توجه به نتایج پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است. 

---

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی تاثیر طرح عمرانی توسعه اراضی کشاورزی بر خروج از انزوای اجتماعی انجام گرفت. مسئله محققین در این تحقیق، توجه عاملین طرح¬های عمرانی به بُعد اقتصاد جامعه محلی بطور خاص و اقتصاد ملی، خودکفایی اقتصادی در زمینه تولیدات محصولات کشاورزی و بهینه¬سازی مصارف آب کشاورزی بطور عام و به فراموشی سپردن ابعاد اجتماعی و تاثیرات فرهنگی این طرح¬ها بر جامعه محلی تحت تأثیر است. روش تحقیق براساس رویکرد کیفی، استراتژی استقرا و روش شناسی نظریه بنیادی صورت گرفته و با استفاده تکنیک¬های مصاحبه عمیق، مشاهده مشارکتی، مباحث گروهی و تجربه¬زیسته محقق در منطقه مورد مطالعه ، جمع¬آوری داده¬ها از میدان تحقیق با نمونه¬گیری هدفمند  تا مرحله اشباع نظری و بدون تعیین حجم نمونه قبلی انجام گردیده است. روش تحلیل تحلیل یافته¬ها نیز بصورت تماتیک و کدگذاری سه مرحله¬ای بوده است. یافته¬های این تحقیق حاکی از ایجاد یک¬سری شرایط و عوامل زمینه¬ای محرک در تقویت پیوند جامعه محلی با جوامع گسترده¬تر شهری و روستایی بوده و بر همین اساس جامعه محلی بر اساس شرایط و عوامل زمینه¬ای محرک از حالت انزوای اجتماعی خارج شده است. یافته¬های تحقیق حاضر با مفاهیم دیدگاه تلفیقی دوراهی داورز در ارتباط بوده و به نوعی تأکیدی تاییدی بر محتوای آن است. 

---

در دنیای امروز، ورزش در ابعاد قهرمانی و حرفه ای به اخلاقیات جدید نیاز دارد ازاینرو در این پژوهش کاربردی؛ توسعه ارزشهای اخلاقی در ورزش قهرمانی ایران, با روش سیستم استنتاج فازی بر پایه شبکه عصبی تطبیقی (ANFIS) طراحی و مورد تحلیل قرار گرفت.حجم نمونه از 150نخبه و صاحب نظر در حوزه اخلاق و ورزش قهرمانی بدست آمد. برای کسب اعتبار علمی پرسشنامه از روش روایی صوری و محتوایی استفاده شد و پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ تعیین گردید. با توجه به کیفی بودن ارزش های اخلاقی، بکارگیری روش فازی نسبت به روش های دیگر به واقعیت نزدیکتر است.بدین ترتیب درجه و مقدار کمی ارزشهای اخلاقی در نرم افزار MATLAB محاسبه گردید. ورودی های مدل شامل ارزشهای اخلاق گفتمانی و نتیجه گرایی بود. با توجه به همبستگی بالا بین ورودیهای شبکه و خروجیهای آن و نیز میزان خطای بدست آمده، مدل ANFIS مدلی بسیار مناسب برای توسعه و پیش بینی ارزش های اخلاق فضیلتگرایی تلقی می شود و بهترین حالت مدل زمانیست که ارزشهای اخلاق نتیجه گرایی در حد خیلی کم باشد. 

---

 

این پژوهش به بررسی پیامدهای تغییرات در سازوکارهای جامعه و به‌ویژه نهادهای اجتماعی می‌پردازد که تحت تأثیر روندهای تغییرات اجتماعی در ایران همچون مدرن شدن، صنعتی شدن، شهرنشینی، بوروکراتیک شدن و ... رخ داده‌اند و یکی از این پیامدها آنومی نهادی است که مورد بررسی این مقاله است. در این پژوهش، آنومی نهادی در ایران با رویکردی تاریخی و با استفاده ازروش تحلیل ثانویه داده‌ها، اسناد تاریخی عمدتاً ثانویه و تحقیقات انجام شده در مورد برنامه‌های توسعه و آسیب‌های اجتماعی در ایران و نیز برخی پیمایشهای ملی مورد تحلیل قرار گرفته و با مفاهیم نظریه آنومی نهادی انطباق داده شده و همسانیهای آن نشان داده شده‌است. نتایج نشان دهنده رشد فردگرایی، مادیگرایی، فرسایش سرمایه اجتماعی، سلطه نهاد سیاست و اقتصاد بر تعادل نهادی قدرت و در نتیحه ناموزونی نهادی در ایران است.

---

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر ارتقای روستا به شهر بر شاخص‌های توسعه اجتماعی در منطقه سیستان انجام شده است. تحقیق حاضر از نظر نوع پژوهش، کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی از پژوهش‌های علی- مقایسه‌ای بوده که داده‌های مربوط به آن با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 2851 خانوار از مناطق مورد مطالعه در سیستان بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی، نمونه‌ها انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصین بررسی و پایایی مربوط به ابزار سنجش با استفاده از آلفای کرونباخ در محدوده (81/0 - 91/0) محاسبه شد. در تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از آزمون‌های تی زوجی، تی مستقل و تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد در هر دو گروه شهر و روستا، توسعه اجتماعی در پنج سال قبل نسبت به وضعیت حال حاضر کاهش یافته است. همچنین تفاوت معناداری میان شهر و روستا از لحاظ توسعه اجتماعی وجود ندارد. در مجموع می‌توان گفت که ارتقای روستا به شهر تأثیر مثبت و معناداری بر توسعه اجتماعی در منطقه نداشته است.

---

تحقیق حاضر به بررسی نقش جاذبه های فرهنگی- تاریخی مقصدهای روستایی در توسعه گردشگری فرهنگی در نواحی روستایی می‌پردازد. پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام تحقیق توصیفی– تحلیلی است. با توجه به مطالعات صورت گرفته در دو شهرستان مشهد و بینالود 14 روستایی که دارای جاذبه­های تاریخی و فرهنگی هستند به عنوان نمونه انتخاب گردید. همچنین حجم گردشگران با استفاده از فرمول کوکران 196 نفر و حجم جامعه میزبان هم 222 نفر تعیین شد. محدوده تحلیل در این پژوهش "خانوارا" است و اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه با استفاده از روش‌های تجزیه و تحلیل آماری مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که در روستاهای مورد بررسی جذابیت، تسهیلات و خدمات و عوامل فرهنگی در حد متوسط به بالا می­توانند بر توسعه فرهنگی- اجتماعی، فرهنگی- زیست محیطی و در مجموع توسعه گردشگری فرهنگی نقش مثبتی داشته باشند. همچنین در مدل ARAS برای بعد فرهنگی- اجتماعی گردشگری فرهنگی روستای میامی در رتبه اول و روستای چاهشک در رتبه آخر قرار گرفته­است. همچنین با توجه به نتایج تحقیق با وجود مشکلات فراوان در سطح منطقه، توجه به امکانات، زیرساختهای روستاهایی که دارای جاذبه گردشگری هستند و تبلیغات مناسب در شهر مشهد می­تواند زمینه رشد گردشگری فرهنگی را فراهم کند.

---

---

برخی از مهاجرت‌های روستا- شهری بخصوص در کشورها و مناطق با سنت‌های قوی خویشاوندی، طایفه‌ای، اجتماع محلی و هم‌قومی منجر به ایجاد کسب و کارهای قومیتی/هم‌ولایتی شده و در درون این فرایند، نخبگان کارآفرین و کسب و کار ظهور می‌یابد. در پاره‌ای موارد منابع مالی این افراد به روستاهای زادگاهی آن‌ها بازگشته و منجر به توسعه‌ روستایی هم شده است. بنابراین این تحقیق به دنبال آن است که کارآفرینان مهاجر با چه راهبردها و پیامدهایی در توسعه روستایی نقش دارند. این تحقیق به شیوه کیفی و با رویکرد نظریه بنیانی انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که نخبگان مهاجر با راهبردهایی چون شکل‌دهی نهادهای توسعه‌ای و حمایتی، شکل‌دهی شبکه‌های کسب و کار جمعی، حمایت متقابل، مشارکت مردمی و با پیامدهایی چون سرمایه‌گذاری در زادگاه، اقدامات توسعه‌ای و عمرانی و علاقه به بهبود وضعیت اشتغال و ماندگاری جوانان، در توسعه روستاهای مورد مطالعه تاثیر داشته‌اند. همچنین این تحقیق نشان داد که برای شکل‌گیری نخبگان و کارآفرینان مهاجر، وجود روحیه‌ پیشرفت‌خواهی و نیاز به موفقیت، الگوگیری از پیشروان اولیه  مهاجر، تعلق به زادگاه، پیگیری کسب و کارهای قومی، دیدگاه مثبت به روستا، اقدامات پیشروان اولیه مهاجر و مواردی از این دست مهم بوده است. 

---

این پژوهش با هدف شناسایی چالش‌های توسعه اجتماعی اعضای هیات علمی به واکاوی پدیده زورگویی پرداخته است. بدین ترتیب تلاش شد تا جنبه‌های مختلف این مسائل با توجه به بافت حاکم بر نهاد دانشگاه در ایران واکاوی و بازنمایی شود. پژوهش حاضر درچارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحقیق نظریه مبنایی(با نگاه سیستمی اشتراوس و کوربین) صورت گرفته است. برای جمع‌آوری داده‌ها از اطلاع رسان‌ها، مصاحبه‌های عمیق و غیر رسمی مورد استفاده قرار گرفت و انتخاب اطلاع رسان‌های پژوهش به صورت هدفمند و با استفاده از راهبردهای نمونه‌گیری با حداکثر تنوع و نمونه‌گیری نظریه‌ای صورت پذیرفت. اطلاع رسان‌های پژوهش شامل 32 عضو هیات علمی(استادیار، دانشیار، استاد) دانشگاه‌های جامع شهر تهران بودند. تحلیل داده‌های حاصل درسه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت پذیرفت تم‌های بدست آمده است. بر اساس یافته‌ها، پدیده زورگویی در روابط اعضای هیات علمی در آموزش عالی ایران دارای ابعاد کلامی، جسمانی یا روانی و اجتماعی می‌باشد. این پدیده به دلیل شرایط سازمانی و فردی ظهور یافته و منجر به واکنش‌هایی چون اجتناب، تقابل، پذیرش شده است. این واکنش‌ها تحت تاثیر پاسخ مسئولان، تاب آوری ‌و باورهای رایج (شرایط مداخله‌گر)، ساختارو فرهنگ دانشگاهیبروز پیدا کرده و منجر به آسیب‌پذیری شغلی،فردی،اجتماعی و اقتصادی شده‌اند.
 

---

امروزه عدالت و جایگاه آن، به عنوان مؤلفه‌ای مهم در تحقق توسعه اجتماعی، مورد توجه نظریه‌پردازان توسعه‌اندیش قرارگرفته است. حقوق موضوعه در ایران پس از انقلاب به مثابۀ پشتوانه‌ای است که از خلال آن بتوان تحقق «عدالت» در امور مختلف جامعه را مورد صیانت قرار داد؛ لذا در این پژوهش به بررسی جایگاه عدالت در توسعه اجتماعی با تأکید بر حقوق موضوعه پرداخته‌ایم. سئوال اصلی در آن است که جایگاه عدالت به معنای إعطاء کل ذی حقٍ حقٌهٌ (دادن حق به هر صاحب حقی) در توسعه اجتماعی-فرهنگی کجاست؟ مقاله با کاربست روش توصیفی-تحلیلی در صدد است با تکیه بر حقوق موضوعه جایگاه عدالت در توسعه اجتماعی-فرهنگی جوامع انسانی خاصه جامعه ایران را مورد تأمل قرار دهد. ملاحظه گریدد که نه تنها عدالت بر توسعه اجتماعی-فرهنگی تأثیر می‌گذارد بلکه چنین توسعه ای تنها در بستر عدالت میسر است، از سوی دیگر، با توجه به این که مهم ترین موضوع مطرح شده در انقلاب اسلامی اجرای عدالت است، ارائه تحلیلی علمی و نقادانه در این زمینه، مؤثر ترین گام در تحقق عدالت و تأثیر آن بر توسعه پیش گفته است.

---

توسعه اجتماعی یکی از فراگیرترین ابعاد توسعه است. این مقاله به تحلیل موانع جامعه­شناختی توسعه اجتماعی در ایران از دیدگاه اعضاء هیأت علمی جامعه­شناسی دانشگاه­های دولتی پرداخته است. روش مصاحبه و روش پیمایشی برای گردآوری داده­ها استفاده شد و تعداد 131 نفر از اعضاء هیأت علمی به عنوان نمونه با نمونه­گیری هدفمند انتخاب و دیدگاه آنها درباره موانع توسعه اجتماعی در ایران مورد پرسش قرار گرفت. در گام اول با مصاحبه باز مؤلفه­های مورد بررسی شناسایی و سپس در گام دوم با ابزار پرسشنامه ساختمند داده­ها گردآوری شدند. روایی صوری و ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برای ارزیابی اعتبار و پایایی ابزار سنجش بکار گرفته شدند. نتایج مطالعه نشان داد که از دیدگاه کارشناسان دانشگاهی موانع اقتصادی؛ سیاسی؛ فرهنگی و اجتماعی به ترتیب به عنوان مهمترین موانع توسعه اجتماعی در ایران ارزیابی شدند. به صورت مصداقی شبکه فساد، اقتصاد دولتی و نبود شایسته­سالاری به ترتیب به عنوان مهمترین موانع توسعه اجتماعی در کشور بوده­اند. نتیجه اینکه موانع اقتصادی و سیاسی به عنوان مهمترین بازدارنده­های توسعه اجتماعی معرفی شده ­اند.

---

 هدف از این مقاله تدوین اصول و معیارهایی است که در ارزیابی و اصلاح و تغییر طرحهای توسعه شهری در جهت دستیابی به عدالت شهری کمک میکنند. این پژوهش بر روش بازنگری تحقیقات و نیز تحلیل محتوای طرحهای توسعه شهری کشورهای بریتانیا و آمریکا استوار است. در این مقاله با بهرهگیری از دیدگاههای فلسفی درباره تعریف عدالت و همچنین استفاده از رویکردهای عدالت در برنامه ریزی شهری شش معیار کلی برای تدوین چارچوب مفهومی عدالت در برنامهریزی شهری پیشنهاد میشود. این شش معیار عبارتند از: نیاز، نابرابری به نفع طبقه محروم، برابری، تنوع، اجتماع گفتمانی و قابلیتهای شهری. معیارهای ارائه شده منطبق بر دو حوزه عدالت محتوایی و فرآیندی در طرحهای توسعه شهری هستند که در مقاله حاضر ارزیابی عدالت در محتوای طرحهای توسعه شهری موردنظر قرار گرفته است. در ادامه اهداف و تدابیر کلان مرتبط با هر یک از معیارها موردنظر در طرحهای توسعه شهری در پنج عرصه اصلی یعنی کاربری زمین، مسکن و محلات، حمل و نقل، اقتصاد و خدمات عمومی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در نهایت براساس مرور محتوای طرحهای مختلف و نیز مبانی نظری مرتبط با موضوعف راهبردها و سیاستهایی متلف برای تمین عدالت در طرحها در قالب معیارها دسته بندی و ارائه گردید.