---

«مناقشه» ازجمله اساسی‌ترین شیوه‌های ارتباطی در جوامع انسانی است که از دیرباز به اشکال گوناگون متناسب با موقعیّت‌ها و شرایط مختلف تعیّن منحصر به فردی می‌یافته است. در ایران، به دلیل میزان مسایل و آسیب‌ها، شیوه‌های مواجهه و حلّ نزاع‌ها و مناقشات از وجوه ویژه‌ای برخوردار است. آنچه در این نوشتار مورد توجه است، تبیین شیوه‌های مذکور در مراحل مواجهه و حلّ آن با تکیه بر میانجی‌گیری نسلی است. پس از بررسی ابعاد مفهوم‌شناختی موضوعات مرتبط با مقاله، نظریات مختلف مطرح شده است. بر اساس مقدمات نظری مذکور، مدلی از پرسش‌ها به منظور پاسخ‌گویی به مسایل، طراحی شد. روش اصلی به منظور گردآوری اطلاعات میدانی و تجربی، مصاحبه‌های عمیق از افراد مختلف ساکن در شهر تهران با توجه به تعلق به نسل‌های سه‌گانه‌ی جوان(15-29سال)، میانسال(30-49سال) و پیر(50 سال به بالا) در دو گروه زنان و مردان بوده است. بیش از چهل و پنج مصاحبه در این زمینه گردآوری شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، تجربیات نسلی نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری ذهنیّت و شیوه‌ی مواجهه افراد با موقعیت‌های مناقشه‌آلود و استراتژی‌های حلّ آن داشته است. نسل‌های جوان، با توجه به شیوه‌های جامعه‌پذیری نسلی و ارزش‌هایی که به تدریج فرامی‌گیرند، استراتژی‌های دفعی‌تر و تندتر را برمی‌گزینند. در حالی که کیفیت مواجهه در نسل‌های بعدتر با گذشت زمان و کسب تجربیات متنوع‌تر، منجر به انفعال در حل مناقشات، چشم‌پوشی یا ساز و کارهای اصلاحی برای از میان رفتن وضعیّت مورد مناقشه می‌شود. «نسل» میانجی در کیفیت مواجهه ایرانیان با مناقشه و شیوه‌های حلّ آن، تأثیر دارد.

---

فرایند نوسازی، جامعه‌ی ما را دست‌خوش تغییر و تحول همه‌جانبه‌ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کرده است. در این میان روستاها نیز مستثنی نیستند و این دوران گذار را از سر می گذرانند. یکی از عرصه‌هایی که نسل جوان روستایی را به لحاظ ارزشی از نسل‌های قبل متمایز ساخته مربوط به حوزه ی خانواده است. در این مقاله تلاش شده تا تفاوت میان نسل‌های مختلف از نظر ارزش‌های خانوادگی در نواحی روستایی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه تحلیلی و مقایسه‌ای است. بخش عمده‌ای از داده‌های تحقیق بر اساس مطالعات میدانی از سطح منطقه جمع‌آوری شده است. جامعه ی آماری تحقیق 1154 خانوار که با روش کوکران 219 خانوار به عنوان نمونه تعیین و به روش نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شده است. یافته‌های مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده نشان می‌دهد میان نسل‌های مختلف در حوزه ی ارزش‌های خانوادگی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. این تفاوت‌ها در مقولاتی مانند معاشرت دختر و پسر، ملاک انتخاب همسر، خصوصیات یک مرد خوب برای ازدواج، زندگی کردن دو نسل در کنار هم و سن مناسب ازدواج برای دختران به تأیید رسیده است. اما میان عوامل مکانی- فضایی و میزان تفاوت‌های نسلی در حوزه ی خانواده میان روستاهای مورد مطالعه رابطه ی معنی‌داری مشاهده نشد.

---

در این پژوهش سرمایه‌ی اجتماعی نسل جوان و نسل کهن سال بررسی شده است. سؤالات پژوهش عبارتند از: آیا سرمایه‌ی اجتماعی نسل جوان با نسل کهن سال تفاوت دارد؟ در­صورت پایین بودن سرمایه‌ی اجتماعی نسل جوان عوامل مؤثر بر کاهش آن کدامند؟ در این پژوهش ابعاد سرمایه‌ی اجتماعی اعتماد، مشارکت و روابط در­نظر گرفته شده است. جمعیت آماری پژوهش شهروندان نسل جوان (15 تا 25 سال) و نسل کهن سال (50 سال و بالاتر) شهر رشت است. حجم نمونه 400 نفر درنظر گرفته شد که نیمی از پرسش­نامه‌ها در میان شهروندان نسل جوان و نیمی دیگر در میان نسل کهن سال تکمیل شد. برای روایی گویه‌ها از اعتبار صوری و برای پایایی متغیّرها از آلفای کرونباخ استفاده شده است به‌طوری‌که آلفای کرونباخ تمام متغیّرها بیش از 8/0 است. روش گردآوری داده‌ها پیمایش و برای داوری فرضیات از آزمون یومن وایتنی، آزمون t و آزمون پیرسون استفاده شده است. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد که سرمایه‌ی اجتماعی شهروندان نسل جوان از سرمایه‌ی اجتماعی شهروندان نسل کهن سال پایین‌تر است. هم‌چنین میزان استفاده از برنامه‌های ماهواره و تغییر نسل باعث کاهش سرمایه‌ی اجتماعی جوانان شده است.

---

اقتضائات متفاوت گروه‌های سنی مختلف از سویی و تفاوت‌های نسلی ناشی از تفاوت تجربه‌های تاریخی از سوی دیگر سبب می‌شود تا گروه‌های سنی مختلف تمایلات، نیازها و گرایش‌های مختلفی در سبک ‌زندگی داشته باشند. از این روی سیاست‌گذاری فرهنگی برای گروه‌های سنی مختلف می‌باید متفاوت باشد و با عطف توجه به این تفاوت‌ها صورت پذیرد. این مقاله به بررسی تفاوت‌های سبک‌ زندگی و هم­چنین احساس نیاز گروه‌های مختلف سنی شهروندان منطقه­ ی 1 تهران می‌پردازد. پرسش این مقاله این است که سبک‌ زندگی شهروندان منطقه­ ی 1 بر حسب گروه‌های مختلف سنی چگونه تفاوت می‌پذیرد؟ یافته‌های این مقاله برآمده از پیمایشی است که با نمونه‌گیری احتمالی و با استفاده از تکنیک پرسش­نامه در این منطقه انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای به لحاظ گروه‌های سنی وجود دارد از آن جمله نوع ورزش، چگونگی ورزش کردن، میزان ورزش، میزان استفاده از برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی، تمایل به مضامین برنامه‌ها، تمایل به مشارکت، میزان رضایت از برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی با تغییر نسل تفاوت می‌کند.

---

درمطالعه­ی حاضربه مقایسه­ی نظام ترجیحات میان نسلی در استان­های ایران پرداخته شده است. با استفاده از  داده­های پیمایش ارزش­های جهانی، ابتدا ترجیحات در ابعاد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی بطور کلی در میان نسل­ها مقایسه شد و سپس در استان­های توسعه یافته، درحال توسعه و توسعه نیافته، نظام ترجیحات نسل­ها مورد بررسی مقایسه­ای قرار گرفت. روش تحقیق روش پیمایش و تکنیک جمع آوری داده­ها تحلیل ثانویه­ی داده­های خام موج پنجم پیمایش ارزش­های جهانی (2005-2008) است. نتایج به­دست آمده نشان می­دهد به طور کلی بیش­ترین شکاف میان نسل­ها در ترجیحات اجتماعی مشاهده می­شود و کمترین شکاف میان نسل­ها در ترجیحات زیست محیطی دیده می­شود. هم­چنین بیش­ترین شکاف نسلی در بعد اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی در استان­های توسعه یافته مشاهده می­گردد. ولی در بعد سیاسی بیش­ترین شکاف میان نسلی در استان­های نیمه توسعه یافته دیده می­شود. در ترجیحات زیست محیطی شکاف چندانی میان نسل­ها در استان­های توسعه یافته، نیمه توسعه یافته و محروم مشاهده نشده است.

---

جهانی‌شدن به منزله یکی از منابع نوین دگرگونی تاریخی، زیست‌جهان اجتماعی ـ فرهنگی ما را به شیوه‌ای متمایز از اشکال پیشین دگرگون ساخته است. مقاله حاضر درچارچوب نظریه تغییرات دوره‌ای اینگلهارت و نظریه هویت‌ نسلی بالس به بررسی دگرگونی و تفاوت نسلی درسایه تجارب و فرایندهای جهانی‌شدن فرهنگی پرداخته و استدلال می­کند که ذهنیت و تجربه نسلی در عصر جهانی‌شدن به برساخت متفاوتی از هویت نسلی در بین نسل والدین و نسل فرزندان منجر شده است. از نظر روش‌شناسی این پژوهش به شیوه پیمایشی و بااستفاده از تکنیک پرسشنامه دربین دو نسل فرزندان و والدین در شهر سنندج در استان کردستان به اجرا درآمده است. یافته‌ها بیانگر این است که سبک زندگی  ـ به مثابه شاخصی برای سنجش هویت اجتماعی ـ در نسل فرزندان بیشتر از نسل والدین از ابژه‌های جهانی شدن فرهنگی تأثیر می‌پذیرد. جهانی‌شدن سبک زندگی در مولفه‌هایی چون «هنجارهای مصرف»، «گذران اوقات فراغت»، «رفتارهای خانوادگی»، «تعلق زبانی» و «ارزش‌ها و باورها» در بین نسل فرزندان بیش از نسل والدین دیده می‌شود. نتایج همچنین بیانگر این است که تبعیت از سبک زندگی جهانی در بین طبقات بالا و افراد تحصیل‌کرده بیشتر از طبقات پایین و افراد با تحصیلات پائین‌تر است. 

---

در این پژوهش، محقق کوشیده است به مطالعه روابط دورن خانواده از منظر روابط میان دو نسل زنان کهنسال بپردازد تا در یابد که این روابط تابع چه گفتمان هایی است و آیا این گفتمان ها به هم نزدیک اند یا نشانه ی مشهودی از فاصله میان این دو نسل به حساب می آیند؟ روش مورد استفاده محقق ، بهره گیری از رهیافت کیفی ، مبتنی بر روش داده بنیاد تحلیل موقعیت با استفاده از مصاحبه های روایی بوده است و نمونه هدفمند ، به تعداد20 مورد از شهروندان زن تهرانی انتخاب گردید. یافته ها نشان داد که روابط میان دو نسل زنان، در خانواده ایرانی، همگرا است و در عین تفاوت گفتمان سنت پیشگی زنان کهنسال و پشرو بودن زنان جوان، اما هر دو در گفتمانی به هم نزدیک می شوند که گفتمان نوگرایی است .خانواده در عین تفاوت ها ، در مسیر تهدید  نسلی قرار ندارد و هم چنان خانواده ، موضوع دارای اهمیت و اولویت نسل ها است.
 


 
 

---

سلیقه و مد برای بوردیو یک امر بدیهی و ساده است که در ذات انسان جامعه مدرن بوده و می‌توان به‌وسیله آن سلسله مراتب اجتماعی جامعه را درک کرد. آنچه این پدیده را شکل می‌دهد عوامل متعددی است که در این پژوهش سعی شده به بخشی از آن در قالب جهانی شدن در ساحت فرهنگ پرداخته شود. هدف از این پژوهش شناسایی آگاهی از رابطه جهانی‌شدن فرهنگی و سلیقه مصرفی در یک نسل سی ساله (دهه‌های 1350 تا 1370 شمسی) در شهر شیراز می‌باشد. داده‌ها با استفاده از پیمایش بر روی 425 نفر از زنان و مردان جمع‌آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که جهانی شدن فرهنگی تاثیر فراوانی در زمینه سلیقه مصرفی بین نسل یاد شده داشته است؛ در میان متغیرهای جهانی شدن فرهنگی، به ترتیب فردگرایی (6/32)، فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی نوین (5/6) و بازاندیشی (8/2) رابطه معناداری با متغیر وابسته دارند که جمعاً توانسته‌اند حدود 42 درصد از سلیقه پاسخگویان را تبیین کنند؛ این عدد به ما می‌گوید 42 درصد از تغییرات سلیقه پاسخگویان تحت تاثیر متغیرهای جهانی شدن می‌باشند.

---