---

  مقاله حاضر به شناسایی عوامل اجتماعی مؤثر بر گسترش ورزش فوتبال در جامعه ­ی ایرانی عصر پهلوی دوم با هدف ارائه مدل فرایند گسترش ورزش فوتبال در دوران مذکور با رویکردی کیفی پرداخته است. اطلاعات تحقیق از طریق مراجعه به کتب، اسناد، مدارک و همچنین مصاحبه با افراد مطلع و شاهدان وقایع گردآوری و با استفاده از روش نظریه­ زمینه­ ای تحلیل شده­ اند. بعد از انجام سه مرحله­ ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی، درمجموع از 20 خرده مقوله استخراج­ شده، 5 مقوله ­ی اصلیِ «غرب­گرایی»، «توسعه رسانه ­های گروهی»، «قدرت و توانایی بریتانیا» و همچنین «فرصت»­ها و «کارکرد»هایی که پدیده ­ای مانند فوتبال می­ توانست برای حاکمیت به ارمغان بیاورد به ­دست آمده و در قالب مدل پارادایمی ارائه شده است. مقوله ­ی مرکزی تحقیق، «مدرنیزاسیون» است که سایر مقوله ­ها را تبیین می ­کند. نتایج پژوهش نشان می ­دهد که گسترش ورزش فوتبال در دوران موردمطالعه، بیش از آنکه محصول ویژگی­ های خاص این ورزش باشد، نتیجه­ ی منطقیِ استراتژی حاکمیت وقت و جناح ­های قدرتمند حامی ایشان به‌منظور مدرن ­سازی یا غربی ­کردن جامعه ­ی ایرانی و در قالب برنامه «مدرنیزاسیون» عملی می­ گردد.