۱۹ نتیجه برای دین
محسن نیازی، اعظم ولایتی،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۵-۱۳۹۱ )
چکیده
چکیده:
امروزه
نقش تلویزیون به عنوان فراگیرترین رسانه ملی، در ارتقای هویتهای
فرهنگی جامعه و به ویژه در افزایش هویت دینی شهروندان مورد توجه صاحب‌نظران قرار
گرفته است. در این ارتباط، بسیاری از اندیشمندان علوم ارتباطات و صاحب‌نظران علوم
دینی بر نقش تلویزیون در نشر، اشاعه و تعمیق فرهنگ و هویت دینی تأکید داشته‌اند.
به طور کلی، هدف رسانه دینی و برنامه‌های دینی تلویزیون، آگاهی‌بخشی مبانی دینی به
شهروندان با استفاده از روشهای اطلاع‌رسانی و تبلیغ به منظور ارتقای هویت دینی می‌باشد.
بر این مبنا، تلویزیون جمهوری اسلامی ایران با هدف تعمیق و ارتقای معرفت دینی
شهروندان، خود را یکی از پایگاه دینی تعریف کرده و رسالت تبلیغی خویش را بر آن
استوار نموده است. با توجه به موارد فوق، هدف اساسی این مقاله، بررسی رابطه بین
برنامه‌های دینی تلویزیون و هویت دینی شهروندان در جامعه‌ی آماری مورد مطالعه می‌باشد.
این پژوهش از نوع مطالعه پیمایشی بوده و داده‌های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه
توأم با مصاحبه، جمع‌آوری گردیده است. میزان هویت دینی به عنوان متغیر وابسته
تحقیق با استفاده از مدل دینداری گلارک و استارک در پنج بعد اعتقادی، مناسکی،
عاطفی، شناختی و پیامدی با استفاده از ۴۷ گویه در قالب طیف لیکرت سنجیده شده است.
اعتبار و روایی مقیاس هویت دینی با توجه به نتایج آزمون آلفای کرونباخ (۹۳/۰a=)مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق، کلیه‌ی
شهروندان واقع در سنین ۱۵ تا ۶۵ سال شهر اصفهان در سال ۱۳۹۰ می‌باشد. با استفاده
از فرمول نمونهگیری کوکران، تعداد ۴۲۰ نفر به عنوان نمونه تعیین و با استفاده از
روش نمونهگیری سهمیه‌ای تصادفی، انتخاب و بررسی شده‌اند. یافتههای تحقیق،
همبستگی بین متغیر برنامه‌های دینی تلویزیون و میزان هویت دینی شهروندان را نشان
می‌دهد. نتایج فعالیت آماری مربوط با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، همبستگی بین
متغیرهای میزان مشاهده انواع برنامه‌های دینی تلویزیون و نوع نگرش به برنامه‌های
دینی تلویزیون با میزان هویت دینی (۶۰۸/۰ و ۶۷۴/۰r=) در سطح اطمینان ۹۹ درصد را مورد تأیید قرار می‌دهد.
همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه، اثرات متغیرهای فوق بر میزان هویت دینی را
به ترتیب با ۴۶ و ۳۹ درصد نشان داده است.
یعقوب فروتن،
دوره ۱، شماره ۳ - ( ۱۱-۱۳۹۱ )
چکیده
این مقاله
بر پایه‌ی رویکردی جامعه‌شناختی به بررسی و تبیین پیامدهای هویّت دینی در جوامعغربی
می‌پردازد. اهمّیّت این موضوع ریشه در این واقعیّت دارد که به‌ویژه طی وقایع جهانی
سال‌های اخیر مانند یازده سپتامبر، حیات و وضعیّت مسلمانان در غرب با تنگناهای جدّی
مواجه شده است. این موضوع عمدتاً معطوف به وضعیّت زنان مسلمان است. زیرا نوع پوشش آنان
به‌وضوح نمادهای فرهنگی مرتبط با هویّت اسلامی را در بطن فرهنگ و جامعه‌ی غربی علنی
می‌کند. در این مقاله، ابتدا، طیف وسیع و متنوعی از جدیدترین مطالعات
و تحقیقات در زمینه‌ی وضعیّت و پیامدهای پوشش اسلامی در جوامع غربی مورد بررسی و تجزیه
و تحلیل قرار گرفته است. سپس، تجزیه و تحلیل‌های آماری این تحقیق مبتنی بر مدل تئوریک نابرابری و تبعیض ناشی از هویّت
فرهنگی- مذهبی و روش تحلیل رگرسیونی ارائه شده است. در مجموع، تجزیه و تحلیل‌های ارائه
شده در این مقاله نشان داده که آن دسته از مسلمانان که هویّت مذهبی آنان به جهت استفاده
از پوشش اسلامی به سهولت در بطن فرهنگ غربی علنی و شناخته شده تبعیض در جامعه‌ی غربی
را به‌طور معنی‌داری بیش از دیگران تجربه کردهاند.
سیدعلیرضا افشانی، یاسین خرم پور، سجاد ممبینی،
دوره ۳، شماره ۱ - ( ۵-۱۳۹۳ )
چکیده
هدف از نگارش مقالهی حاضر تبیین نظری و تجربی رابطهی دینداری و خودشکوفایی است. این مطالعه از نوع پیمایشی است و جمعیت آماری آن را دانشجویان دانشگاه یزد در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ تشکیل دادند. اطلاعات مورد نیاز برای سنجههای دینداری و خودشکوفایی با پرسشنامه از یک نمونهی ۲۶۰ نفری که بر اساس فرمول کوکران تعیین و به روش طبقهای متناسب انتخاب شدند، به دست آمد. آزمونهای اعتبار و پایایی مؤیّد اعتبار و پایایی بالای سنجهها بود. بر اساس یافتههای تحقیق میزان دینداری و خودشکوفایی زنان بیشتر از مردان بوده است. از نظر آماری دینداری تأثیر مستقیم و معناداری بر خودشکوفایی است، در میان ابعاد دینداری بعد پیامدی قوی‌ترین رابطه را با متغیّر خودشکوفایی داشت. البته دو بعد عاطفی و مناسکی رابطهی معناداری با خودشکوفایی نداشتند. همچنین برای تبیین ارتباط میان دو متغیّر از الگوسازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد که ضریب تأثیر ۲۱/۰ نشانهی رابطهی مستقیم این دو متغیّر است.
مریم رفعت جاه، زینب وفادار،
دوره ۳، شماره ۲ - ( ۸-۱۳۹۳ )
چکیده
در اثر گسترش مدرنیته از یک سو ناظر پیدایش دینداری‌های متنوع و هویتهای دینی جدید و از سوی دیگر رواج سبک‌های مدرن زندگی در کشورمان هستیم. در این شرایط از آن‌جا که در جامعه‌ی ما دین و هویت دینی همواره نقشی تعیین کننده در نگرش‌ها،گزینش‌ها و اعمال افراد دارند مطالعه‌ی نقش باورهای دینی در مواجهه با فرهنگ و سبک زندگی مصرف‌گرای مدرن در جامعه‌ی کنونی ایران ضروری می‌نماید. این پژوهش بر روی زنان تنکابنی انجام گرفته و در آن سعی شده پذیرش یا مقاومت این زنان در مقابل فرهنگ مصرف گرا و یا نحوه‌ی ترکیب آن با فرهنگ دینی که همواره به اعتدال در مصرف توصیه می‌کند مورد واکاوی قرار گیرد. شیوه‌ی نمونهگیری هدفمند بوده و افراد براساس میزان پایبندی دینی و اشتغال در ۴ تیپ جای گرفته و مورد مطالعه واقع شدند. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که میان دینداری و سبک زندگی زنان تنکابنی مورد مطالعه ارتباط وجود دارد، یعنی هر چه میزان دینداری افراد بیشتر بوده، کمتر ازسبک های مدرن زندگی پیروی کردهاند. به علاوه مقایسه‌ی سبک زندگی و دینداری زنان مذهبی شاغل و غیرشاغل نشان می‌دهد که اشتغال در رویکردهای مصرفی و شیوه‌ی زندگی این زنان تفاوت عمده‌ای ایجاد نمی‌کند و در هر دو تیپ گرایش دینی در انتخاب‌های زندگی روزمره تأثیر بیشتری داشته است. همچنین سبک زندگی زنان شاغل با سبک زندگی زنان غیرشاغل متفاوت بوده، زنان شاغل که سطح تحصیلاتشان نیز بالاتر بوده فراغت خود را غالباً بیرون از خانه و با برنامه‌ریزی سپری کرده، تقسیم کار خانگی در منزل آنان غالباً مشارکتی بوده و در خرید و مصرف کالا بیشتر به معیارهای کاربردی توجه می‌کردند. در مقابل زنان غیرشاغل اوقات فراغت شان غالباً در خانه و بدون برنامه ریزی سپری شده، تقسیم کار خانگی در آنان عمدتاً جنسیتی و غیرمشارکتی بوده و غالب آنان در خرید کالا ضمن لحاظ کردن معیارهای کاربردی به معیارهای ظاهری و مد بودن آن نیز اهمیت می دادند.
مسعود حاجی زاده میمندی، حامد سیارخلج، کاوه شکوهی فر،
دوره ۳، شماره ۳ - ( ۱۱-۱۳۹۳ )
چکیده
یکی از مشکلات شهر یزد در حوزه‌ی زیست‌محیطی که عمدتاً ناشی از توسعه‌ی صنعتی، وضعیت جغرافیایی، شرایط سخت اقلیمی، کم‌آبی، ریزگردها و غیره در حوزه‌ی محیط زیست است که اگر کنترل نشود، ممکن است به بحران زیست-محیطی تبدیل شود. در این تحقیق به بررسی عوامل فرهنگی مرتبط یعنی سرمایه‌ی فرهنگی، دینداری، سبک زندگی و بهره‌مندی از وسایل ارتباط جمعی با رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان شهر یزد پرداخته شده است. پژوهش از نوع پیمایش و جامعه‌ی آماری این تحقیق شهروندان شهر یزد بوده است. تعداد نمونه ۳۸۴ نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده و پاسخ‌گویان به صورت تصادفی خوشهای انتخاب شده‌اند. تکینک گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه‌ی محقق‌ساخته است که از اعتبار و پایایی مطلوب برخوردار بوده است. براساس یافتههای این پژوهش میان متغیّرهای سرمایه‌ی فرهنگی، سبک زندگی و رفتارهای زیست‌محیطی رابطهی معنادار وجود دارد. همچنین میان زنان و مردان در رفتارهای زیست‌محیطی تفاوت معناداری وجود دارد. اما میان متغیّرهای سن، وضع تأهّل، بهره‌مندی از وسایل ارتباط‌جمعی، دینداری، تحصیلات و رفتارهای زیست‌محیطی رابطهی معناداری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می‌دهد که در معادله‌ی رگرسیون ۲۹ درصد از واریانس متغیّر وابسته توسط متغیّرهای مستقل تبیین می‌شود
معصومه باقری، علی حسین حسین‌زاده، سمیرا حیدری، مسعود زالی زاده،
دوره ۳، شماره ۳ - ( ۱۱-۱۳۹۳ )
چکیده
هدف مقالهی حاضر، بررسی جامعه‌شناختی رضایت از زندگی شهروندان ۱۸ سال و بالاتر شهر اهواز است که برای تبیین مسأله و تعیین چارچوب نظری از دیدگاه‌های جامعه‌شناسی مرتبط استفاده و فرضیات از آن استخراج شد. این تحقیق به‌صورت پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. جمعیت آماری در این تحقیق، تمام شهروندان بالای ۱۸ سال شهرستان اهواز است که حجم نمونه براساس فرمول کوکران ۳۸۴ نفر تعیین شد. از لحاظ زمانی این پژوهش در سال ۱۳۹۲-۱۳۹۳ اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تمامی متغیّرهای مستقل با متغیّر وابسته رابطهی معناداری دارند. نتایج حاصل از رگرسیون نشان می‌دهد که تنها دو متغیّر پایگاه اجتماعی- اقتصادی و احساس آنومی معنادار بوده‌اند که در مجموع ۳۰ درصد از تغییرات مربوط به رضایت از زندگی را این دو متغیّر تبیین می‌کنند.
منصور ساعی، احمد ساعی، حیات ساعی،
دوره ۳، شماره ۳ - ( ۱۱-۱۳۹۳ )
چکیده
هدف مقالهی حاضر بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی معلمان مدارس شهرستان بوکان در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان است. براساس الگوی نظری کییز، سلامت اجتماعی ۲۳۴ نفر از معلمان سه مقطع تحصیلی سطح ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان شهربوکان سنجیده‌شده‌است. نتایج نشان می‌دهد که میانگین سلامت اجتماعی در میان نمونه بررسی شده برابر با ۱۷/۶۲ درصد بوده است. نتایج همچنین نشان می‌دهد، مردان معلم بسیار بیشتر از زنان از سلامت اجتماعی در ابعاد مختلف آن برخوردارند. نتیجه‌ی آزمون مقایسه‌ی میانگین‌های مستقل نشان می‌دهد که میانگین سلامت اجتماعی و ابعاد آن در میان کسانی که دارای منزل شخصی بوده‌اند بسیار بالاتر از میانگین سلامت اجتماعی افراد مستأجر بوده است. همچنین با ارتقای سطح طبقاتی از میزان سلامت اجتماعی و ابعاد آن به‌شدّت کاسته شده است. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش سطح سرمایه‌ی فرهنگی میزان سلامت اجتماعی نیز در همه‌ی ابعاد، افزایش پیدا می‌کند. نتایج تحقیق حاکی از آن است با افزایش میزان دینداری افراد، میزان سلامت اجتماعی آنها نیز افرایش پیدا می‌کند.
محمد گنجی، محسن نیازی، فاطمه احسانی راد،
دوره ۳، شماره ۴ - ( ۲-۱۳۹۴ )
چکیده
امروزه مشارکت یکی از عناصر مهم توسعه‌ی پایدار به شمار می‌رود و مدیران و برنامه ریزان توانمند شهری، همواره سعی می‌کنند تا با جلب مشارکت مردمی به اهداف خود در زمینه‌ی اجرای طرحها و برنامهها به بهترین نحو، نائل آیند. در این راستا، مقالهی حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مردم در امور خیریه به ویژه وقف پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش، روش پیمایشی بوده و حجم نمونه ۲۶۳ نفر از شهروندان کاشانی۳۴ سال به بالا را شامل می شود که به شیوه‌ی نمونه گیری سهمیه‌ای در ناحیه‌های تعیین شده، مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار سنجش پرسشنامه بوده و برای اخذ روایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافتههای پژوهش رابطهی معنادار و مستقیم بین متغیّرهای دینداری، عدالت‌خواهی، انسجام اجتماعی، اعتماد‌اجتماعی، تعلق و تعهد اجتماعی با مشارکت در امور خیریه و وقف را نشان داده‌اند. به این معنی که هر چه آن عوامل در بین مردم قوی تر باشند، مشارکت مردم در نیکوکاری و به طور خاص وقف نیز بیشتر می‌شود. هم چنین ضرایب رگرسیون چند متغیّره نشان می‌دهد که از میان عوامل شناخته شده، عامل‌معنوی باضریب بتای(۲۷۳/۰)، روحیه عدالت‌خواهی با ضریب بتای(۲۹۱/۰) و انسجام‌اجتماعی با ضریب بتای(۱۷۶/۰)، ۳۵ درصد از واریانس نیکوکاری را تبیین می‌کنند؛ به طوری‌که متغیّر عدالت خواهی، بیشترین نقش را در تبیین نیکوکاری دارد.
محمد تقی عباسی شوازی، فرشاد کرمی،
دوره ۴، شماره ۱ - ( ۵-۱۳۹۴ )
چکیده
امامروزه مفهوم سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مفاهیم با غنای نظری مناسب و ذخیره پژوهشی گسترده در جامعه‌شناسی تبدیل شده است که به دلیل ارتباط آن با شاخص‌‌های متعدد توسعه در جامعه مورد توجه بسیاری از سیاستگذاران اجتماعی و سیاسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر با درک این مسئله و با هدف مطالعه رابطه مشارکت در اجتماعات دینی و سرمایه اجتماعی در بین شهروندان شهر با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق تمامی افراد بین ۱۵-۵۹ ساله شهر شیراز بوده‌اند که نمونه‌ای ۴۱۰ نفره با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای و بطور تصادفی انتخاب شده‌اند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که بین شرکت در اجتماعات دینی و ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی از قبیل انسجام اجتماعی، اعتماد درون‌گروهی و اعتماد نهادی، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد که در این میان بیشترین همبستگی با اعتماد نهادی بوده است. این بدین معناست که با افزایش مشارکت افراد در اجتماعات دینی، سرمایه اجتماعی آنان نیز افزایش می‌یابد، البته در این تحقیق رابطه معناداری بین مشارکت در اجتماعات دینی با مشارکت اجتماعی مشاهده نشده است. لذا پیشنهاد می‌شود محققان در تحقیقات آتی، به تحلیل محتوای پیام‌هایی که در اجتماعات دینی ارائه می‌شود و می تواند ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی را متاثر کند نیز توجه کنند.
مهربان پارسامهر، سید پویا رسولی نژاد،
دوره ۴، شماره ۲ - ( ۸-۱۳۹۴ )
چکیده
هدف از نگارش مقاله حاضر تبیین نظری و تجربی رابطه دینداری و مشارکت ورزشی است. این مطالعه از نوع پیمایشی است و جمعیت آماری آن را دانشجویان دانشگاه یزد در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ تشکیل دادند. اطلاعات مورد نیاز برای سنجه های دینداری و مشارکت ورزشی با پرسش نامه از یک نمونه ۳۷۲ نفری که بر اساس فرمول کوکران تعیین و به روش طبقه ای متناسب انتخاب شدند، به دست آمد. آزمون های اعتبار و پایایی موید اعتبار و پایایی بالای سنجه ها بود. بر اساس یافته های تحقیق میزان دینداری زنان بیشتر از مردان بوده است، اما مردان مشارکت ورزشی بیشتری نسبت به زنان داشته اند. از نظر آماری دینداری رابطه مستقیم و معناداری با مشارکت ورزشی داشته است که در میان ابعاد دینداری بعد اعتقادی قوی ترین رابطه را با متغیر مشارکت ورزشی داشت. بر اساس یافته های رگرسیونی، ابعاد پنجگانه دینداری در مجموع ۳۲ درصد از تغییرات مشارکت ورزشی را تبیین می کنند.
اسفندیار غفاری نسب، سید ابراهیم مساوات، محمدعلی قاسمی نژاد، احمد علایی،
دوره ۴، شماره ۴ - ( ۲-۱۳۹۵ )
چکیده
هویت ملی مفهومی ذهنی از تعلق به یک گروه ملی خاص و ویژه است که با مجموعه پیچیدهای از شرایط و احساسات همراه است که نگرش یک فرد را نسبت به آن گروه خاص و دیگر گروه‌ها بیان می‌کند. هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی مرتبط با هویت ملی می باشد که با استفاده از نظریه کاستلز در مورد هویت، به روش پیمایشی به بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی مرتبط با هویت ملی در بین شهروندان ۱۵ سال به بالای شهر اقلید پرداخته است و تعداد ۴۰۰ نفر از شهروندان به عنوان نمونه به صورت، نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب گردیدند. اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. بر اساس نتایج، از میان ۸ فرضیهی تحقیق، ۷ فرضیه مورد تأیید قرار گرفتند. بعلاوه، نتایج رگرسیون چند متغیره نیز بیانگر آن است که چهار متغیر میزان دینداری (۲۲ درصد)، سن (۶ درصد)، گستره شبکه ارتباطی (۵ درصد) و استفاده از رسانه (۳ درصد)، در مجموع ۳۶ درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردهاند.هویت ملی مفهومی ذهنی از تعلق به یک گروه ملی خاص و ویژه است که با مجموعه پیچیدهای از شرایط و احساسات همراه است که نگرش یک فرد را نسبت به آن گروه خاص و دیگر گروه‌ها بیان می‌کند. هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی مرتبط با هویت ملی می باشد که با استفاده از نظریه کاستلز در مورد هویت، به روش پیمایشی به بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی مرتبط با هویت ملی در بین شهروندان ۱۵ سال به بالای شهر اقلید پرداخته است و تعداد ۴۰۰ نفر از شهروندان به عنوان نمونه به صورت، نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب گردیدند. اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. بر اساس نتایج، از میان ۸ فرضیهی تحقیق، ۷ فرضیه مورد تأیید قرار گرفتند. بعلاوه، نتایج رگرسیون چند متغیره نیز بیانگر آن است که چهار متغیر میزان دینداری (۲۲ درصد)، سن (۶ درصد)، گستره شبکه ارتباطی (۵ درصد) و استفاده از رسانه (۳ درصد)، در مجموع ۳۶ درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند.
بهروز سپیدنامه، مقصود فراستخواه، جبار رحمانی،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۲-۱۳۹۷ )
چکیده
مقدمه: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ، یکی از اسناد معتبر برای ترسیم فرایند جامعه‌پذیری دانش آموزان است. لذا انتظار می‌رود بدون تقلیل گرایی، به دو بعُد علم و دین توجهه نماید. بر این اساس سئوال اصلی تحقیق آن است که موضع گفتمانی سند مذکور در مواجهه با علم و دین چیست؟ روش: مطالعه‌ی حاضر ار نوع اسنادی و تحلیل متن است لذا از روش تحلیل گفتمان، تحلیل ارزشیابی و تحلیل محتوا کیفی استفاده شده است. روایی تحقیق از طریق اصلاح و تعدیل مقوله‌ها بر اساس نظر متخصصان اعمال گردید. تفسیر داده‌ها بر اساس استنباط محقق و هم‌خوانی یافتههای به دست آمده با نظریات اندیشمندان جامعه‌شناسی علم انجام پذیرفته است.
یافته‌ها: سند تحول بنیادین در معرفی آرمان‌ها، اهداف، برنامهها و راهکارهای ترویج علم بر خلاف زبان علم از واژگان نشان‌دار و استعاره‌های ارزشی استفاده نموده است و این امر سبب شده تا گفتمان علمی به گفتمان دینی مبدل شود.
بحث: سند تحول بنیادین، فرایند علم آموزی را مبتنی بر شیوه‌های قدیم تولید دانش و مدل کمبود (مدل تقصانی) می‌داند و به شیوه‌های جدید تولید دانش (نظریه گیبونز) و شبکه‌سازی التفات چندانی نکرده است. دال خالی سند تحول بنیادین، «الگوی فرهنگ‌پذیری» و «دانش ضمنی» است.
مجید کوششی، علی حصاری،
دوره ۷، شماره ۲ - ( ۸-۱۳۹۷ )
چکیده
انتقالات بین‌نسلی خصوصی به‌عنوان جزئی از روابط بین‌نسلی به مبادلات مالی و غیرمالی بین نسل‌های مختلف در خانواده گفته می‌شود. انتقالات مالی به‌عنوان جبران‌کننده‌ی کسری چرخه‌ی عمر در سنین بالا و پایین و عامل مهمی در تأمین نیازهای اعضای خانواده در این مراحل از چرخه‌ی عمر تلقی می‌شود. هدف از این مطالعه شناخت ترکیب انتقالات بین‌نسلی، عوامل تعیین‌کننده‌ی این انتقالات و درک پیچیدگی‌های آن در مناطق ۲۲ گانه‌ی شهر تهران است. داده‌های موردنیاز از طریق پیمایش نمونهی ۶۸۱ نفری از سرپرستان خانوار ۵۰ ساله و بیشتر شهر تهران در تابستان سال ۱۳۹۶ جمع‌آوری شده است. نتایج تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان می‌دهد در سطح زوج‌های والدین-فرزندان، والدین به هر فرزند ماهیانه ۶۰۵۰ هزار ریال پرداخت کرده است و ۱۶۸۰ هزار ریال دریافت کرده است. الگوی سنی انتقالات نشان می‌دهد که انتقالات پرداختی والدین با افزایش سن آنها کاهش و انتقالات دریافت‌شده‌ی آنها افزایش می‌یابد. نتایج تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که سطح درآمد والدین مهمترین عامل در تبیین انتقالات بوده و میزان منابع و نیازها و ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی طرفین انتقالات نیز عوامل مهمی در تبیین این‌گونه از انتقالات بوده است. نتایج تحقیق همچنین حاکی از این است که انگیزه‌های انتقالات بین والدین و فرزندان با مدل‌های همنوع‌دوستانه سازگارتر است.
محمدتقی حیدری، سعید محرمی، داوود بلوطی، محمد علی الهی، پروین رحمتی،
دوره ۹، شماره ۱ - ( ۵-۱۳۹۹ )
چکیده
شهر زنجان در زمان برگزاری این آیین از حالت معمول خود خارج شده و به صحنه نمایش عظیم و گسترده ای تبدیل می شود، نمایشی که توسط ساکنین شهر به اجرا در می آید و در آن بازیگر و بیینده نمایش موجودیت واحدی را تشکیل می‌دهد.ابزار پژوهش پرسشنامه ساختار یافته می باشد که پس از تایید روایی (با نظر سنجی از متخصصان) و پایایی آن با توجه به کیفیت همکاری جامعه آماری در اختیار ۱۷۰ نفر از گردشگران قرار گرفت. بمنظور توسعه گردشگری آئینی، شاخص زمینه های فرهنگی- اعتقادی اهمیت زیادی دارد و باید براین عامل تاکید ویژه ای گردد. زیرا شهر زنجان ظرفیت های فرهنگی-مذهبی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری آئینی و مذهبی را دارد. همچنین، براساس آزمون تحلیل مسیر، تاثیر شاخص «زمینه های فرهنگی- اعتقادی» با مقدار ۰,۴۲۲ و «زمینه های اجتماعی» با اثر کل ۰.۳۶۱ بر توسعه گردشگری آئینی، بیش از دیگر شاخص ها بوده است. چرا که، به نظر جامعه آماری، رشد باورهای دینی در بین مردم و پذیرش آن و نهادینه شدن آن به عنوان یک ایدئولوژی برتر توسط اجتماع، منجر به شکل گیری و توسعه آئین های مذهبی شده است.
آقای عباس به نژاد، دکتر حمیدرضا مستفید، دکتر جواد علاء المحدثین،
دوره ۹، شماره ۴ - ( ۱-۱۴۰۰ )
چکیده
در این جستار کوشش بر آن است اندیشه‌ها و آراء نواندیشانۀ محمود اَبورَیّه در نقد حدیث و راویان حدیث در میان اهل سنّت، همچون کنشی اجتماعی که زیر تأثیر زمینه‌های سیاسی اجتماعی و آراء اندیشمندان گذشته شکل گرفته و موجب واکنش پَسینیان شده، با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان گزارش شود. برای دستیابی به این هدف، علاوه بر زمینه‌های اجتماعی تأثیرگذار بر پدید آمدن نظریات نواندیشانه در مصر، آثار محمود اَبورَیّه و اندیشمندانی که مورد توجه او و پیشتاز او در نقدالحدیث بوده‌اند، بررسی و اشتراکات و تفاوت‌های آنان و تأثیراتی که ابوریّه از گذشتگان خود برگرفته نمایانده شده است. همچنین واکنش‌های مخالفان و موافقان اَبورَیّه، اعم از شیعه و سنی مورد توجه قرار گرفته است. از سه شیوۀ تحلیل انتقادی گفتمان، در این جستار، شیوۀ تبیین (explanation) به کار گرفته شده تا گفتمان اَبورَیّه، به‌عنوان یک کنش و واکنش اجتماعی نواندیشانه-با تمرکز بر جایگاه حدیث و نقد اعتبار آن- به تصویر در آید و واکنش‌هایی که برانگیخته است، گزارش گردد و نشان داده شود که چگونه کنش و واکنش اجتماعی در باورهای معرفتی اثرگذار است.
آقای عبدالرسول فدایی دولت، دکتر تقی آزاد ارمکی، دکتر علی بقائی سرابی،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( ۸-۱۴۰۰ )
چکیده
توسعه‌ی صنعتی یکی از مهمترین پیشران‌های تغییرات اجتماعی و فرهنگی جوامع در چند قرن اخیر بوده است. با گسترش صنعتی شدن جوامع، اشکال متفاوتی از جامعه‌پذیری شکل گرفت و ارزش‌های جدیدی در جوامع سنتی حاکم گردید. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر جامعه‌پذیری صنعتی بر ارزش‌های دینی و جنسیتی در منطقه ی ویژه ی اقتصادی پارس است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی افراد ۱۸ تا ۶۵ ساله ی ساکن در منطقه بوده است و به‌صورت تصادفی از بین آنها اقدام به نمونهگیری گردید. جهت پاسخ به سؤال پژوهش، نمونه شامل دو گروه سنی زیر ۳۰ سال و ۳۰ سال به بالا بود و ملاک تقسیم نمونه به این دو گروه، سپری کردن دوران کودکی و بلوغ در قبل و بعد از استقرار صنایع نفت و گاز پارس جنوبی بوده است. با استفاده از روشهای آماری تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) و مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) در نرم‌افزارهای SPSS و AMOS داده‌های حاصل از پیمایش تحلیل گردید. بر اساس نتایج پژوهش، افراد زیر ۳۰ سال ارزش‌های مردسالارانه و نگرش دینی پایین‌تری دارند. به عبارت دیگر، افرادی که در فضای صنعتی رشد کرده و جامعه‌پذیر شده‌اند، ارزش‌های برابری‌طلبانه‌تری در مورد زنان و رویکرد سکولارتری به دین دارند
آرمان حیدری، حمید صداقت، حمیده دهقانی، ابراهیم فتاح پور،
دوره ۱۰، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۴۰۰ )
چکیده
بعد از ظهور، تشدید و گسترش مدرنیته، نسبت میان دین – دینداری و توسعه از ماندگارترین و شدیدترین چالش های فرهنگی، علمی، سیاست گذاری و امور روزانۀ افراد بوده است. در ایران نیز، با وقوع دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی و ظهور تفکرات و جریان های دینی لیبرال و اصول گرای مذهبی این چالش ظهور و تشدید یافته است. در ایران، نسبت دین و مدرنیته و بحث ها و چالش های مربوط، بیشتر در سطح بینشی و یا در سطح پیمایشی خرد تحلیل و مطالعه شده اند. ازاین رو هدفِ مطالعه حاضر بررسیِ رابطۀ بین سطح توسعه یافتگی اجتماعی و فرهنگی و میزان دینداریِ آیینی در سطح استانی است. روش پژوهش، روش اسنادی از نوع تحلیل ثانویه بوده است. ابتدا سطح توسعۀ اجتماعی و فرهنگی استان های مختلف و میزان دینداریِ آیینی آنها محاسبه؛ سپس رابطۀ بین دو متغیر بررسی گردیده است. خوشه بندی استان ها بر اساس شاخص های توسعۀ اجتماعی و فرهنگی و دینداری با روش k- means cluster صورت گرفت. بر اساس نتایج تحقیق، در سطح انفرادی، به استثنای خراسان رضوی و کردستان، به ترتیب، همۀ استان هایی که رتبۀ بالاتری از نظر شاخص های توسعه‌یافتگیِ فرهنگی و اجتماعی دارند رتبۀ پایین تری در میزان دینداری مناسکی دارند. همچنین در سطح تجمعی، نیز استان های با سطوح توسعه یافتگی پایین و متوسط میزان دینداری بالاتری از استان های توسعه یافته دارند؛ اما تفاوت دینداری استان های کمتر توسعه یافته با توسعه یافته متوسط و توسعه یافته متوسط با توسعه یافته از نظر آماری معنی دار نیست.
الهام شیردل، حسین اکبری، سیدعلی جوادزاده،
دوره ۱۰، شماره ۴ - ( ۲-۱۴۰۱ )
چکیده
شیوع ویروس کرونا، پیامدهای منفی در ابعاد مختلف سلامت انسان ها داشته است از سوی دیگر، سلامت اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد سلامت انسان، نقش اساسی در تمامی عرصه های زندگی انسان ایفا می کند و گسترش آن در جامعه می تواند موجب توسعۀ اجتماعی شود؛ بنابراین هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت اجتماعی دانش‌آموزان متوسطۀ دوم شهر زاهدان در دوران شیوع ویروس کرونا است. چارچوب نظری پژوهش حاضر را نظریات کییز، ویلز، کارکردگرایی، بوردیو و بودریار تشکیل داده‌اند. در این پژوهش، دانش آموزان مقطع متوسطۀ شهر زاهدان با استفاده از روش پیمایشی و توصیفی- تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفتند. از بین جامعۀ آماری مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران ۳۷۹ نفر به‌عنوان نمونه در نظر گرفته شده و بر اساس روش نمونهگیری خوشهای چندمرحله‌ای و تصادفی ساده، نمونۀ آماری با پرسشنامه های محقق ساخته و استاندارد شده مطالعه شده است. برای آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی از نرم‌افزار Spss۲۱ استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد عوامل اجتماعی همچون رشتۀ تحصیلی، حمایت اجتماعی، دینداری، امکانات آموزشی، با متغیر سلامت اجتماعی در دوران شیوع کرونا رابطۀ مستقیم و معنادار دارند، درحالی‌که متغیرهای جنسیت، پایۀ تحصیلی، قومیت و رسانه‌های جمعی، رابطه معناداری با آن ندارند.
شهریار جلیلی،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۴-۱۴۰۲ )
چکیده
با اینکه موضوع "مذهب" در آموزش عمومی، توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است، جایگاه آن در آموزش زبان انگلیسی، به عنوان زبان دوم، مدت‌ها مورد بحث بوده است. به تازگی، تأثیر باورهای مذهبی در حرفۀ آموزش زبان انگلیسی به یادگیرندگان غیرانگلیسی زبان به روشنی مشاهده شده است. با این وجود، با مرور ادبیات در حوزۀ آموزش زبان انگلیسی پی می بریم که مطالعات غالبا به بررسی ارتباطات بین مسیحیت و آموزش زبان انگلیسی پرداخته است. رابطۀ بین ادیان دیگر مانند اسلام و آموزش زبان انگلیسی بسیار کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا این مطالعۀ کیفی تلاشی است برای پر کردن این شکاف علمی. این تحقیق، با هدف بررسی رابطۀ دین مبین اسلام و شکل گیری هویت حرفه‌ای معلم های مسلمان زبان انگلیسی در ایران انجام گرفت. برای انجام این امر، تعداد ده معلم مسلمان به عنوان شرکت کنندگان در تحقیق به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. از این تعداد، شش نفر مرد و چهار نفر خانم بودند. با بهره‌گیری از مصاحبه های عمیق، به عنوان منبع اصلی جمع آوری داده‌ها و پیروی از اصول رویکرد تحلیل محتوای استنتاجی، این مطالعه نشان داد که اسلام به سه نحو مهم در هویت حرفه‌ای شرکت‌کنندگان مرتبط بوده است: : (۱) تقویت آرامش روحی و ذهنی (۲) بهبود رابطۀ معلم و دانش‌آموز و (۳) تقویت ارزش‌های مذهبی دانش‌آموزان. در نهایت، پیامدهای نظری و آموزشی این مطالعه و همچنین جهت‌های تحقیقات آتی ارایه گردید.
