---

هدف پژوهش حاضر،بررسی عوامل موثردر شاداب سازی مدارس دوره راهنمایی دخترانه استان گلستان از دیدگاه دانش آموزان و اولیاء مدرسه (مدیران، معلمان، مربیان تربیتی) است. روش پژوهش، توصیفی از نوع زمینه یابی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان، مدیران، معلمان و مربیان تربیتی اداره کل آموزش و پرورش استان گلستان می باشد. حجم نمونه، متناسب با حجم جامعه و با استفاده از جدول مورگان  شامل380 دانش آموز،  170 مدیر،310 معلم و170 مربی تربیتی به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش ،پرسشنامه محقق ساخته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمارتوصیفی (جداول فراوانی، درصد فراوانی و نمودار ستونی) و آمار استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای، آزمون فریدمن )استفاده شده است.نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که دانش آموزان و اولیاء مدرسه، عوامل چهارگانه مورد بررسی را در شاداب سازی مدارس مؤثر می دانند ولی بین دیدگاه آنان تفاوت معناداری مشاهده می شود به این صورت که از نظر دانش آموزان عوامل اجتماعی-فرهنگی دارای بیشترین میزان تأثیر و عوامل سازمانی دارای کمترین میزان تأثیر در شاداب سازی مدارس و ازنظر اولیاء مدرسه عوامل کالبدی دارای بیشترین میزان تأثیر و عوامل آموزشی دارای کمترین میزان تأثیر در شاداب سازی مدارس هستند.

 

---

اگر چه داده های تجربی فراوانی گزاره­ی تأثیر سرمایه ­ی فرهنگی خانواده بر موفقیت تحصیلی را تأیید کرده است، درباره­ ی  مکانیسم تأثیرگذاری آن اختلاف نظر وجود دارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی مکانیسم کیفیت ارزشیابی دروس در مطالعه ­ی تأثیر سرمایه­ ی فرهنگی بر موفقیّت تحصیلی است. مطالعه­ ی تجربی با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. کلیه ­ی دانش ­آموزان دوره­ ی راهنمایی و متوسطه­ ی شهرستان جوین در سال تحصیلی 1389-1390 جامعه­ ی آماری مورد مطالعه را تشکیل می‌دهند. حجم نهایی نمونه ­ی تحقیق شامل 369 نفر است که با روش نمونه گیری طبقه‌ای نسبی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می­دهد که سرمایه­ ی فرهنگی خانواده سهم قابل ملاحظه‌ای در موفقیت تحصیلی فرزندان دارد.  این درحالی است که یافته ­های این مطالعه، حمایت زیادی از مکانیسم کیفیت ارزشیابی دروس در موفقیت تحصیلی فرزندان نمی ­نماید.     

---

هدف اصلی تحقیق حاضر ارتباط سرمایه‌ی ‌فرهنگی با اعتماد به نهادها و سازمان‌ها بوده است. روش این تحقیق کمّی و از تکنیک پیمایش استفاده شده است. حجم نمونه در این پژوهش شامل 384 نفر از جوانان14-29 سال شهر شیراز است که با روش نمونه­گیری خوشه‌ای چندمرحله­ای انتخاب شده­اند. ابزار جمع­آوری اطلاعات پرسش‌نامه و تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار SPSS انجام شده است. هم‌چنین برای ارزیابی اعتبار و پایایی پرسش‌نامه از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.

در بخش آمار استنباطی این تحقیق، از رگرسیون چندمتغیّره، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد دو متغیّر میزان تماشای ماهواره و میزان تماشای تلویزیون در تمامی مدل‌ها وارد معادله شده­اند، ولی با این تفاوت که تماشای ماهواره رابطه‌ی منفی و تماشای تلویزیون با متغیّر وابسته رابطه‌ی مثبت داشته‌اند. هم‌چنین بعد تاریخی- مذهبی و بعد علمی در بیش‌تر مدل‌ها وارد معادله شده­اند که هر دو نوع بعد رابطه‌ی مثبت با متغیّرهای وابسته را نشان می­دهند. تحصیلات فرد نیز جزء متغیّرهایی است که در بیش‌تر مدل‌ها وارد شده است اما دارای رابطه‌ی منفی با متغیّر وابسته بوده است. 

---

سنجش نیازهای فرهنگی به­عنوان گامی اساسی در جهت برنامه­ریزی توسعه­ی فرهنگی، تحقق عدالت و بهبود روابط اجتماعی به­شمار می­آید.دراین زمینه،روش مطالعه­ی حاضر، پیمایشی است و برای جمع­آوری اطلاعات از پرسش­نامه استفاده شده است.جامعه­ی آماری آن،کلیه­ی شهروندان بالای 15 سال شهرستان کاشان است که میزان حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعداد 720 نفر تعیین شده است.

نیازهای مورد بررسی به چهار دسته نیازهای فرهنگی- اجتماعی، علمی- آموزشی، دینی و تفریحی- هنری تقسیم شده­است.به­طوری­که نیازهای فرهنگی–اجتماعی با میانگین 11/37 دارای بیش­ترین مقدار ونیازهای دینی– مذهبی با میانگین 01/15 دارای کم­ترین مقدار است وسایر نیازها درمیان آن­ها قراردارند. میانگین نیازهای فرهنگی–اجتماعی، علمی- آموزشی ودینی زنان بیش­تر از مردان است. اما در بخش نیازهای هنری– تفریحی تفاوتی مشاهده نمی­شود. میانگین نیازهای فرهنگی– اجتماعی و هنری– تفریحی افراد ساکن در روستا بیش­تر از ساکنان شهر است و درسایر نیازها تفاوتی مشاهده نمی شود.اگرچه میان تحصیلات ونیازهای دینی و هنری- تفریحی رابطه مشاهده نمی شود اماتحصیلات بانیازهای فرهنگی- اجتماعی وهم­چنین نیازهای علمی– آموزشی دارای رابطه­ای معکوس است.ودرنهایت با افزایش سن فقط نیازهای           هنری– تفریحی افزایش می­یابد ومیان سن وسایر نیازها رابطه وجود ندارد. هم­چنین دراولویت بندی الگوهای مورد بررسی، ازنظرپاسخ­گویان خانواده دارای اولویت اول، دوستان، معلمین،استادان، روحانیون وشخصیت­های اسلامی در اولویت دوم وسایر شخصیت­ها(هنری،ورزشی،سیاسی،هنرپیشه­ها وورزشکاران خارجی،همکلاسی­ها و... )در اولویت سوم قراردارند.

---

هدف اصلی این نوشتار، بررسی وضعیت پایبندی به هویت فرهنگی اعضای شبکه­ی اجتماعی فیس بوک با مطالعه­ی موردی دانشجویان مقطع کارشناسی رشته­های علوم انسانی دانشگاه تهران است.

مقاله­ی حاضر این مسأله را بررسی می‏کند که وضعیت پایبندی دانشجویان عضو شبکه­ی اجتماعی فیس بوک، با توجه به مؤلفه­ها و شاخص­های هویت فرهنگی در فیس بوک چگونه است؟ این مقاله از نوع اکتشافی و حاصل یک پژوهش پیمایشی است. جامعه­ی آماری این پژوهش کلیه­ی دانشجویان مقطع کارشناسی رشته­های علوم انسانی دانشگاه تهران است. تکنیک گردآوری اطلاعات این پژوهش پرسش­نامه و نظریه­های مورد استفاده­ی ساختارگرایی آنتونی گیدنز و بازنمایی استوارت هال است. یافته­های پژوهش بیان کننده­ی آن است که در جامعه­ی مورد بررسی عضویت و مشارکت زنان مجرد در رده­ی سنی20 تا 22 سال در مقایسه با مردان در فیس بوک بیش­تر است. احساس تعلق به خط و زبان فارسی، دوستی بر اساس ارزش­ها و هنجارها، انتخاب شیوه­ی پوشش وآرایش مطابق ارزش­ها و هنجارها، احترام به فرهنگ و ملیت­های مختلف در یادداشت­ها و نظرها در فیس بوک حکایت از پایبندی دانشجویان به هویت فرهنگی در فیس بوک دارد و از سوی دیگر عدم توافق دانشجویان برتعلق شان به هنجارهای دینی- ملی و تمایل کم آن­ها در استفاده از نشانه­ها و احادیث دینی، علاقه­مندی به یادگیری اصطلاحات زبانی رایج در فیس بوک حکایت از عدم پایبندی دانشجویان به هویت فرهنگی دارد که نشان دهنده­ی این است که محتوای هویت فرهنگی دانشجویان در فیس بوک در محک ارزیابی، تغییر، مقایسه و انتخاب واقع می­گردد..

---

امروزه صاحب‌نظران علوم ارتباطات با اذعان به توانایی شگرف رسانه‌های جمعی در شکل‌دهی افکار، نگرش‌ها و رفتار افراد، مطالعات مختلفی در زمینه­ی سنجش میزان و نوع تأثیرات رسانه‌ها انجام می‌دهند. آنان بیان می‌دارند که فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی می­توانند با کارکردهای منفی و تخطی از اخلاق رسانه‌ای، سلامت فکری، اخلاقی و فرهنگی آحاد جامعه را تهدید و الگوهای نابهنجار رفتاری را در جامعه تثبیت کنند. به موازات این امر، نتایج پژوهش‌های صورت‌گرفته، حاکی از گستردگی نقض هنجارهای رسمی و سنتی در عرصه‌های فرهنگی و افزایش کجروی فرهنگی در جامعه­ی ایران دارند. بنابراین، هدف اصلی تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر کجروی فرهنگی دانش‌آموزان دبیرستانی شهر فریدونکنار است.

روش پژوهش حاضر، پیمایشی، از نوع مقطعی و برای جمع­آوری اطلاعات از پرسش­نامه­ی محقق‌ساخته استفاده شده است. جامعه­ی آماری این تحقیق دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر فریدونکنار هستند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 300 نفر برآورد شده، و روش نمونه‌گیری، نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که استفاده از ماهواره و اینترنت با کجروی فرهنگی رابطه­ی مثبت و معناداری دارد؛ این در حالی است که رابطه­ی متغیّرهای پیوند با خانواده و پیوند با مذهب با کجروی فرهنگی منفی و معنادار است. نتایج ضرایب استاندارد در معادلات ساختاری نشان می‌دهد که به ترتیب متغیّرهای استفاده از ماهواره 43/0، استفاده از اینترنت 26/0، پیوند با خانواده 26/0-‌ و پیوند با مذهب 23/0- ‌بیش­ترین تأثیر را بر متغیّر کجروی فرهنگی دارند. هم­چنین متغیّرهای مستقل تحقیق حدود 44 درصد از تغییرات کجروی فرهنگی را تبیین می­کنند.

---

در این مقاله به تحلیل و بررسی تفاوت در نوع کالاهای فرهنگی مصرفی در جامعه­ی شهری، کلانشهری روستایی پرداخته شده است و از این طریق و با توجه به داده‌های آماری یکی از طرح‌های ملی ^{!supportFootnotes]-->[1]}، به بررسی و مقایسه­ی ذائقه­ی فرهنگی افراد در شهر و کلان شهر و روستا پرداخته‌ایم؛ و در این زمینه تلاش کرده‌ایم تا با رویکردهای گوناگون ساختاری و استدلال‌های فردی شدن به نوع مصرف فرهنگی در جامعه نگریسته شود تا بر این مبنا بتوانیم نتایجی را استنتاج کنیم. از میان رویکردهای نظری گوناگون ابتنای نظری ما بر رویکرد همسانی پیر بوردیو بوده است؛ چرا که نظریه­ی بوردیو می‌تواند به دلیل تأکید بر اجتماعی شدن گروه‌های خاص در دوران زندگی و تأثیر محیط و خاستگاه خانوادگی بر انتخاب‌های ذوقی افراد، تبیین کننده­ی تفاوت نوع مصرف فرهنگی در گروه‌های کلان شهر، شهر و روستا باشد. نتایج نشان داد که نمی‌توان گفت که نوع ذائقه­ی فرهنگی در جامعه­ی ایران فردی شده است، هم­چنین تفاوت‌ها نشان می‌دهد که جامعه­ی ما یک جامعه­ی توده‌ای با ذائقه­ی فرهنگی یکسان نیز نیست. و بر این اساس می‌توان گفت که دیدگاه بک و مکتب فرانکفورت در این تحقیق تأیید تجربی نیافته است؛ و بر اساس نظریه­ی بوردیو در جامعه­ی ما ذائقه­ی فرهنگی افراد هنوز از ساختارهای جامعه از جمله محل سکونت تأثیر می‌پذیرد.

---

افراد حین تجربه ­ی انتقال از یک محیط آشنا به محیط غریب، با چالش­ های متفاوتی در یک محیط میان فرهنگی مواجه می­شوند. الگوهای رفتاری ، نگرش­ها و ارزش­های فرهنگی که در محیط آشنای آن­ها قابل قبولند، ممکن است در محیط­های دیگر پذیرفته نباشند. به ­منظور کاهش بلاتکلیفی که به ­واسطه ­ی تفاوت­های فرهنگی ایجاد می­شود، افراد باید ازتنوّع فرهنگی آگاه باشند و توانایی ایجاد ارتباط با مردم از فرهنگ­های متفاوت رادرخودتقویت کنند. این نوع رفتارهاازهوش فرهنگی افراد نشأت می­گیرد و می­تواند شاخصی برای توانایی سازگاری مؤثر بایک  محیط فرهنگی جدیدباشد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش هوش فرهنگی در سازگاری میان فرهنگی و عملکرد شغلی افراد در سازمان­ها انجام شده است. بدین منظور پس از مرور مبانی نظری، مدل مفهومی تحقیق طراحی، اطلاعات از طریق پرسش­نامه جمع­آوری شده و با استفاده از نتایج تجزیه و تحلیل اطلاعات، سه عامل هوش فرهنگی، شوک فرهنگی و سازگاری میان فرهنگی به­ عنوان عوامل اثرگذار بر عملکرد افراد در سازمان­ها معرفی شده­اند. در نهایت با بررسی ابعاد هر یک از این مفاهیم، پیشنهادهای کاربردی برای بهبود عملکرد افراد در سازمان­ها ارائه شده است.

---

این پژوهش به بررسی تأثیر اینترنت بر هویتِ چندفرهنگی در میان دانشجویان می­پردازد.هدف اصلیِ این پژوهش مطالعه‌ی نظری و تجربیِ ارتباط میان اینترنت و هویت چندفرهنگی است. به­منظور دست‌یابی به این هدف، نظریه‌ی ارتباطاتِ رسانه‌ای و هویت چندفرهنگی استوارت هال و نظریه‌ی اینترنت و جامعه‌ی شبکه‌ایِ مانوئل کاستلز، به­عنوان چهارچوب نظری پژوهش، مورد بررسی قرار گرفته‌اند.جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه‌های دولتی و علوم پزشکیِ کاشان در سال تحصیلی 1392-1393است (برابر با 9540 نفر) که از این میان تعداد 380 نفر، با استفاده ازفرمول کوکران، به­عنوان حجم نمونه‌ی آماری انتخاب شده‌اند.نتایج آزمون فرضیات این پژوهش نشان می‌دهند که میان مدت و میزان استفاده از اینترنت، مهارت در بهره‌گیری از اینترنت، استفاده از سایت‌های علمیِ اینترنت،استفاده از سایت‌های هنریِ اینترنت، خرید اینترنتیِ کالاهای فرهنگی، بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعیِ مجازیباهویت چندفرهنگیارتباط معنادار و مستقیم وجود دارد. هم­چنین،نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی تأثیر مستقیمِ متغیرهای شبکه‌های اجتماعیِ مجازی، استفاده از سایت‌های هنریِ اینترنت و مدت و میزان استفاده از اینترنت بر هویت چندفرهنگی را نشان می‌دهد.

---

مسأله «ما و دیگری» از مسائلی است که ارزیابان اجتماعی و فرهنگی بوستان‌های شهری باید به آن توجه کنند. مقاله­ی حاضر با رویکرد نظری فضاهای عمومی به بررسی نقش بوستان‌ها در حوزه­ی اجتماعی و فرهنگی پرداخته است، یافته‌های به­دست آمده درباره­ی دو بوستان شریف و رشد در منطقه­ی 22 شهرداری تهران نشان می‌دهد که دیدگاه پاسخ­گویان تقریباً در تضاد با اهداف، کارکردها و پیامدهایی است که برای فضاهای عمومی تعریف شده است.

گله‌مندی و ناخرسندی از حضور دیگرانی با پایگاه اقتصادی و اجتماعی پایین‌تر، از نظر موقعیت مکانی متفاوت‌تر، از نظر سنی جوان‌تر، و از نظر رفتار اجتماعی نابهنجارتر و.... بیان­کننده­ی فرایندهای اجتماعی موجود در این فضاها به­سوی تضاد و تنش در روابط اجتماعی است تا اینکه گرایش به ایجاد هم­بستگی و سرمایه‌های اجتماعی داشته باشد.

مقاله حاضر تکیه بر نتایج دو مطالعه­ی ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی دو بوستان شریف و رشد در منطقه­ی 22 شهرداری تهران داشته و داده‌های آن با روش کیفی مبتنی بر مصاحبه و مشاهده به­ دست آمده است.

تحلیل نظری نتایج بر اساس دیدگاه نظری پیر بوردیو درباره­ی «تمایزیابی» روشن می‌کند که این امر تا حدودی به­عنوان یکی از پدیده‌های گریزناپذیر زندگی اجتماعی امروزین است. اما ارزیاب تأثیر اجتماعی و فرهنگی باید دقت کند که پیامدهای انباشتی ممکن است این تضاد را از حوزه­ی تمایزیابی به حوزه­ی تنش و مقاومت و مقابله ببرد؛ بنابراین باید زمینه­های موجود تضاد در محل شناسایی و نقش بوستان در تقویت آن­ها را بررسی و در راستای کاهش آن­ها راه کارهایی را ارائه کند. 

---

امروزه نگاه‌ به سرمایه از سرمایه­ ی فیزیکی به سرمایه‌های فرهنگی تغییر یافته است. اصطلاح سرمایه­ ی فرهنگی بازنمای جمع نیروهای غیراقتصادی مثل زمینه­ی خانوادگی، طبقه­ی اجتماعی، سرمایه گذاری­های گوناگون و تعهدات نسبت به تعلیم و تربیت، منابع مختلف و مانند آن­ها است که بر موفقیت تأثیر می‌گذارد. سرمایه­ ی فرهنگی به عنوان صلاحیت در فرهنگ پایگاه­ها، گرایش­ها و ایده‌ها تعریف می شود که اغلب یک مکانیزم مهم در بازتولید سلسله مراتب اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. مقاله حاضر نتیجه­ی تحقیق دانشگاهی است که با تمرکز بر سرمایه ­ی فرهنگی و با بررسی تأثیر سرمایه­ی فرهنگی بر تولیدات علمی دانشجویان انجام شده است. در کنار این هدف، اهداف فرعی دیگری شامل بررسی تأثیر ابعاد ضمنی، عینی و نهادی برتولیدات علمی در نظر گرفته شده است. تحقیق در پی پاسخ به این سؤال بود که سرمایه­ی فرهنگی چگونه می‌تواند بر تولیدات علمی دانشجویان تأثیرگذار باشد؟ فرضیه­ی هم محقق عبارت بود از: به نظر می‌رسد سرمایه­ ی فرهنگی از طریق ابعاد ضمنی، عینی و نهادی می‌تواند بر تولیدات علمی دانشجویان تأثیرگذار باشد. 

در این زمینه، یک نمونه­ی آماری 385 نفری از دانشجویان رشته­ی مدیریت در دانشگاه­های‌ تهران، علامه‌ طباطبایی، شهید بهشتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات و یادگار امام بر حسب نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شد و با استفاده از روش پیمایش مشخص شد که سرمایه­ی فرهنگی از بعد ضمنی با ضریب هم­بستگی پیرسون معادل 566/0، از بعد عینی با ضریب 477/0و از بعد نهادی با ضریب 525/0بر تولیدات علمی دانشجویان تأثیرگذار است.

---

درمطالعه­ی حاضربه مقایسه­ی نظام ترجیحات میان نسلی در استان­های ایران پرداخته شده است. با استفاده از  داده­های پیمایش ارزش­های جهانی، ابتدا ترجیحات در ابعاد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی بطور کلی در میان نسل­ها مقایسه شد و سپس در استان­های توسعه یافته، درحال توسعه و توسعه نیافته، نظام ترجیحات نسل­ها مورد بررسی مقایسه­ای قرار گرفت. روش تحقیق روش پیمایش و تکنیک جمع آوری داده­ها تحلیل ثانویه­ی داده­های خام موج پنجم پیمایش ارزش­های جهانی (2005-2008) است. نتایج به­دست آمده نشان می­دهد به طور کلی بیش­ترین شکاف میان نسل­ها در ترجیحات اجتماعی مشاهده می­شود و کمترین شکاف میان نسل­ها در ترجیحات زیست محیطی دیده می­شود. هم­چنین بیش­ترین شکاف نسلی در بعد اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی در استان­های توسعه یافته مشاهده می­گردد. ولی در بعد سیاسی بیش­ترین شکاف میان نسلی در استان­های نیمه توسعه یافته دیده می­شود. در ترجیحات زیست محیطی شکاف چندانی میان نسل­ها در استان­های توسعه یافته، نیمه توسعه یافته و محروم مشاهده نشده است.

---

شکل‌گیری مشروطیّت که مقدّمه‌ای برای دگرگونی جامعه‌ی سنّتی ایران و قرار گرفتن آن در مسیر توسعه‌ی فرهنگی و اجتماعی بود، نیاز به مقدّماتی داشت تا زمینه‌ی آشنایی جامعه را با جریان‌های نوگرای اجتماعی، فرهنگی و... آماده کند. این مقدّمات با ترجمه‌ی کتب اروپایی به زبان فارسی و هم‌چنین ارتباط‌ ایرانیان با مردم سایر کشورهای صنعتی و رو به مدرنیته شکل گرفت. پس از این آشنایی،توسعه در تمام وجوه زندگی فردی و اجتماعی خودنمایی کرد. در این دوره ادبیّات ایران نیز بامشاهده‌ی مسیر جدید فعالیّت اجتماعی و سیاسی کشور، بار توسعه‌ی فرهنگی ایران را به دوش کشید و برای هم‌گامی با آن در دست‌یابی به اهداف ملّت، نیاز را به سبک و روشی نو و جدید درک کرد و از آن پس شعرا و نویسندگان به طرق مختلف به این نیاز پاسخ گفتند. میرزاده‌ی عشقی،مؤثّرترین ادیب این دوره، لزوم دگرگونی و توسعه را بیش از بقیّه درک کرد و این مهم را در اشعار خود جلوه‌گر ساخت. او پیشگام درانداختن طرحی نو در اسلوب شعر فارسی، البتّه با رعایت اصالت آن شد و در جریان این توسعه‌ طلبی، در طول عمر کوتاه خود، تغییراتی را در شکل و زبان و محتوای شعر ایجاد کرد که در نوع خود حائز اهمّیّت است.

---

دسترسی به توسعه‌ی ملی و منطقه‌ای آرمان بزرگ هر ملتی است. درباره‌ی اثر فرهنگ بر توسعه می‌توان به ایجاد دارایی‌های زیادی از قبیل مهارت‌ها و محصولات فرهنگی اشاره کرد که در ارتقای رفاه جامعه اثر به‌سزایی دارد. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان یزد از سال 1381 تا 1390، بر مبنای شاخص‌های فرهنگی است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی، توصیفی- تحلیلی محسوب می‌شود. اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش، از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای به‌دست آمده‌اند و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک تاکسونومی عددی استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق، 10 شهرستان استان یزد در سال 1381 و هم‌چنین 11 شهرستان این استان در سال 1390 بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی- اداری استان در همان سال است. نتایج حاصل از این پژوهش،گویای آن است که در طی سال‌های 1381 و 1390 به ترتیب شهرستان‌های اردکان و بهاباد، برخوردارترین و شهرستان‌های طبس و یزد، غیر برخوردارترین شهرستان‌ها شناخته شده‌اند. شهرستان‌هایی از قبیل خاتم و طبس در مقایسه با سایر شهرستان‌های استان همواره در سال‌های 1381 و 1390 زیر حد توسعه‌یافتگی فرهنگی قرار گرفته و در زمره‌ی شهرستان‌های غیر برخوردار درآمده‌اند. شهرستان یزد در سال 1390 با توجه به رشد بالای جمعیت و عدم تطابق رشد شاخص‌های فرهنگی با رشد جمعیت به عنوان غیر برخوردارترین شهرستان شناسایی شد. با توجه به نقش مرکزیت این شهرستان در استان یزد لازم است برنامه‌ریزی‌های لازم در این خصوص انجام پذیرد.

---

یکی از مشکلات شهر یزد در حوزه‌ی زیست‌محیطی که عمدتاً ناشی از توسعه‌ی صنعتی، وضعیت جغرافیایی، شرایط سخت اقلیمی، کم‌آبی، ریزگردها و غیره در حوزه‌ی محیط زیست است که اگر کنترل نشود، ممکن است به بحران زیست-محیطی تبدیل شود. در این تحقیق به بررسی عوامل فرهنگی مرتبط یعنی سرمایه‌ی فرهنگی، دین‌داری، سبک زندگی و بهره‌مندی از وسایل ارتباط جمعی با رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان شهر یزد پرداخته شده است. پژوهش از نوع پیمایش و جامعه‌ی آماری این تحقیق شهروندان شهر یزد بوده است. تعداد نمونه 384 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده و پاسخ‌گویان به ‌صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب شده‌اند. تکینک گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه‌ی محقق‌ساخته است که از اعتبار و پایایی مطلوب برخوردار بوده است. براساس یافته‌های این پژوهش میان متغیّرهای سرمایه‌ی فرهنگی، سبک زندگی و رفتارهای زیست‌محیطی رابطه‌ی معنادار وجود دارد. هم‌چنین میان زنان و مردان در رفتارهای زیست‌محیطی تفاوت معناداری وجود دارد. اما میان متغیّرهای سن، وضع تأهّل، بهره‌مندی از وسایل ارتباط‌جمعی، دین‌داری، تحصیلات و رفتارهای زیست‌محیطی رابطه‌ی معناداری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می‌دهد که در معادله‌ی رگرسیون 29 درصد از واریانس متغیّر وابسته توسط متغیّرهای مستقل تبیین می‌شود

---

هدف مقاله‌ی‌ حاضر بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی معلمان مدارس شهرستان بوکان در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان است. براساس الگوی نظری کییز، سلامت اجتماعی 234 نفر از معلمان سه مقطع تحصیلی سطح ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان شهربوکان سنجیده‌شده‌است. نتایج نشان می‌دهد که میانگین سلامت اجتماعی در میان نمونه بررسی شده برابر با 17/62 درصد بوده است. نتایج هم‌چنین نشان می‌دهد، مردان معلم بسیار بیش‌تر از زنان از سلامت اجتماعی در ابعاد مختلف آن برخوردارند. نتیجه‌ی آزمون مقایسه‌ی میانگین‌های مستقل نشان می‌دهد که میانگین سلامت اجتماعی و ابعاد آن در میان کسانی که دارای منزل شخصی بوده‌اند بسیار بالاتر از میانگین سلامت اجتماعی افراد مستأجر بوده است. هم‌چنین با ارتقای سطح طبقاتی از میزان سلامت اجتماعی و ابعاد آن به‌شدّت کاسته شده است. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش سطح سرمایه‌ی فرهنگی میزان سلامت اجتماعی نیز در همه‌ی ابعاد، افزایش پیدا می‌کند. نتایج تحقیق حاکی از آن است با افزایش میزان دین‌داری افراد، میزان سلامت اجتماعی آن‌ها نیز افرایش پیدا می‌کند.

---

در سال­های اخیر مطالعات فراوانی در زمینه­ی توسعه انجام شده که همه­ی آن­ها بر محور توسعه­ی اقتصادی نیست، بلکه ایده­ی نقش فرهنگ در توسعه- یا به­عنوان یکی از مباحث توسعه- مطرح گردیده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تحلیلی- کاربردی است که در آن بر اساس مدل­های تاکسونومی عددی و تاپسیس به تحلیل یافته­های مورد نظر اقدام شده است. اطّلاعات مورد نیاز به شیوه­ی میدانی و کتابخانه­ای جمع­آوری گردیده و بر اساس 48 شاخص مختلف که در این تحقیق برای سنجش  توسعه ­یافتگی فرهنگی استان هرمزگان در نظر گرفته شده، تحلیل شده ­اند. نتایج یافته­ها نشان­دهنده­ی آن است که بر اساس روش تاپسیس، شهرستان ابوموسی با ضریب توسعه­یافتگی 54/0 و کسب رتبه­ی اوّل    به­عنوان توسعه­یافته­ترین شهرستان و خمیر با ضریب توسعه­یافتگی 03/0 و کسب رتبه­ی یازدهم به­عنوان محروم­ترین شهرستان در مقایسه با دیگر شهرستان­های استان شناخته شده­اند. هم­چنین طبق رتبه­بندی با استفاده از مدل تاکسونومی عددی، بندرعباس با ضریب توسعه­یافتگی 66/0 برخوردارترین شهرستان و خمیر با ضریب توسعه­یافتگی 07/1 محروم­ترین شهرستان معرّفی شده است. آن چه کاملاً مشهود است وجود نابرابری فاحش میان شهرستان­های استان از نظر درجه­ی توسعه­یافتگی فرهنگی است. 

---

توسعه فرهنگی هم معلول توسعه و هم زمینه ساز توسعه است، به گونه ای که سایر ابعاد توسعه نیز زمینه بروز و ظهور پیدا کرده و جامعه به سوی رشد و کمال رهنمون می گردد. در جامعه دینی و اسلامی که ماهیت ارزش های فرهنگی آن را آموزه های الهی تشکیل می دهد، دین و فرهنگ رابطه ای تنگاتنگ و در هم تنیده دارند و دین، قلب تپنده و نبض فرهنگ در جوامع دیندار و مسلمان است. به بیان دیگر اسلام به منزله دین جامع و واحد فرهنگ ویژه، مدعی پاسخ گویی به تمام نیازهای بشر و برخوردار از برنامه زندگی برای همه انسان هاست. لذا هدف این پژوهش مدعی است که با بهره گیری از فضای معنوی و بینشی متون دینی و اسلامی چون نهج البلاغه و با استفاده از شاخصهای راهبردی و مؤلفه های فرهنگی پیشنهادی از سوی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، به بررسی نظری اهداف و شاخص های توسعه و تعالی فرهنگی در پرتو سخنان امام علی(ع) بپردازد. در این زمینه با تکیه بر روش کتابخانه ای و اسنادی، و با الهام از خطبه ها، نامه ها، و کلمات قصار باقی مانده از امیرالمؤمنین علیه السلام؛ شاخص های اخلاق، عقلانیت، عدالت، هویت، سرمایه و نظم اجتماعی، وحدت و انسجام، استقلال فکری و ملی، کالاو خدمات فرهنگی، بهداشت جسمی و روانی، تعاملات بین المللی، کرامت و آزادی انسانی و خانواده تفسیر و تبیین، و بارز گردید، با جریان یافتن آموزه های دینی در فرهنگ مسلمانان، مطمئنا امت اسلامی عزت و شکوه واقعیش را احراز و به مراحل عالی تری از پیشرفت و ترقی در ابعاد مادی و معنوی دست خواهد یافت.

---

خدمات آموزشی و فرهنگی در مناطق مختلف ایران به صورت متعادل توزیع نشده؛ به­گونه­ای که استان یزد بیشترین و استان سیستان و بلوچستان کمترین میزان خدمات آموزشی و فرهنگی را در سطح کشور داراست. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل اثرگذار بر توسعه خدمات مذکور، تعیین سطح تمرکزگرایی استان­ها و پیش­بینی عوامل مؤثر بر بهبود وضعیت موجود انجام شده است. روش پژوهش «توصیفی- تحلیلی» است که با استفاده از مدل­های تحلیل عاملی، ضریب تمرکز، نماگر توسعه خدمات آموزشی و فرهنگی (ECDI) و رگرسیون چند متغیره صورت گرفته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد، از 64 نماگر اولیه 49 نماگر انتخابی که به 5 عامل معنادار تقلیل یافته­اند و مجموعاً 48/65 درصد واریانس جامعه را تبیین می­نمایند، بر توسعه خدمات آموزشی و فرهنگی کشور مؤثر هستند. به لحاظ توسعه خدمات مورد نظر، 10 استان در سطح فراتوسعه، 10 استان در سطح میان توسعه­یافته بالا، 4 استان در سطح میان توسعه­یافته پایین و 7 استان در سطح فروتوسعه قرار دارند. برای کاهش عدم تعادل و نابرابری بین مناطق، رگرسیون چند متغیره سهم عامل «نیروهای آموزشی- اداری و دانش­آموزی» را بیش از سایر عامل­ها پیش­گویی می­نماید.

---

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر خاستگاه اجتماعی دانش آموزان بر دو جنبه مهم از رفتار مرتبط با سلامت یعنی تغذیه و ورزش انجام گرفته است. نمونه‌گیری به شیوه خوشه‌ای و در دو مدرسه پسرانه و دخترانه استعدادهای درخشان و چهار مدرسه دولتی شهر رشت انجام گرفت. حجم نمونه برای مدارس استعدادهای درخشان 101 و برای مدارس دولتی 118 نفر بوده و 54 نفر از والدین گروه نخست و 74 نفر از والدین گروه دوم نیز مورد مطالعه قرار گرفتند. برای اطمینان بیشتر از صحت داده‌ها، از روش مثلث‌بندی همگرا استفاده شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان، عمدتاً ریشه در طبقه خرده بورژوازی و پاره طبقه دارای سرمایه فرهنگی بالا هستند که در غذا، بیش از هر چیز به فرم، نحوه ارائه و سالم بودن آن، برای مثال همراه آن دسر سرو شود، کالری بالایی نداشته باشد یا سبزیجات داشته باشد و در ورزش، به خاص بودگی یا تأثیری که بر جسم و جان افراد می‌گذارد توجه می‌کنند. در مقابل، دانش آموزان مدارس دولتی، خاستگاهی کارگری داشته و از ذائقه ضرورت پسند تبعیت می‌کنند. برای ایشان مهم‌ترین ویژگی‌ها در غذا، آن‌هایی هستند که به انرژی آن مربوط می‌شوند.