:: دوره 8، شماره 4 - ( 2-1399 ) ::
جلد 8 شماره 4 صفحات 120-97 برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش به مثابه ابزار گذار: کاوش پدیدارشناختی تصویر آینده در نگارش رساله دکتری
روح اله جلیلی ، محمد تقی ایمان
دکتری جامعه‌شناسی مسایل اجتماعی ایران و مدیر مرکز ارزیابی تأثیر جهاد دانشگاهی فارس
چکیده:   (2011 مشاهده)
این پژوهش با هدف کاوش تصویر آینده در انجام رساله بین دانشجویان دکتری دانشگاه شیراز انجام گرفته و تفسیر فهم مشارکت‌کنندگان از موضوع، از طریق مصاحبه عمیق با 8 نفر از دانشجویان صورت گرفته است. بر اساس رویکرد استفهامی از روش پدیدارشناسی تفسیری برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد رساله دکتری در تصویر بزرگ دانشجویان از زندگی، جایگاه خاصی ندارد. به منظور تصریح یافته‌ها، از مضامین استعاری استفاده شده است. رساله نزد مشارکت‌کنندگان به مثابه «ابزار گذار» محسوب می‌شود و فرایند انجام آن از اهمیت مرکزی برخوردار نیست. آنها رساله را مرحله‌ای می‌دانند که فقط باید پشت سر گذاشته شود. مبتنی بر این تعریف، آنها خود را همچون مسافری گذری تلقی می‌کنند. یک «مسافر گذری» برای استقرار و پیگیری هدفی درازمدت در آینده زمان کافی ندارد. این رویکرد دانشجویان، به زعم ما حاوی نکات مهمی برای سیاست‌گذاران پژوهش بوده و مستلزم توجه آنها برای بازنگری بنیادی سیاست‌ها است. بدین معنا که با حذف رویکرد کمّی‌گرایانه در گسترش تحصیلات عالی، به برساخت چشم‌اندازی مشخص از اجرای دوره‌های دکتری تمرکز کنند.
واژه‌های کلیدی: پدیدارشناسی، رساله دکتری، تصویر آینده، مسافر گذری، ابزار گذار
متن کامل [PDF 397 kb]   (310 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/2/27 | پذیرش: 1399/2/10 | انتشار: 1399/2/10
فهرست منابع
1. اسلاتر، ر. (1395). اصل آینده‌نگاری، بازسازی و احیای فرهنگی در قرن بیست و یکم. ترجمه: سهیل سلیمان‌زاده و عبدالمجید کرامت‌زاده. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
2. ایمان، م. (1388). مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
3. بازرگان، ع.، فتح‌آبادی، ج.، عین‌الهی، ب. (1379). «رویکرد مناسب ارزیابی درونی برای ارتقای مستمر کیفیت گروه‌های آموزشی در دانشگاه‌های علوم پزشکی»، مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. دوره جدید، سال پنجم. صص 1-27.
4. بلیکی، ن. (1391). پارادایم‌های تحقیق در علوم انسانی. ترجمه: سید محمدرضا حسنی، محمدتقی ایمان و مسعود ماجدی. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
5. پیلکان، ا. (1394). توسعه استراتژی: آینده‌پژوهی و سناریوپردازی. ترجمه وحید خاشعی و مازیار ملکی. تهران: آدینه.
6. جلیلی، ر. (1396). «کاوش پدیدار شناختی ادراک دانشجویان پسر دکتری دانشگاه شیراز از اخلاق پژوهش». رساله دکتری. شیراز: دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز.
7. رایت، ج. و ج. کرنز. (1394). تفکر مبتنی بر سناریو. ترجمه: محمدحسین بیرامی. تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
8. ریتزر، جرج (1382). نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: علمی. چاپ هفتم.
9. عنایت‌اله، س. (1388). پرسش از آینده؛ آینده‌پژوهی به مثابه ابزار تحول سازمانی و اجتماعی. ترجمه مسعود منزوی. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
10. فاضلی، ن. (1387). فرهنگ و دانشگاه. تهران: ثالث.
11. فراستخواه، م. (1389). دانشگاه و آموزش عالی: منظرهای جهانی و مسئله‌های ایرانی. تهران: نشر نی.
12. ایمان، محمدتقی؛ جلیلی، روح‌اله؛ غفاری‌نسب، اسفندیار و منصور طبیعی (1395) «داوری اخلاقی بر مبنای استثنایی‌سازی موقعیت: کاوش پدیدارشناختی اخلاق پژوهش»، فصل-نامه¬ی پژوهش‌های اخلاقی، سال هفتم، شماره¬ی ۱، شماره¬ی پیاپی ۲۵: 37-19.
13. کاظمی وریج، ع. (1394). «پرولتاریای دانشگاهی جدید: پژوهشی درباره صنعت پایان‌نامه‌نویسی در ایران». مجله اندیشه پویا. آذر و دی 1394. صص 56-59.
14. محسنی، م. (1388). جامعه‌شناسی علم: جامعه، علم و تکنولوژی. تهران: طهوری. چاپ سوم.
15. محمدی، ر.؛ فتح‌آبادی، ج.؛ یادگارزاده، غ.؛ میرزا محمدی، م.، و پرند، ک. (1384). ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی؛ مفاهیم، اصول، روش‌ها و معیارها. تهران: سازمان سنجش آموزش کشور.
16. نیکبخت نصرآبادی، علیرضا؛ بریم‌نژاد، لیلی و سودابه جولایی (1388). مقدمه‌ای بر پژوهش پدیدارشناسی. تهران: نشر جامعه‌نگر.
17. یاسپرس، ک. (1394). ایده دانشگاه. ترجمه مهدی پارسا و مهرداد پارسا. تهران: ققنوس.



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 8، شماره 4 - ( 2-1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها